Inseminatie met donorzaad: hoe gaat het in zijn werk?

Waarom zwanger worden via inseminatie van donorzaad?

Zwanger worden met behulp van een zaaddonor wordt ook wel KID genoemd: kunstmatige inseminatie met donorzaad. Deze manier van zwanger worden kan verschillende redenen hebben. Misschien heeft je partner een verminderde vruchtbaarheid, heeft hij een erfelijke ziekte of is hij hier drager van. Ook voor alleenstaande vrouwen en lesbische stellen kan donorzaad een uitkomst zijn.

Hoe kom je aan donorzaad voor inseminatie?

Als je zwanger wil worden met behulp van een zaaddonor zijn er verschillende manieren om donorzaad te verkrijgen:

• Via een Nederlandse spermabank. Spermabanken zamelen zaad van gezonde zaaddonors in, om het vervolgens in te vriezen en te bewaren. Heb je een onvervulde kinderwens? Dan kan je hier terecht voor het verkrijgen van donorzaad. Het nadeel van Nederlandse spermabanken is dat de wachttijd lang is. Deze kan oplopen tot wel anderhalf jaar.
• Via een buitenlandse spermabank. Als je lange wachttijden wil vermijden, kan je terecht bij een buitenlandse spermabank. Hier kan je een geschikte donor kiezen en zaad bestellen. Dit wordt vervolgens naar het ziekenhuis of de kliniek verstuurd waar jij je laat insemineren.
• Via je omgeving of een matchingsite. Vermijd je liever het medische circuit en wil je graag weten wie de donor is? Dan kan je in je omgeving of op een matchingsite zoeken naar een zaaddonor. Deze vangt het sperma op in een potje. Vervolgens breng je door middel van zelfinseminatie het sperma in je vagina in.

Mogelijkheden voor inseminatie van donorzaad

Heb je de stap gezet en wil je met behulp van donorzaad je kinderwens proberen te vervullen? Dan vraag je je misschien af hoe het zaad bij je ingebracht kan worden. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Deze zijn afhankelijk van het soort donorzaad dat je hebt.

In een vruchtbaarheidskliniek

Wanneer je een zaaddonor gevonden hebt via een spermabank in binnen- of buitenland, kan je de rietjes met sperma laten bezorgen bij de vruchtbaarheidskliniek waar je bent aangemeld. Tijdens het bestellen van donorzaad kies je tussen IUI-sperma of ICI-sperma:

IUI staat voor intra-uteriene inseminatie en houdt in dat het zaad direct in je baarmoeder wordt ingebracht. Dit betekent dat het zaad een kortere weg hoeft af te leggen. Daarnaast is IUI-sperma gezuiverd, wat inhoudt dat het beste zaad overblijft. Deze methode wordt vooral toegepast als eerder gebleken is dat het slijm van je baarmoedermond niet goed doordringbaar is.

ICI staat voor intra-cervicale inseminatie. Dit zaad is niet gezuiverd. Het wordt niet in de baarmoeder zelf ingebracht, maar hoog in je vagina of baarmoederhals. Vervolgens moet het zaad op eigen kracht naar de baarmoeder zwemmen. ICI-sperma is goedkoper dan IUI-sperma, omdat het niet in een laboratorium bewerkt is.

In de kliniek voert een gynaecoloog de inseminatie uit. De kans dat deze slaagt, is zowel bij IUI-sperma als ICI-sperma ongeveer 10 tot 15% per cyclus.

In het ziekenhuis

Donorzaad dat verkregen is via een spermabank kan je bij de meeste ziekenhuizen laten bezorgen. Ook hier brengt een gynaecoloog het sperma door middel van IUI of ICI bij je in. Sommige ziekenhuizen werken echter niet mee aan inseminatie van donorzaad uit het buitenland. Informeer daarom bij het ziekenhuis van jouw voorkeur naar de mogelijkheden.

In zowel een ziekenhuis als een kliniek wacht de gynaecoloog met insemineren tot je op het juiste moment in je cyclus bent. Tot die tijd vriest de kliniek of het ziekenhuis het donorzaad in. Het moment van je eisprong kan je thuis vaststellen met behulp van een ovulatietest. Wanneer deze positief is, neem je contact op met het ziekenhuis om de inseminatie in te plannen.

