man met verminderde vruchtbaarheid

Wanneer je partner binnen een jaar niet zwanger is, kan je samen naar de huisarts gaan. Deze zal proberen een oorzaak voor de verminderde vruchtbaarheid te vinden.

Sandra Dieben, fertiliteitsarts
Geschreven door de redactie van 24Baby
Laatste update 26 april 2022
Medisch beoordeeld door
Sandra Dieben, Arts-seksuoloog en fertiliteitsarts
Sandra Dieben, fertiliteitsarts
Medisch beoordeeld door
Sandra Dieben, Arts-seksuoloog en fertiliteitsarts

De huisarts zal een aantal vragen stellen en eventueel een lichamelijk onderzoek uitvoeren om te achterhalen of er een oorzaak is voor de verminderde vruchtbaarheid. Afhankelijk van de uitkomsten zal hij kunnen adviseren nog een half jaar tot een jaar zelf te proberen om zwanger te worden of jullie doorverwijzen naar een gynaecoloog of fertiliteitsarts.

Vragen voor de man

De huisarts zal onder andere vragen naar de algemene gezondheid, medicatie, vroegere infecties en operaties. Daarnaast kunnen leefgewoonten of vruchtbaarheidsproblemen in de familie aan bod komen. Ook zal hij vragen naar de frequentie van gemeenschap en seksuele problemen als oorzaak of als gevolg van jullie onvervulde kinderwens.

Download onze app

#1 Kinderwens- en zwangerschapsapp

Waardoor verminderd vruchtbaar of onvruchtbaar?

De mannelijke vruchtbaarheid wordt bepaald door de hoeveelheid en kwaliteit van zijn zaad. De huisarts zal in de regel dan ook de man vragen zijn zaad te laten onderzoeken. Omdat de kwaliteit van het zaad sterk kan wisselen kan deze test een paar keer herhaald worden. Het zaad wordt onder de microscoop onder andere onderzocht op:

  • De hoeveelheid zaadcellen
    Er is een goede hoeveelheid zaadcellen nodig voor een normale kans op de bevruchting van een eicel. De hoeveelheid zaadcellen wordt bepaald door de hoeveelheid zaadcellen per milliliter sperma en door de totale hoeveelheid sperma. Het kan ook zijn dat er tijdelijk helemaal geen zaadcellen in het sperma voorkomen.
  • Beweeglijkheid zaadcellen
    De zaadcellen hebben een lange weg af te leggen voor ze de eicel kunnen bevruchten. Het is dus belangrijk dat ze goed bewegen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen gezonde cellen die zich in een rechte lijn bewegen, cellen die in verschillende richtingen bewegen, cellen die wel hun staart bewegen maar niet vooruit komen en cellen die helemaal niet bewegen.
  • Kwaliteit zaadcellen
    Bij een slechte kwaliteit is een te hoog percentage zaadcellen bij de ejaculatie al dood of hebben ze een abnormale vorm.

Gezonde waarden volgens de Wereldgezondheidsorganisatie

De volgende cijfers zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vastgestelde minimale waarden voor gezond zaad:

Er wordt vooral gekeken naar de zogenaamde VCM, wat staat voor volume concentratie motiliteit. Het VCM wordt berekend door het volume (V) te vermenigvuldigen met de zaadcel concentratie (C) en het percentage goed bewegende zaadcellen (M).

Wanneer er geen zaadcellen in het sperma aanwezig zijn, of als de VCM kleiner is dan 3 miljoen, spreken we van afwijkend sperma. Als het sperma afwijkend is, wordt het onderzoek een aantal weken later herhaald om te kijken of het toeval was, of dat er een blijvend probleem is. De kwaliteit van het zaad kan namelijk per keer verschillen.

Spermacellen onder de microscoop - vruchtbaarheid man
Spermacellen onder de microscoop

In het artikel over de vruchtbaarheid van de man wordt beschreven wat een man kan doen om sterker zaad te krijgen. Door te stoppen met roken en drinken, geen drugs te gebruiken en frequent bezoek van sauna’s te mijden, kan je bijvoorbeeld al verbetering van de zaadkwaliteit bereiken.

Doorverwijzing naar gynaecoloog of vruchtbaarheidskliniek?

Wanneer de uitslag van de zaadtest en het onderzoek van de vrouw geen grote problemen aan het licht brengen, zal de arts inschatten hoe groot de kans is dat jullie binnen een jaar zwanger worden. Hij doet dit onder andere op basis van de uitslag van de zaadtest en de leeftijd van de vrouw.

Indien de kans om binnen een jaar zwanger te worden groter is dan 40%, zal hij jullie vertellen dat jullie het nog een aantal maanden tot een jaar zelf mogen proberen. Tussen de 30% en 40% zal hij met jullie overleggen. Wanneer de kans kleiner dan 30% is zal hij jullie doorverwijzen naar een gynaecoloog of fertiliteitsarts.

Vruchtbaarheid man en vrouw

Wanneer er geen belemmeringen zijn is de kans op een zwangerschap ook afhankelijk van de gezondheid van de man en van de vrouw. Lees hier wat de man kan doen om zijn zaad te verbeteren. Hier lees je wat de vrouw kan doen om de kans op een zwangerschap zo groot mogelijk te maken.

Let op: dit is de tijd van het jaar dat je kan overstappen van zorgverzekering. Als je komend jaar verwacht een vruchtbaarheidsbehandeling te krijgen, dan is het verstandig om goed naar je zorgverzekering te kijken. Lees hier alles over in het artikel je zorgverzekering en vruchtbaarheidsbehandelingen. Je kan zorgverzekeringen bijvoorbeeld vergelijken bij Independer.