Meest voorkomende slaapproblemen bij peuters

Zijn slaapproblemen bij peuters ‘normaal’?

Bijna alle kinderen maken fases door waarin ze minder goed slapen. Ze hebben last van nachtmerries, worden ‘zomaar’ wakker ’s nachts of willen ’s avonds niet gaan slapen. Dat is heel normaal en meestal niets om je zorgen over te maken. Er zijn wel dingen die je kan doen om je kindje te helpen bij het doorbreken van een onrustig slaappatroon. Hieronder lees je hoe je kan omgaan met de meest voorkomende slaapproblemen.

Mijn kind wil niet gaan slapen

Peuters die elke dag zingend de trap op gaan als ze naar bed moeten, zijn een zeldzaamheid. De meeste peuters maken verschillende fases door waarin ze niet naar bed willen, en al helemaal niet willen gaan slapen.

Wanneer jullie je aan een vast dagritme houden, is het voor je kindje duidelijk wanneer het bedtijd is. Een rustig einde van de dag en een fijn bedritueel vormen een prettige afsluiting van de dag voor je peuter. Als je dit toepast, wordt de tocht naar bed hopelijk een stuk makkelijker.

Lees meer over ‘mijn peuter wil niet slapen’ >>

Nachtmerries

Je peuter droomt ’s nachts veel om alle indrukken van overdag te verwerken. Vaak zijn het rustige of leuke dromen, maar andere keren wordt je kleintje wakker van een nachtmerrie. Hij kan dan heel bang zijn. Als je peuter een nachtmerrie heeft gehad, kan je hem het beste troosten en daarna in zijn eigen bedje verder laten slapen. Soms zal je zelfs zien dat je dromer zich er de volgende dag niks van herinnert.

Je kan niet alle nachtmerries voorkomen. Toch kunnen deze tips je peuter helpen om minder vaak last te hebben van nachtmerries:

• Laat je peuter geen spelletjes op de tablet doen of filmpjes kijken vlak voor het slapen gaan.
• Probeer vroeg te eten, zodat je kindje niet met een (te) volle buik gaat slapen.
• Praat de volgende dag met je kindje over de droom.
• Probeer je peuter altijd in zijn eigen bedje te troosten, zodat hij zijn bedje als een veilige plek blijft zien.

Lees meer over nachtmerries >>

Night terrors

Nachtangsten, ook wel ‘night terrors’ genoemd, zijn niet hetzelfde als nachtmerries. Bij nachtangst wordt je kindje namelijk niet wakker, maar zit hij rechtop in bed met open ogen te gillen van angst. Nachtangst komt vooral voor als je peuter net slaapt, tot ongeveer drie uur na het inslapen. Vaak komt nachtangst steeds op hetzelfde tijdstip terug. Dit slaapprobleem komt vooral voor bij peuters vanaf drie jaar en kinderen in de basisschoolleeftijd.

Hoewel je kindje ’s nachts heel hard gilt, is hij niet wakker. Je hoeft hem ook niet wakker te maken. Je kan hem het beste met rust laten tot hij weer in een goede ‘slaapstand’ komt. Of op kalme toon praten om te laten weten dat je in de buurt bent. Fijn voor jou om te weten: je peuter weet er de volgende dag niks meer van.

Night terrors zijn niet gevaarlijk en gaan vanzelf over als je peuter ouder wordt. Een regelmatig ritme kan helpen om nachtangsten te verminderen. Ook kan het helpen om je kindje in het half uur voor de nachtangst uit bed te halen, bijvoorbeeld om even naar de wc te gaan. Dit werkt natuurlijk alleen als de nachtangsten elke keer op hetzelfde tijdstip optreden.

Lees meer over night terrors >>

Mijn peuter slaapt niet door

Je peuter wordt vaak wakker ‘s nachts, en jij dus ook. Zo’n fase kan behoorlijk vermoeiend zijn. Je kan je kindje natuurlijk niet dwingen om door te slapen, maar er zijn wel een aantal dingen waar je op kan letten.

