Azoöspermie behandelen met MESA, PESA of TESE

Oorzaak azoöspermie

Bij azoöspermie zijn er geen zaadcellen aanwezig in het sperma. Dit kan twee verschillende oorzaken hebben:

• De zaadcellen worden ergens tegengehouden (obstructieve azoöspermie)
• De zaadcellen worden niet goed aangemaakt (niet-obstructieve azoöspermie)

Voor beide oorzaken bestaat er een behandelmethode.

Obstructieve azoöspermie

Bij obstructieve azoöspermie worden er wel zaadcellen aangemaakt, maar kunnen deze het sperma niet bereiken. Dit komt door een verstopte bijbal of verstopte zaadleiders. Zo’n verstopping kan aangeboren zijn, maar kan ook later ontstaan. Bijvoorbeeld door een infectie van de bijbal of een beschadiging van de zaadleiders door een operatie. Een eerdere sterilisatie is ook een veelvoorkomende oorzaak van obstructieve azoöspermie.

Een arts bekijkt altijd eerst of de blokkade opgeheven kan worden met een hersteloperatie. Als dit niet mogelijk is, dan biedt een MESA- of PESA-behandeling soms uitkomst.

Niet-obstructieve azoöspermie

Bij niet-obstructieve azoöspermie rijpen er geen of nauwelijks zaadcellen. Met een TESE-behandeling wordt soms toch zaad gevonden in de teelbal. Dit is namelijk de ‘fabriek’ van de zaadcellen.

Diagnose van azoöspermie

Wanneer jullie al een jaar proberen om zwanger te worden, maar dit niet lukt, kan er sprake zijn van verminderde vruchtbaarheid. Je kan dan bij de huisarts een standaard vruchtbaarheidsonderzoek laten doen. Bij de man wordt er voornamelijk gekeken naar de kwaliteit van het zaad. Bij de vrouw wordt vooral gekeken naar de menstruatiecyclus, de baarmoeder en eierstokken.

Als uit het standaard onderzoek blijkt dat er sprake is van azoöspermie, worden jullie verwezen naar de gynaecoloog of een fertiliteitsarts. Als deze de azoöspermie bevestigt, onderzoekt een uroloog of dit komt doordat het zaad geen doorgang vindt (obstructieve azoöspermie) of dat er helemaal geen zaadcellen geproduceerd worden (niet-obstructieve azoöspermie).

MESA of PESA bij obstructieve azoöspermie

Als een hersteloperatie niet lukt, kan een MESA- of PESA-behandeling bij obstructieve azoöspermie een oplossing zijn. Deze behandelingen worden uitgevoerd door de uroloog. Door middel van een kleine ingreep kan de uroloog zaad direct uit je bijbal halen.

MESA-behandeling

MESA staat voor Microchirurgische Epididymale Sperma Aspiratie. Hierbij moet je onder algehele narcose. De uroloog opent de balzak en de bijbal en probeert zo wat zaad uit de bijbal te verkrijgen. De behandeling wordt gedaan bij één of beide bijballen. Dit hangt af van de hoeveelheid verkregen zaadcellen na de behandeling van één bijbal.

Het is een kleine ingreep die ongeveer een uur duurt. Als alles goed verloopt, mag je dezelfde dag nog naar huis. Wel is het verstandig om de dagen na de operatie rustig aan te doen.

PESA behandeling

PESA staat voor Percutane Epididymale Sperma Aspiratie. Hierbij wordt de bijbal plaatselijk verdoofd. Vervolgens zuigt de uroloog via een kleine naald door de huid van de balzak wat vocht uit de bijbal. Onder de microscoop wordt gekeken of hier voldoende bewegende zaadcellen in zitten. Als dit niet zo is, herhaalt de uroloog de ingreep bij de andere bijbal.

Deze behandeling duurt meestal slechts tien minuten, daarna mag je weer naar huis. De balzak kan nog een paar dagen beurs aanvoelen. Wanneer de MESA- of PESA-ingreep geslaagd is, wordt het verkregen zaad ingevroren.

TESE-behandeling bij niet-obstructieve azoöspermie

Soms wordt de weg voor de zaadcellen niet versperd, maar rijpen er erg weinig zaadcellen uit tot volwassen cellen. In dit geval kan een TESE-behandeling (Testiculaire Sperma Extractie) jullie wellicht verder helpen. Ook wanneer een PESA- of MESA-ingreep geen of onvoldoende beweeglijke zaadcellen heeft opgeleverd, is een TESE-behandeling een optie.

Bij een TESE wordt niet de bijbal, maar de teelbal geopend. De uroloog neemt een stukje weefsel (biopt) weg. Hierin wordt gezocht naar mogelijk aanwezige volwassen zaadcellen. De behandeling wordt soms gedaan bij de grootste teelbal, maar meestal aan allebei de kanten.
Een TESE-behandeling duurt ongeveer drie kwartier en als alles goed is gegaan, mag je dezelfde dag nog naar huis. Daarna moet je drie tot vier dagen volledige rust nemen. Zo kan je goed herstellen en is de kans op een nabloeding klein.

MESA, PESA en TESE in combinatie met ICSI

Een MESA-, PESA- of TESE-behandeling wordt gecombineerd met een ICSI-behandeling om een bevruchting tot stand te brengen.

Bij ICSI worden bij de vrouw een aantal eicellen ‘geoogst’ door middel van een punctie na hormonale stimulatie. Deze worden elk bevrucht met één goede zaadcel van de man. In dit geval zijn de zaadcellen verkregen uit de MESA-, PESA- of TESE-behandeling. De bevruchte eicel wordt, na deling tot een embryo, teruggeplaatst in de baarmoeder. Er kunnen ook embryo’s ingevroren worden voor een volgende terugplaatsing.

Vergoeding MESA, PESA, TESE door zorgverzekering

Per zwangerschap worden de eerste drie MESA-, PESA- en/of TESE-behandelingen in combinatie met een ICSI-behandeling door je zorgverzekering vergoed. Als vrouw mag je hierbij maximaal 43 jaar oud zijn. Je betaalt wel eigen risico en eventueel een eigen bijdrage voor sommige medicijnen.

Je behandelcentrum kan je hierover meer informatie geven. Neem daarnaast contact op met je verzekeraar om eventuele voorwaarden te controleren.

Let op: dit is de tijd van het jaar dat je kan overstappen van zorgverzekering. Als je komend jaar verwacht een vruchtbaarheidsbehandeling te krijgen, dan is het verstandig om goed naar je zorgverzekering te kijken. Lees hier alles over in het artikel je zorgverzekering en vruchtbaarheidsbehandelingen. Je kan zorgverzekeringen bijvoorbeeld vergelijken bij Independer.

Kosten invriezen en opslaan zaad

Voor het invriezen en opslaan van het zaad, moeten jullie een bewaarovereenkomst tekenen. Afhankelijk van je zorgverzekering worden de eerste twee opslagjaren vergoed door je zorgverzekeraar. Dekt je verzekering dit niet, dan moet je het zelf betalen. Vanaf het derde jaar zijn de opslagkosten altijd voor eigen rekening.

Bekijk de huidige tarieven voor de opslag van sperma >>

Lotgenoten

Vruchtbaarheidsproblemen kunnen een zware belasting voor jullie zijn. Patiëntenvereniging Freya biedt informatie en de mogelijkheid om in contact te komen met lotgenoten.