Menstruatiepijn: zo hevig kan het zijn

Wat is menstruatiepijn?

Menstruatiepijn is pijn die vlak voor en tijdens je menstruatie kan optreden. Na je menstruatie verdwijnt deze pijn weer. Vaak is er sprake van een zeurende, krampende pijn in je onderbuik. Deze kan uitstralen naar je rug, heupen en bovenbenen.

Bij veel vrouwen houdt de pijn een halve dag tot een dag aan. Andere vrouwen hebben er langer last van, soms gedurende hun hele menstruatieperiode. Naast buikpijn of rugpijn kan je ook last hebben van hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, vermoeidheid en depressieve gevoelens.

Sommige vrouwen hebben zoveel last van heftige menstruatiepijn, dat het hun dagelijks leven belemmert. Dit is geen aanstellerij. Er is een medische term voor: dysmenorroe.

Waar wordt het door veroorzaakt?

Menstruatiepijn ontstaat door het samentrekken van je baarmoederspier. Onder invloed van hormonen groeit slijmvlies in de baarmoeder. Dit zorgt ervoor dat een bevruchte eicel zich kan innestelen. Raakt de eicel niet bevrucht? Dan wordt het baarmoederslijmvlies weer afgebroken. Door samentrekkingen van je baarmoederspier wordt het afgevoerd via je vagina: je bent ongesteld. Deze samentrekkingen kan je voelen als menstruatiepijn.

Dysmenorroe

Wanneer je heftige menstruatiepijn, oftewel ‘dysmenorroe’ hebt, is er sprake van meer dan een ‘normale’ ongesteldheidspijn. Artsen maken onderscheid tussen primaire en secundaire dysmenorroe:

Primaire dysmenorroe

Primaire dysmenorroe heeft dezelfde oorzaak als ‘normale’ menstruatiepijn, namelijk het samentrekken van de baarmoeder. De pijn uit zich echter heviger en daar is een biologische oorzaak voor. Een hogere concentratie prostaglandine lijkt de hiervan de aanleiding te zijn. Dit stofje zorgt ervoor dat je baarmoeder samentrekt tijdens je menstruatie. De hogere concentratie prostaglandine zorgt voor sterkere samentrekkingen, wat voor meer pijn zorgt. Bij primaire dysmenorroe is geen sprake van een afwijking aan de baarmoeder of eierstokken. Je kan deze vorm als gewone menstruatiepijn behandelen.

Secundaire dysmenorroe

Bij secundaire dysmenorroe is een afwijking aan de baarmoeder of eierstokken verantwoordelijk voor de menstruatieklachten. Dit is bij ongeveer een kwart van de vrouwen met dysmenorroe het geval. Voorbeelden van mogelijke aandoeningen aan baarmoeder of eierstokken zijn endometriose, een ontsteking en een cyste. Meestal verschijnen de klachten pas jaren na de eerste menstruatie. Door de oorzaak van de pijn te behandelen, kunnen de klachten verdwijnen.

Menstruatie-achtige pijn tijdens zwangerschap

Ook tijdens je zwangerschap kan je last hebben van klachten die op menstruatiepijn lijken. Vaak is deze pijn onschuldig en gaat deze vanzelf over. Krijg je echter ook last van bloedverlies, koorts of afwijkende afscheiding? Of gaat de pijn niet over? Neem dan contact op met je verloskundige of huisarts.

Wat helpt tegen menstruatiepijn?

Menstruatiepijn is vervelend en zorgt er soms voor dat je niet optimaal kan functioneren. Gelukkig zijn er manieren om de pijn draaglijker te maken. Van onderstaande tips is wetenschappelijk bewezen dat ze kunnen helpen.

• Neem pijnstillers in. Paracetamol kan helpen tegen de pijn. Nog geschikter zijn zogenoemde NSAID’s, zoals ibuprofen of naproxen. Deze onderdrukken de aanmaak van prostaglandine, het stofje dat ervoor zorgt dat je baarmoeder samentrekt. Lees voor gebruik de bijsluiter.
• Overweeg hormonale anticonceptie. Doen pijnstillers hun werk niet? Dan kan je overwegen hormonale anticonceptie te gebruiken, zoals de pil of het spiraaltje. De hormonen hierin kunnen menstruatiepijn verlichten.
• Zorg voor warmte. Onderzoek toont aan dat een kruik of pittenzak de pijn kan verminderen. Warmte zorgt voor een tijdelijke blokkade van pijnprikkels. Daarnaast zorgt warmte voor ontspanning. Dit vermindert de kramp en verlaagt de pijn.
• Ga sporten. Ander onderzoek laat zien dat beweging tot een afname van de menstruatiepijn leidt. Hier zorgt endorfine voor. Daarnaast laat dit stofje je opgewekter voelen, wat ook kan helpen de pijn te verdragen.

Wanneer contact opnemen met de huisarts?

Normaal gesproken verdwijnt menstruatiepijn zodra je menstruatie over is. Soms is er echter meer aan de hand. In de volgende gevallen is het goed om je huisarts te raadplegen:

• De pijn vermindert niet, ondanks het opvolgen van bovenstaande tips.
• Je krijgt plotseling last van hevige menstruatiepijn, terwijl je klachten eerder mild waren.
• De pijn houdt langer aan dan normaal of is anders of erger dan normaal.
• Je hebt last van tussentijdse menstruatiepijn (buiten je ongesteldheid om).

Meer tips tegen menstruatiepijn

Naast pijnstilling, anticonceptie, warmte en sporten zijn er ook andere manieren om menstruatiepijn te verlichten. Deze zijn niet wetenschappelijk bewezen. Toch hebben sommige vrouwen hier baat bij. Door de volgende suggesties te proberen, ontdek je wat voor jou helpt.

• Neem een massage. Je buik in cirkelvormige bewegingen masseren kan buikpijn verminderen. Heb je vooral last van rugpijn? Kijk dan je partner eens lief aan. Verwarmende olie kan de pijn extra verlichten.
• Neem een warme douche of warm bad. De warmte zorgt ervoor dat je tot rust komt en dat je spieren ontspannen.
• Drink kamillethee. Kamille kan helpen de pijn te verzachten. Ook thee met citroenmelisse of venkel kan pijnverlichtend werken.
• Kijk of een orgasme helpt. Sommige vrouwen merken dat een orgasme de menstruatiepijn vermindert. Bij een orgasme komt oxytocine vrij. Dit hormoon zorgt onder andere voor ontspanning en vergroot je geluksgevoel.
• Doe rustig aan. Wees tijdens je menstruatie niet te streng voor jezelf. Probeer zoveel mogelijk te ontspannen en zoek afleiding. Kruip lekker op de bank met een boek of serie. Soms is het niet erg om de boel even de boel te laten!

Schaamte rondom heftige menstruatiepijn

Veel last hebben van menstruatiepijn is geen teken van zwakte of aanstellerij. Toch rust op het praten over menstruatieklachten een taboe. Uit onderzoek van het Radboudumc blijkt dat de helft van de vrouwen niet over hun klachten praat.

Heb je last van hevige menstruatiepijn? Weet dat je niet de enige bent en dat het belangrijk is om bij ernstige klachten naar de huisarts te gaan. Wanneer deze vermoedt dat er meer aan de hand is, kan hij je doorsturen naar een gynaecoloog.