Een spermadonor uit Denemarken: wat zijn de overwegingen?

Waarom zwanger worden via een spermadonor?

Er zijn verschillende redenen voor vrouwen om zwanger te worden via een spermadonor. Het kan een oplossing zijn wanneer je een kinderwens hebt, maar je man problemen heeft met zijn vruchtbaarheid, aan een ernstige erfelijke ziekte lijdt of hier drager van is. Het biedt daarnaast een uitkomst voor lesbische stellen en alleenstaande vrouwen met een kinderwens.

Lange wachtlijsten voor donorzaad

Een nadeel van zwanger worden via donorzaad, is dat je te maken krijgt met lange wachtlijsten bij de Nederlandse spermabank. Een andere mogelijkheid hiervoor is om donorzaad uit het buitenland te bestellen. Deze hebben vaak kortere wachtlijsten, omdat ze meer donoren tot hun beschikking hebben. Zo heeft de Deense spermabank Cryos de grootste database van spermadonorprofielen wereldwijd.

Deense spermabank Cryos

Via de website van Cryos vind je veel verschillende profielen en bestel je op een eenvoudige manier donorzaad. Alle donoren zijn gescreend en alle eenheden die beschikbaar worden gesteld, voldoen aan belangrijke normen en geldende vereisten. Daarnaast werkt Cryos volgens de normen die in Nederland gelden. Hierdoor heb je de garantie dat het donorzaad dat je bestelt niet alleen veilig is, maar ook geaccepteerd wordt door Nederlandse ziekenhuizen en klinieken.

Donorzaad bestellen: welke stappen doorlopen?

Voordat je het donorzaad uit Denemarken in huis hebt, moet je eerst een aantal stappen doorlopen:

1. Donor kiezen. De keuze is aan jou! Kies een donor op basis van jouw wensen en voorkeuren. Denk aan oogkleur, haarkleur, lengte, gewicht en bloedgroep. Sommige donoren hebben zelfs hun babyfoto’s en een uitgebreid profiel met interesses en hobby’s beschikbaar gesteld. Let daarnaast op de criteria die op jou en de inseminatiebehandeling die je straks ondergaat van toepassing zijn. Als je bijvoorbeeld behandeld wordt in een kliniek, is het belangrijk dat het donorzaad voldoet aan de normen van jouw kliniek. Als je dit niet precies weet, kan je contact opnemen met je arts.
2. Afrekenen. Heb je een geschikte donor gevonden en weet je hoeveel rietjes zaad je wilt bestellen? Dan kan je online je bestelling plaatsen en afrekenen. Je kan kiezen uit twee opties: reserveren of gelijk bezorgen. De eerste optie is handig als je zeker wilt weten dat het donorzaad van je favoriete donor beschikbaar is, maar je er pas later gebruik van gaat maken. De tweede optie kies je als je het direct nodig hebt.
3. Bezorging. Cryos kan jouw bestelde donorzaad rechtstreeks naar jouw ziekenhuis of kliniek versturen waar je je wil laten insemineren. Hierbij houdt Cryos rekening met de datum waarop je het wilt ontvangen. Dit is bijvoorbeeld handig als je snel zwanger wilt worden en je je volgende ovulatie incalculeert. Cryos kan op z’n vroegst 2 dagen na jouw besteldatum het donorzaad versturen en daarna duurt het ongeveer 1 tot 2 werkdagen voordat het in Nederland aankomt. Houd dus rekening met een verzendtijd van ongeveer een week nadat je een bestelling hebt geplaatst.
4. Ontvangst. Je kan je bestelling eenvoudig volgen met een code. Zo weet je precies waar je pakket is en wie voor ontvangst getekend heeft. Als je het naar jouw ziekenhuis of kliniek hebt laten versturen om het daar in te vriezen, krijg je van hen een seintje wanneer zij het donorzaad ontvangen hebben en wanneer het ‘klaar voor gebruik’ is. Hoe het proces verder gaat, is afhankelijk van jouw afspraken met je ziekenhuis of kliniek. Nu wordt het écht spannend, want op basis van jouw cyclus mag je langskomen voor een eerste poging.