Onderzoek allereerst of je kindje het fijn heeft in bed. Denk bijvoorbeeld aan de temperatuur in de kamer, is hij niet te warm of te koud aangekleed? Een knuffeltje, een bedlampje en een rustige, donkere omgeving zijn ook fijn voor je kleine nachtbraker. Weet je zeker dat je kind lekker ligt, maar wordt hij toch steeds wakker? Misschien heeft hij een nachtmerrie gehad. Probeer je kindje altijd in zijn eigen bedje te troosten en doe niet alle lichten aan.

Helpen al deze tips niet en heb je het gevoel dat er meer aan de hand is? Soms is er een medische oorzaak voor het wakker worden. Neem bij twijfel contact op met je huisarts of met het consultatiebureau.

Slaapwandelen

Sommige kinderen slaapwandelen. Bij slaapwandelen is het niet altijd zo dat je kindje echt gaat ‘wandelen’. Het kan ook zijn dat je peuter rechtop gaat zitten in bed met zijn ogen open. Als hij ook echt gaat rondwandelen, zal hij dat waarschijnlijk rustig doen. Slaapwandelen gebeurt meestal als je peuter net één of twee uur slaapt. Tijdens het slaapwandelen slaapt je kindje gewoon door.

Als je kindje slaapwandelt, begeleid je hem rustig terug naar zijn bedje. Wakker maken is niet nodig. Zorg er wel voor dat je huis ‘slaapwandelproof’ is. Dit doe je door bijvoorbeeld door rondslingerend speelgoed op te ruimen en de traphekjes goed dicht te doen. Zo zal je kleine slaapwandelaar zich niet bezeren.

Bang in het donker

Fantasie en werkelijkheid lopen voor peuters nog door elkaar. Je peuter kan dan ook van heel veel dingen bang worden: van apen op het dak tot monsters onder het bed. Als het donker is, vinden peuters alles vaak nóg spannender. Dit kan voor slaapproblemen zorgen.

Om je peuter te helpen tóch lekker te gaan slapen, kan je proberen te praten over wat je peuter eng vindt. Is het een schaduw op de muur? Is het een geluid op het dak? Laat je peuter eens zien waar een geluid of schaduw vandaan komt, dat kan helpen.

Soms is je kindje bang, zonder dat het te maken heeft met een geluid of een voorwerp. Deze enge gedachten kan je samen met een zelfbedachte gewoonte wegjagen, wegblazen of de deur uit zetten. Ook een nachtlampje helpt meestal goed tegen enge gedachten.

Mijn peuter is vroeg wakker

Terwijl het voor jouw gevoel nog nacht is, staat je peuter al te springen in bed en om ontbijt te roepen. Voor veel ouders is dit herkenbaar. Peuters zijn vaak vroege vogels, sommige willen zelfs al om vijf uur uit bed.

Als je peuter vroeg wakker wordt, kan dit verschillende oorzaken hebben. Misschien is het tijd om te stoppen met het middagdutje? Heeft je kindje het misschien te koud of te warm? Is het al erg licht in de kamer ’s morgens? Het is natuurlijk ook mogelijk dat jouw peuter gewoon een ochtendmens is.

Hier volgen een paar tips om je vroege vogel langer te laten slapen:

• Breng je kindje wat later naar bed ’s avonds.
• Stop met het middagslaapje of verkort het slaapje ’s middags.
• Zorg dat het goed donker is in de kamer.
• Houd een regelmatig dagritme aan.

Helpen deze tips niet? Dan kan je proberen om je kindje te leren in bed te blijven tot een bepaalde tijd. Hier zijn speciale slaaptrainers of kinderwekkers voor.

Lees meer over vroege vogels >>

Wanneer hulp zoeken?

Meestal gaan slaapproblemen bij peuters vanzelf over. Heeft jouw peuter lange tijd slaapproblemen, of vermoed je dat er een medisch probleem is? Neem dan contact op met de huisarts.