Jongetje staat tegen muur en moeder meet zijn lengte om de groeicurve bij te houden

Voor je het weet is je 'kleine' helemaal zo klein niet meer. Tussen de 0 en 4 jaar groeien kinderen namelijk hard. Om te bepalen of dit zonder problemen verloopt, wordt de groeiontwikkeling van je kindje door het consultatiebureau bijgehouden in een groeicurve. Wat is een groeicurve precies en hoe kan je het gebruiken?

Wat is een groeicurve?

De groeicurve is een gestandaardiseerde grafiek waarop de gemiddelde groeiontwikkeling van kinderen in een bepaald gebied wordt bijgehouden. Hierbij wordt een normaalverdeling aangehouden, waarbij ongeveer 95% van de kinderen binnen de diverse lijnen van de curve groeit.

Het gaat bij een groeicurve dus om gemiddelden. Dat betekent dat je kindje waarschijnlijk niet precies op de middenlijn zal groeien. Ieder kind ontwikkelt zich immers in zijn eigen tempo.

Jeugdartsen en -verpleegkundigen gebruiken de curve om te zien of er geen plotselinge afwijkingen zijn die op een probleem kunnen duiden. Het consultatiebureau vergelijkt zo de groei van je kleine met de gemiddelde grafieken. De diagrammen worden daarbij vooral gebruikt als richtlijn.

Er bestaan internationale groeicurven. In Nederland gebruiken consultatiebureaus echter vaak grafieken die je afkomst meenemen. Zo zijn er aparte diagrammen voor kinderen van bijvoorbeeld Marokkaanse afkomst.

Zelf de groei van je kindje bijhouden

Je kan ook zelf voor je kindje een groeicurve bijhouden. Veel consultatiebureaus geven je een groeiboekje, waarin de groeicurve staat weergegeven. Soms kan je de grafiek ook online bijhouden, bijvoorbeeld in de Groeigids app. Dit is de digitale variant van het groeiboekje.

De gemiddelde groeicurven zijn daarnaast gratis te downloaden bij TNO. Door hierop de groei van je kindje te registreren, heb je een duidelijk beeld van zijn groeiontwikkeling.

Groeicurve jongens en groeicurve meisjes

Gemiddeld gezien zit er verschil in de groei van jongens en die van meisjes. Er zijn daarom ook verschillende groeicurven per geslacht. Let dus bij het vergelijken goed op of je de juiste grafiek voor je hebt, anders maak je je misschien voor niks zorgen.

Groeicurve per leeftijdscategorie

Behalve een aparte curve per geslacht, zijn er ook verschillende groeicurven per leeftijd. Er zijn curven voor drie verschillende groepen:

  • 0 – 15 maanden
  • 0 – 4 jaar
  • 1 – 21 jaar
Deel van de groeicurve voor meisjes van 0-4 jaar, gemaakt door TNO
Deel van de groeicurve voor meisjes van 0-4 jaar, gemaakt door TNO.

Hoe houd je een groeicurve bij voor je kind?

Als je de groei van je kindje zelf wil bijhouden in een groeicurve, dan doe je dit door op een aantal momenten de lengte, het gewicht en de schedelomtrek van je kleine te meten.

Als je kindje al kan staan, kan je de lengte het beste tegen de muur meten. Laat je kleine rechtop tegen de muur staan en leg iets plats en stevigs op zijn hoofd, zoals een liniaal of een boek. Waar de onderkant van dit voorwerp de muur raakt, zet je een klein stipje. Meet vervolgens de afstand tussen het stipje en de vloer.

De resultaten van je metingen kan je vervolgens bijhouden in de grafiek. Zet een puntje op het snijpunt tussen de leeftijd van je kind en jouw meting. Na verloop van tijd kan je lijntjes trekken tussen de puntjes. De lijn die hierdoor ontstaat is de persoonlijke groeicurve van jouw kindje.

Groeimeter kind

Om de groei van je kleine bij te houden, kan je ook een leuke groeimeter gebruiken. Dit is een mooie meetlat die je aan de muur kan bevestigen. Daarnaast kan je streepjes op de muur zetten. Dat is later een leuke herinnering. Laat je kind per streepje een leuk tekeningetje maken. Zo maak je een leuk spelletje van het meetmoment.

Afwijkende lengte of afwijkend gewicht?

Bijna geen enkel kind groeit precies volgens de middellijn van de groeicurve. Dat komt omdat die lijn het exacte gemiddelde van alle kinderen weergeeft. Weinig kinderen hebben een precies gemiddelde lengte, de meeste zijn net een paar centimeter groter of kleiner.

Bij het samenstellen van de groeicurve wordt daarom gebruik gemaakt van een standaarddeviatie. Dit is een statistische formule die kan voorspellen hoeveel mensen afwijken van het gemiddelde. Simpel gezegd betekent dit dat er grenzen zijn afgebakend rondom het gemiddelde waar ongeveer 95% van de kinderen binnen valt. Zij groeien niet exact op het gemiddelde, maar vallen nog steeds binnen het ‘normale gebied’.

Wat te doen als je kind afwijkt van de groeicurve?

Wanneer je kind buiten de standaarddeviatie valt, dus niet binnen de lijnen van de groeicurve, kan er sprake zijn van een probleem. Dit is niet altijd zo, omdat er veel factoren zijn die invloed kunnen hebben op de groei. De groeicurve is dus vooral een leidraad.

De meeste kindje blijven goed doorgroeien en volgen daarbij hun eigen lijntje. Het is vooral belangrijk om bij te houden of er plotselinge veranderingen zijn in de ontwikkeling van je kleine. Hier let het consultatiebureau ook op.

Zie je een knik in de grafiek of buigt het groeilijntje van je kindje ineens af, omdat de groei ineens stopt? Dan zou het kunnen dat er iets aan de hand is. Misschien krijgt je kindje niet voldoende voedingsstoffen binnen of is er iets mis met zijn hormonen. Maak je je hier zorgen over, overleg dan met het consultatiebureau of je huisarts. Zij kunnen beoordelen of er echt iets mis is.

Hoe lang wordt mijn kind?

Veel ouders vragen zich af hoe lang hun kind uiteindelijk zal worden. Dit noem je de streeflengte. Helaas valt deze nooit helemaal precies te voorspellen. Dat komt omdat er meer factoren meespelen in de groei dan alleen genetica. Op basis van de lengte van beide ouders kan wel een schatting gemaakt worden. Bereken hoe lang je kind wordt >>.

Volg de groei en ontwikkeling van je kind via de peuterkalender >>

Download onze app

#1 zwangerschaps- en baby-app