De kosten van donorzaad uit Denemarken

Hoeveel je uiteindelijk voor donorzaad betaalt, is afhankelijk van een aantal factoren, waaronder:

• Donortype (ID Release of Non-ID Release)
• Donorprofiel (standaard of uitgebreid)
• Motiliteit (beweeglijkheid van het sperma)
• Type rietje (met gewassen of ongewassen sperma)

Sperma met een hogere motiliteit, van een ID Release donor (een identificeerbare donor) met een uitgebreid profiel heeft over het algemeen het duurste prijskaartje. Per rietje betaal je gemiddeld tussen de €100 en €1.000 (exclusief 25% btw), afhankelijk van je wensen en voorkeuren. Behalve de kosten per rietje, moet je ook rekening houden met de bezorgkosten. De bezorgkosten per bestelling liggen tussen de €183 en €314, exclusief ntw. De precieze kosten hangen af van de bezorgmethode die voor de rietjes gebruikt wordt.

Let op: dit is de tijd van het jaar dat je kan overstappen van zorgverzekering. Als je komend jaar verwacht een vruchtbaarheidsbehandeling te krijgen, dan is het verstandig om goed naar je zorgverzekering te kijken. Lees hier alles over in het artikel je zorgverzekering en vruchtbaarheidsbehandelingen. Je kan zorgverzekeringen bijvoorbeeld vergelijken bij Independer.

Hoeveel donorzaad bestellen?

Het wordt aangeraden om meerdere rietjes te bestellen, omdat de kans (helaas) klein is dat je gelijk zwanger wordt. Je hebt één rietje per poging nodig. Op deze manier loop je niet het risico dat het spermazaad van jouw gekozen donor straks niet meer beschikbaar is. Is het gelukt om snel zwanger te worden? Dan heb je altijd nog een voorraad over voor als je later nog een tweede kindje wilt.

De aanbeveling van meerdere rietjes is gebaseerd op het gemiddelde verbruik per zwangerschap. Het kan dus zijn dat het bij jou sneller gaat of juist langer duurt. Bijna niets is lastiger in te schatten dan de kans om zwanger te worden. Overleg daarom met je arts wat voor jou de beste keuze is.

Overwegingen

Voordat je een zaaddonor kiest, is het belangrijk om antwoorden te hebben op diverse vragen. Met de keuze voor een donor bepaal je namelijk niet alleen voor een deel hoe je kindje er straks uitziet, maar ook wat zijn of haar relatie met de donor wordt. Het is lastig om in de toekomst te kunnen kijken, maar dit zijn een aantal overwegingen die goed zijn om over na te denken.

ID Release of Non-ID Release donor?

Je kan bij donorzaad uit Denemarken de keuze maken voor een ID Release of Non-ID Release donor. Als je voor een Non-ID Release donor kiest, is er geen andere informatie beschikbaar over de donor dan de informatie die in zijn donorprofiel staat. Als je voor een ID Release donor kiest, krijgt je kind op latere leeftijd de mogelijkheid om identificerende informatie over de donor te ontvangen.

In Nederland is het gebruik of de levering van anoniem donorzaad echter niet toegestaan. De reden hiervoor is dat kinderen wettelijk gezien recht hebben op informatie over hun afstamming. Dit is om kinderen te beschermen tegen identiteitsvragen die hun leven negatief kunnen beïnvloeden. Het gebruik van anoniem donorzaad is in strijd met deze wet. Ook als je donorzaad uit het buitenland gebruikt, ben je verplicht om donorgegevens te verstrekken aan de Stichting donorgegevens en kunstmatige bevruchting (Sdkb). Dit omvat ook persoonsgegevens waarmee de donor te identificeren is.

Wanneer mag je donorgegevens opvragen?

Als je kind jonger is dan 12 jaar, dan mag hij zelf geen gegevens opvragen over de donor. Als ouder mag je wel de lichamelijke en sociale gegevens opvragen. Denk bijvoorbeeld aan haarkleur of oogkleur (als lichamelijke gegevens) en opleiding of leefsituatie (als sociale gegevens). Kinderen tussen 12 en 15 jaar mogen deze gegevens zelf opvragen. Vanaf 16 jaar mag je kind meer informatie over de donor opvragen, zoals zijn voor- en achternaam, geboortedatum en adres. Deze gegevens kunnen via de Sdkb worden opgevraagd.

Welke eisen heeft jouw ziekenhuis of kliniek?

