Is vegetarisch eten verantwoord voor je kind?

Waarom vegetarisch eten?

Vegetariër worden is een persoonlijke keuze, die mensen dan ook om verschillende redenen maken. De meest gebruikelijke motivaties zijn:

• Het is beter voor het milieu. De vleesindustrie is één van de meest vervuilende industrieën ter wereld. Voor het produceren van vlees is veel water nodig, en veel landbouwgrond wordt alleen gebruikt om eten voor de dieren te verbouwen die later als vlees op je bord liggen. Steeds meer mensen noemen dit als overweging om minder vaak of helemaal geen vlees te eten.
• De bio-industrie. In de bio-industrie worden dieren slecht behandeld. Ze leven in kleine ruimtes en zien soms helemaal geen daglicht. Veel vegetariërs zijn gestopt met vleeseten om het dierenleed in de bio-industrie tegen te gaan.
• Zielig voor dieren. Veel kinderen denken nog niet zozeer na over het milieu of de bio-industrie. Zij willen meestal vegetariër worden omdat ze het gewoon zielig vinden dat dieren worden doodgemaakt voor hun maaltijd.

Vanaf welke leeftijd kan je kind vegetariër worden?

Vanaf het moment dat je baby vast voedsel gaat eten, kan je al kiezen voor een vegetarisch dieet. Als je zorgt voor gevarieerde voeding komt je kleine niks tekort. Je kan ook de beslissing aan je kindje zelf overlaten. Vanaf ongeveer 7 jaar gaan kinderen bewuster nadenken over hun eten. Dan kan je kind dus ook besluiten dat hij liever geen vlees meer wil eten.

Welke voedingsstoffen heeft je kind nodig?

Je kindje heeft allerlei voedingsstoffen nodig om zich goed te ontwikkelen en gezond te blijven. Een aantal daarvan haalt hij nu voornamelijk uit vlees:

• Vitamine B1. Vitamine B1 of thiamine is belangrijk voor een goede werking van je hart en de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de hersenen. Daarnaast helpt het je lichaam om koolhydraten om te zetten in energie.
• Vitamine B12. Vitamine B12 of cobalamine zorgt voor de aanmaak van rode bloedcellen. Deze helpen om zuurstof door je bloed te vervoeren. Deze vitamine komt alleen voor in dierlijke producten zoals vlees, zuivel en eieren.
• Eiwit. Eiwit of proteïne is belangrijk voor de spierontwikkeling van je kindje. Het helpt het lichaam om nieuwe cellen aan te maken, waardoor het spierweefsel groeit. Daarnaast geeft eiwit je lichaam energie en een voldaan gevoel na het eten.
• IJzer. Je lichaam heeft ijzer nodig om zuurstof door het bloed te vervoeren. Dit zorgt ervoor dat de hersenen, het zenuwstelsen en de spieren van je kind optimaal werken.

Zolang je ervoor zorgt dat je kleine deze voedingsstoffen uit andere bronnen dan vlees haalt, kan hij prima vegetarisch eten.

Goede vleesvervangers voor kinderen

Om er zeker van te zijn dat je kind alle nodige voedingsstoffen binnenkrijgt, is het verstandig om hem regelmatig een vleesvervanger te geven. Een goede vervanger bevat voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 om een stukje vlees van ongeveer 50 tot 75 gram te vervangen. Varieer de vervangers, zo haalt je kind er het meeste uit.

Goede vleesvervangers zijn:

• Peulvruchten. Bonen, linzen en kikkererwten bevatten meer ijzer, vezels en eiwitten dan vlees. Ze zijn bovendien makkelijk te bereiden, want je kan ze ingeblikt prima gebruiken en ze passen bij veel gerechten. Bij de lunch kan je peulvruchten inzetten door je kindje bijvoorbeeld humus op brood te geven.
• Vegaburgers en -balletjes. Kant-en-klare vleesvervangers zijn steeds beter van smaak en bevatten alle voedingsstoffen die ook in vlees zitten. Let er wel op dat het zoutgehalte niet te hoog is. Kinderen van 1 tot 3 jaar mogen maximaal 3 gram zout per dag. Kinderen van 4 tot 6 jaar mogen iets meer, maximaal 4 gram. Je kan je kleine eventueel een halve burger geven in plaats van een hele.
• Eieren. Je kindje kan twee à drie keer per week een eitje eten. Eieren zijn veelzijdig en de meeste kinderen vinden ze lekker.
• Zuivel. Zuivel bevat calcium en eiwit, wat nodig is voor een goede bot- en spierontwikkeling. Sommige kant-en-klare vleesvervangers zijn op basis van zuivel. Extra yoghurt, kwark of melk voldoet ook.
• Zeewier. Wieren en algen zijn een relatief nieuwe vorm van vleesvervangers. Je kan er burgers mee maken of het gebruiken als vervanging van gelatine in taarten en snoepjes. Deze vervanger is nog niet overal verkrijgbaar en kinderen vinden het niet altijd lekker. Ben je op zoek naar extra afwisseling, dan kan je een keer een weed burger proberen.
• Tofu en tahoe. Veel vleesvervangers zijn gebaseerd op soja. Dat geldt ook voor tofu en tahoe. Je kan dit los gebruiken, maar ook verwerkt in een vegetarische burger of door de pastasaus.
• Tempeh. Tempeh is een Indische koek gemaakt van soja. Het neemt goed andere smaken op, waardoor het fijn combineert in sauzen en ovenschotels. Daarnaast kan je het frituren.
• Vis. Sommige vegetariërs eten wel af en toe vis. Dit is ook een prima vleesvervanger, die bovendien veel gezonde vetten bevat. Deze bevorderen de hersenontwikkeling van je kleine en houden de bloedvaten gezond. Deze vetten komen ook voor in noten, zaden en pitten. Eet je kind geen vis, dan is het verstandig af en toe een extra ongezouten noten en zaden te geven. Let op: vanaf 6 maanden mogen kinderen een fijngemalen notenpasta eten, maar pas vanaf 4 jaar kan je hele noten geven.

