Co-ouderschap: wat is het en hoe werkt het?

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is een manier om de zorg voor je kind te verdelen wanneer je niet samenleeft met de andere ouder. Dit kan na een scheiding zijn, maar ook in het geval van roze ouderschap. Denk bijvoorbeeld aan een homostel dat samen met een alleenstaande vriendin of een lesbisch stel een kind krijgt. Hierbij zorgen jij en de andere ouder(s) allebei evenveel voor jullie kind. Ook woont jullie kleine evenveel bij jou als bij de andere ouder en betalen jullie ongeveer hetzelfde aan zijn verzorging. Dit kan je op verschillende manieren aanpakken:

• Je kind is de ene week bij jou en de andere week bij de andere ouder.
• Op vaste dagen in de week is hij bij jou en op andere dagen bij de andere ouder.
• Je kind woont langere tijd bij een van jullie, bijvoorbeeld omdat de ander in het buitenland werkt. In de weken dat deze wel thuis is, woont je kind daar.
• Je kind blijft in hetzelfde huis, waar jij en de andere ouder om de beurt wonen. Dit wordt ook wel bird nesting genoemd.

De voor- en nadelen van co-ouderschap

Het kiezen van een omgangsregeling die bij jou past is vaak een lastige keuze. Hierbij kan het helpen om de voor- en nadelen van co-ouderschap op een rij te zetten.

Mogelijke voordelen

Wanneer de zorg voor jullie kind gelijk verdeeld is, brengt dit verschillende voordelen met zich mee:

• Band opbouwen met jullie allebei. Bij co-ouderschap brengt je kindje evenveel tijd door bij jou als bij zijn andere ouder. Daardoor krijgt hij de kans om met jullie allebei een stevige band op te bouwen en te houden.
• Eerlijke verdeling van tijd. Brengt jullie kind bij allebei weekenden en werkdagen door? Dan doen jullie dezelfde dingen met hem en is de tijd samen eerlijk verdeeld. Dit is anders wanneer je kind altijd doordeweeks bij de ene ouder is en in het weekend bij de andere ouder.
• Voor je kind verandert er minder. Door co-ouderschap kan je zorgen voor meer regelmaat in het leven van je kind. Zo weet hij beter waar hij aan toe is en wat hij kan verwachten. Ook kan hij bijvoorbeeld opa en oma vaak beter blijven zien.
• Minder stress voor je kind. Wanneer jullie je kind evenveel verzorgen, kan dit voor rust bij hem zorgen. Hij zal minder snel het gevoel hebben dat hij moet kiezen tussen een van zijn ouders.
• Betere verdeling van geldzaken. Omdat jullie evenveel voor jullie kind zorgen, delen jullie ook de kosten. Je bent dan ongeveer evenveel geld kwijt aan zijn verzorging.

Mogelijke nadelen

Naast de voordelen hierboven kan co-ouderschap ook de volgende nadelen met zich meebrengen.

• Veel contact met je ex. Kies je na een scheiding voor co-ouderschap? Wanneer het contact tussen jou en je ex niet goed is, kan dit lastig zijn. Bij deze omgangsregeling heb je namelijk regelmatig contact met je ex.
• Vaak wisselen kan vervelend zijn. Is je kind telkens maar een paar dagen achter elkaar bij jou en bij de andere ouder? Dan kan het vaak wisselen van huis voor onrust zorgen bij hem.
• Afstand maakt het lastiger. Wanneer jullie voor co-ouderschap kiezen, is het belangrijk dat jullie bij elkaar in de buurt wonen. Gaat je kindje naar de opvang of school? Dan moeten deze vanuit beide huizen te bereiken zijn.
• Moet in jullie agenda’s passen. Heb je een baan waarbij je erg onregelmatige uren draait? Of moet je bijvoorbeeld af en toe onverwachts naar het buitenland? Dan is co-ouderschap misschien geen handige keuze.
• Kosten kunnen hoger zijn. Omdat je kind bij jullie allebei evenveel tijd doorbrengt, zullen veel spullen dubbel aangeschaft moeten worden. Dit kan extra kosten met zich meebrengen.

Een ouderschapsplan maken

Hebben jij en de andere ouder allebei het ouderlijk gezag over jullie kind? Dan zijn jullie wettelijk verplicht om een ouderschapsplan te maken. Hierin zet je de afspraken die jullie maken. Je neemt hierin ook de keuze voor co-ouderschap op.

In zo’n plan maken jullie verder afspraken over de opvoeding van jullie kindje. Bijvoorbeeld de afspraken rondom geldzaken, maar ook rondom feestdagen, regels en de omgang met familieleden. Als je wil, kan je ook andere dingen die je belangrijk vindt toevoegen aan het ouderschapsplan.