Bespreek met je arts of er bepaalde vereisten zijn waar het donorzaad aan moet voldoen. Denk bijvoorbeeld aan het type (gewassen of ongewassen) en hoe het geleverd wordt. Sommige klinieken vragen bijvoorbeeld om gewassen sperma om kunstmatige inseminatie uit te kunnen voeren. Andere klinieken kunnen dit proces ook zelf, waardoor het niet uitmaakt of zij gewassen of ongewassen sperma aangeleverd krijgen.

Wil je dat je kindje op jou lijkt?

Misschien denk je, ‘ja natuurlijk wil ik dat!’. Je kindje krijgt tenslotte 50% DNA van jou als moeder mee, en 50% van de donor. Hoe je baby er straks uit gaat zien, ligt dus ook aan de fysieke kenmerken van de donor. Als je het belangrijk vindt dat je kindje op jou en je eventuele partner lijkt, is het dus goed om hier op te letten bij het uitzoeken van een donor. Als je een bewust alleenstaande moeder (to be) bent, raden sommige ziekenhuizen en klinieken om deze reden het ook aan om een donor te kiezen die op je lijkt.

Als een van de enige spermabanken in Europa, biedt Cryos de mogelijkheid om foto’s van geselecteerde donors als volwassenen te bekijken. Deze mogelijkheid zorgt ervoor dat je een beter beeld hebt van je donor. Bovendien kan je zo beter inschatten hoe je kindje er straks uit zal zien.

Naast fysieke kenmerken, kan je ook kijken welke interesses en hobby’s een donor heeft. Misschien dat ze overeenkomen met die van jou, en dat jouw kindje ze later ook deelt. Vind je het belangrijk om hier op te kunnen selecteren? Kies dan voor een donor met een uitgebreid profiel.

Hoeveel rietjes wil je bestellen?

Bij het bestellen van het aantal rietjes, is het goed om de volgende dingen in je achterhoofd te houden:

• Kans om zwanger te worden. Het is natuurlijk geen gegeven dat je bij de eerste poging gelijk zwanger bent. Zoals eerder in dit artikel geschreven, wordt daarom aangeraden om meerdere rietjes te bestellen, zodat je een aantal pogingen hebt.
• Op de toekomst voorbereid. Heb je de wens dat jouw kindje straks opgroeit met broertjes of zusjes? En wil je dat ze allemaal dezelfde donor hebben? Dan is het aan te raden om meer rietjes van dezelfde donor te bestellen of te reserveren.
• Beschikbaarheid. Tijdens het bestellen van sperma zie je hoeveel rietjes er per donor nog beschikbaar zijn. Hoeveel voorraad er is, kan ook bepalend zijn voor het aantal rietjes dat je wilt bestellen.
• Quota donor. Er is een landelijk systeem ingesteld dat erop toeziet dat zaaddonoren hun sperma aan maximaal 12 vrouwen doneren. Cryos volgt hierbij de Nederlandse wetgeving. Bij het bestellen van rietjes bij Cryos moet er daarom een quotumreservering gedaan worden. De quotumreservering is verplicht en garandeert dat je tijdens je behandeling het sperma kan gebruiken, zonder dat de donor boven het maximum van 12 uitkomt.

Waar opslaan?

Als je een bestelling geplaatst hebt, of rietjes hebt gereserveerd, heb je twee opties: jouw bestelling naar Nederland halen of in Denemarken laten opslaan.

• Naar Nederland halen: als je een bestelling geplaatst hebt, worden jouw rietjes naar Nederland verstuurd. Cryos houdt rekening met jouw gekozen leverdatum en locatie.
• In Denemarken opslaan: als je rietjes reserveert, worden ze opgeslagen in het reserveringsdepot van Cryos. Heb je het donorsperma na een reservering toch niet meer nodig? Dan krijg je 75% van de kosten terug.

Exclusieve donor

Sommige vrouwen kiezen liever voor een donor waarvan het zaad nog niet door anderen is besteld. Dit kan gerealiseerd worden door het exclusieve recht te verkrijgen op een nieuwe spermadonor. Hiermee reserveer je al het beschikbare sperma van de donor in kwestie. Heeft dit ook jouw voorkeur? Houd er dan rekening mee dat de kosten veel hoger liggen dan bij een ‘gewone’ donor.