Voordelen van vegetarisch eten

Naast de positieve effecten voor het milieu en de dieren, heeft vegetarisch eten een aantal voordelen voor jezelf en je kindje:

• Je eet meer groente. Vleesmaaltijden draaien meestal vooral om het vlees zelf. Als je vegetarisch gaat koken, gebruik je bijna automatisch meer groente. Dit zorgt ervoor dat je meer vitaminen en vezels binnenkrijgt, wat je gezondheid bevordert.
• Het is beter voor je hart. Vlees bevat relatief veel verzadigd vet en kan ervoor zorgen dat je cholesterol hoger wordt. Door (vaker) plantaardig te eten, heb je hierdoor meer kans op een gezond hard en gezonde bloedvaten.
• Je gaat creatiever koken. Als je kindje vegetarisch eet, ga je bewuster koken. Hierdoor word je creatiever in de keuken en leert je kleine interessantere gerechten en smaken kennen.

Nadelen van vegetarisch eten

In principe is een vegetarisch dieet veilig en verantwoord, als je ervoor zorgt dat je gevarieerd eet en genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Toch kunnen er nadelen zijn aan vegetarisch eten:

• Het kost meer moeite. Zeker als niet alle gezinsleden vegetarisch willen eten, kan een vegetariër aan tafel lastig zijn. Je moet dan twee verschillende maaltijden koken. Bovendien kan het even wennen zijn en moet je in het begin langer nadenken over boodschappen en nieuwe recepten.
• Je kindje is ‘anders’. Als je kindje regelmatig bij vriendjes mee-eet of op schoolreisje gaat, kan het lastig zijn als hij een afwijkend dieet heeft. Je kleine kan zich hierdoor anders voelen dan zijn leeftijdsgenootjes.
• Er is een kans op tekorten. Hoewel een vegetarisch dieet ook voor kinderen verantwoord is, kunnen er tekorten ontstaan. Kinderen lusten niet alles, waardoor het moeilijker kan zijn je kleine een gevarieerd vegetarisch menu voor te zetten.

Veganistisch opvoeden

Sommige mensen willen helemaal geen dierlijke producten gebruiken. Naast vlees mijd je dan ook eieren, zuivel en honing. Dit noem je een veganistisch dieet. Naast hun voeding passen veel veganisten hun hele levensstijl aan. Zij dragen bijvoorbeeld ook geen leren schoenen of wollen truien.

Voor kinderen is dit minder verantwoord, omdat het met dit dieet veel moeilijker is om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Wil je toch graag dat je kindje vegan eet of wil hij dat zelf? Dan is het verstandig om te overleggen met een diëtist, om te zorgen dat je kleine geen belangrijke bouwstoffen tekortkomt. Je huisarts kan je doorverwijzen.

Tips bij vegetarisch opvoeden

Als je besluit dat je je kindje vegetarisch wil opvoeden, kan je de volgende tips in gedachten houden:

• Geef je kind voldoende vitamine C. Plantaardig ijzer wordt minder makkelijk opgenomen door het lichaam dan ijzer uit vlees. Vitamine C verbetert de opname. Geef je kleine dus wat extra groente of fruit bij elke maaltijd.
• Wees eerlijk over voedsel. Door open met je kindje te praten over waar vlees en andere dierlijke producten over gaan, geef je hem de mogelijkheid zelf na te denken over het eten van vlees. Hierdoor kan je kind beter beslissen of hij vegetariër wil worden of niet.
• Laat wat ruimte voor ‘valsspelen’. Ook als je kindje overtuigd vegetariër is, kan het dat hij af en toe toch een knakworstje wil eten. Wees hier niet te streng in en leg uit dat dit af en toe best mag.
• Eet alleen thuis vegetarisch. Als je kindje het vervelend vindt om ‘anders’ te zijn, kan je afspreken dat jullie thuis geen vlees eten. Als je kleine bij een vriendje eet, kan hij dan af en toe wel vlees nemen.
• Eet minder vaak vlees. Je hoeft niet in één keer helemaal te stoppen met vlees eten. Spreek bijvoorbeeld met je kindje af dat jullie drie keer per week vegetarisch eten. Op die manier kunnen jullie allebei rustig wennen aan het vegetarische dieet.
• Ga naar de keurslager. Op dagen dat jullie wel vlees eten, kan je kiezen voor ‘verantwoord vlees’. Ga daarvoor naar de keurslager en kies voor streekproducten. Als je weet waar het vlees geproduceerd wordt, weet je ook hoe de dieren behandeld zijn.
• Benoem je kindje tot hulpkok. Als je kleine moeite heeft met nieuwe smaken, kan het helpen als hij mee mag koken. Betrek je kind bij het boodschappen doen en het proces in de keuken. Hierdoor is hij eerder geneigd om iets nieuws te proberen.
• Neem je kind serieus. Ook als je denkt dat vegetarisch eten onzin is en het maar een fase is voor je kind, is het belangrijk hem serieus te nemen. Bespreek samen waarom hij geen vlees wil eten en kijk of je tot een compromis kan komen, zoals minder vlees eten.
• Houd een kookschrift bij. In het begin kan het best lastig zijn om lekkere recepten te vinden, die ook bij je kindje aanslaan. Door een kookschrift bij te houden, heb je de succesvolle gerechten handig bij elkaar. Zo bouw je langzaam een goed vegetarisch repertoire op.