Via zelfinseminatie

Heb je een donor gevonden in je omgeving of via een matchingwebsite? Dan kan je het donorzaad door middel van zelfinseminatie inbrengen. Meestal is hierbij sprake van ‘vers’ sperma. De donor vangt door middel van masturbatie het sperma in een schoon, droog potje op. Het beste is om het zaad niet langer dan een uur na het opvangen in te brengen. Tot die tijd moet het sperma bij voorkeur op kamertemperatuur blijven. Zo blijft de kwaliteit optimaal.

Het beste tijdstip voor zelfinseminatie is zo’n drie dagen voor je eisprong. Insemineer tot en met een dag na je verwachte eisprong en doe dit om de dag. Je brengt het donorzaad dus drie keer per cyclus bij jezelf in. Zo is de kans op een zwangerschap het grootst. Voor een optimale kwaliteit van het zaad kan de donor het best drie keer zaad opvangen. Wanneer je één portie verdeelt, kan de hoeveelheid te weinig zijn en de kwaliteit achteruit gaan. De kans dat je via zelfinseminatie zwanger raakt is per cyclus ongeveer 15%.

Donorzaad insemineren doe je met een injectiespuit zonder naald. Deze kan je bij de apotheek kopen. Zuig het sperma met de spuit op en ga in een makkelijke houding op bed liggen. Vervolgens breng je de spuit in je vagina en breng je het zaad met een behoorlijke druk in. Op deze manier boots je een natuurlijke zaadlozing na. Na de inseminatie is het aan te raden om ongeveer tien minuten te blijven liggen. Hiermee vergroot je de kans op succes.

Waar moet je op letten?

Zwanger worden met behulp van een spermadonor kan een spannend en heftig traject zijn. Onderstaande tips kunnen je helpen tijdens deze periode.

• Zorg dat de donor zich heeft laten testen. Bij een spermabank wordt iedere donor getest op een aantal erfelijke ziektes en op soa’s. Kies je voor een zaaddonor uit je omgeving of via een matchingsite? Dan is het testen op ziektes en aandoeningen niet verplicht. Als je geen risico wil lopen, zorg er dan zelf voor dat de donor zich laat testen op soa’s.
• Stel samen met de donor een plan op. Is de zaaddonor iemand uit je omgeving? Dan bestaat het risico op meningsverschillen over zijn bijdrage aan de opvoeding. Stel daarom van tevoren samen een plan op. Hierin kunnen jullie je verwachtingen en afspraken vastleggen.
• Zorg in het geval van zelfinseminatie voor steriele producten. Breng je het zaad bij jezelf in? Doe dit dan met schone, droge middelen. Maak het potje of spuitje echter niet schoon met zeep. Dit heeft een negatieve invloed op het zaad.
• Controleer welke eisen je kliniek of ziekenhuis stelt aan het zaad. Sommige klinieken werken bijvoorbeeld liever met IUI-sperma, oftewel gezuiverd sperma. Het is goed om hier rekening mee te houden bij het bestellen van donorzaad.

Kosten van inseminatie met donorzaad

Hoe duur inseminatie met donorzaad is, hangt af van de manier waarop je het zaad inbrengt. Gebeurt dit in het ziekenhuis of in een kliniek? Dan wordt dit vanuit de basisverzekering vergoed wanneer je jonger dan 43 jaar bent. Wel betaal je het eigen risico en de kosten van het sperma. Bij zaad van een Nederlandse spermabank kost dit per poging of rietje sperma €150 tot €500. Als je sperma van een buitenlandse spermabank gebruikt, liggen deze kosten hoger. Je betaalt dan zo’n €600 tot €1000, plus de kosten voor verzending.

Ook bij zelfinseminatie betaal je zelf de kosten van het sperma. Daarnaast betaal je in dit geval de kosten voor hulpmiddelen, zoals een injectiespuitje en een potje om het zaad in op te vangen.

Let op: dit is de tijd van het jaar dat je kan overstappen van zorgverzekering. Als je komend jaar verwacht een vruchtbaarheidsbehandeling te krijgen, dan is het verstandig om goed naar je zorgverzekering te kijken. Lees hier alles over in het artikel je zorgverzekering en vruchtbaarheidsbehandelingen. Je kan zorgverzekeringen bijvoorbeeld vergelijken bij Independer.