Co-ouderschap en toeslagen

Wanneer je kiest voor co-ouderschap, hebben jij en de andere ouder waarschijnlijk recht op sommige toeslagen. Het is daarbij belangrijk dat je kind minimaal 156 dagen per jaar bij iedere ouder is. Op de volgende toeslagen kan je recht hebben als je co-ouder wordt:

• Kinderbijslag. De ouder bij wie jullie kind op het woonadres staat ingeschreven, ontvangt de kinderbijslag. Dit bedrag kunnen jullie samen verdelen. Wil je dat de kinderbijslag naar de andere ouder wordt overgemaakt? Dan kan je dit aanvragen bij de SVB.
• Kindgebonden budget. Het kindgebonden budget wordt overgemaakt naar de ouder die kinderbijslag ontvangt. Dit kan je zo laten, maar je kan er ook voor kiezen om het kindgebonden budget naar de andere ouder te laten overmaken. Ook dit doe je via de SVB.
• Kinderopvangtoeslag. Normaal gesproken moet je kind op jouw adres ingeschreven staan om kinderopvangtoeslag te ontvangen. Bij co-ouderschap wordt hierop een uitzondering gemaakt. Je kan dan toch je eigen deel toeslag krijgen. Dit kan je aanvragen bij de Belastingdienst.
• Huurtoeslag. Als co-ouder mag je je kind laten meetellen bij het aanvragen van huurtoeslag. Ook als je kind niet op jouw adres ingeschreven staat. Hiervoor geef je met een ondertekende brief aan de Belastingdienst door dat je co-ouder bent.
• Inkomensafhankelijke combinatiekorting. Wanneer je als co-ouder werkt, kan je recht hebben op inkomensafhankelijke combinatiekorting. Ook hiervoor moet je bij de Belastingdienst aangeven dat je co-ouder bent.

Op welk adres inschrijven?

Hebben jullie één kind? Dan is het slim om deze in te schrijven op het adres van de ouder die het minst verdient. Je hebt dan meestal recht op meer toeslagen, die je met elkaar kan verdelen.

Wanneer jullie meerdere kinderen hebben, kan je op allebei de adressen een kind inschrijven. Zo maak je zo goed mogelijk gebruik van de toeslagen die er zijn.

Co-ouderschap en alimentatie

Als jij en de andere ouder allebei het gezag hebben over jullie kind, zijn jullie allebei verantwoordelijk voor de kosten van zijn verzorging. Bij co-ouderschap betalen jullie ongeveer evenveel aan de verzorging van jullie kind.

Toch is het mogelijk dat de ouder die het minst verdient, recht heeft op kinderalimentatie. Deze ontvangt dan van de andere ouder een bedrag om te helpen bij deze kosten. Dit zorgt ervoor dat er minder snel een oneerlijke situatie ontstaat als het gaat om geldzaken. Je kan hier zelf afspraken over maken. Lukt dit niet? Dan kan je de hulp inschakelen van een mediator.

Tips bij de keuze voor co-ouderschap

Wanneer je voor co-ouderschap kiest, kunnen de volgende tips helpen.

• Houd zoveel mogelijk een bekend ritme aan. Wanneer je voor co-ouderschap kiest na een scheiding, kan dit voor je kind een moeilijke tijd zijn. Hij heeft tijd nodig om te wennen aan de nieuwe situatie. Hierbij helpt het als je voor zoveel mogelijk rust en regelmaat zorgt.
• Kijk waar je kind behoefte aan heeft. Als de keuze voor co-ouderschap gemaakt is, betekent dit niet dat dit een keuze is die altijd blijft werken. Houd daarom je kind in de gaten en kijk wat hij nodig heeft. Merk je dat hij bijvoorbeeld onrustig is door het vaak wisselen van huis? Bespreek dan met de andere ouder of er misschien een betere oplossing is.
• Maak duidelijke afspraken. Om van het co-ouderschap een succes te maken, is het belangrijk dat jullie goede afspraken maken. Niet alleen over praktische zaken, maar ook bijvoorbeeld over grenzen stellen en het belonen van je kind.
• Vraag hulp aan een mediator. Vind je het lastig om duidelijke afspraken te maken of komen jullie er samen niet uit? Schakel dan hulp in, bijvoorbeeld van een mediator. Deze kan jullie gesprekken begeleiden en helpen bij het maken van keuzes.
• Bespreek regelmatig hoe het gaat. Tot slot is het belangrijk om te blijven praten. Bespreek bijvoorbeeld hoe jullie het vinden om co-ouder te zijn, waar je tegenaan loopt en wat juist goed gaat. Zo weet je wat je aan elkaar hebt en hoe het co-ouderschap gaat.