Speciaal onderwijs: passend onderwijs voor je kindje

Wat is speciaal onderwijs?

Het speciaal onderwijs is bedoeld voor kinderen die extra begeleiding nodig hebben om te slagen voor de leerdoelen van het basisonderwijs. Per jaar zijn er tussen de dertig en veertigduizend leerlingen die op het speciaal onderwijs zitten.

Binnen het speciaal onderwijs bestaan veel verschillende mogelijkheden. Het hangt af van de zorgvraag van je kindje waar hij het beste terecht kan: in het speciaal onderwijs of het speciaal basisonderwijs.

Speciaal onderwijs clusters

Meestal wordt het speciaal onderwijs verdeeld in vier groepen, ook wel clusters genoemd. Deze geven aan wat voor soort hulp er gegeven wordt op een school voor speciaal onderwijs. Niet alle kinderen die extra hulp nodig hebben, hoeven naar het speciaal onderwijs. Met extra hulp is het voor sommige leerlingen ook mogelijk om regulier onderwijs te volgen.

Hieronder lees je meer over deze groepen.

Cluster 1: blinde en slechtziende kinderen

Kinderen met een visuele beperking kunnen terecht in het cluster 1 onderwijs. Hiervoor zijn twee instellingen verantwoordelijk, namelijk Bartiméus en Visio.

De leerlingen volgen hetzelfde programma als in het reguliere onderwijs. Het docententeam is vaak een mix van ziende leraren en leraren met een beperking. De nadruk ligt op zelfstandig meedraaien in de maatschappij.

Cluster 2: dove en slechthorende kinderen

Kinderen met een auditieve beperking (gehoorproblemen) kunnen terecht in scholen van cluster 2. Deze worden overzien door de vereniging Siméa. Ook kinderen met ernstige spraak- en taalmoeilijkheden of autistische kinderen met een communicatiestoornis kunnen hier terecht.

Ook hier volgen leerlingen een regulier programma. Daarnaast krijgen ze les in gebarentaal en zelfstandig leven. Zowel horende als niet-horende leraren geven les op deze scholen.

Cluster 3: zml-scholen

Binnen cluster 3 kunnen kinderen terecht die zeer moeilijk leren. Ook scholen voor langdurig zieke leerlingen en kinderen met epilepsie vallen onder cluster 3. Tot slot zijn ook scholen voor leerlingen met verstandelijke of lichamelijke beperkingen onderdeel van dit cluster.

Docenten zijn gespecialiseerd in het omgaan met hun leerlingengroep. De klassen zijn kleiner, er wordt meer op maat gewerkt en leerlingen krijgen meer tijd om hun basisschool af te ronden. Ook zijn er medische hulpmiddelen aanwezig, zoals tilliften.

Cluster 4: gedragsproblemen en stoornissen

Verschillende soorten scholen vallen onder cluster 4. Zo kunnen zeer moeilijk opvoedbare kinderen en leerlingen met ernstige gedragsproblemen hier terecht. Ook scholen voor kinderen met een psychiatrische stoornis en andere langdurig zieke kinderen kunnen hier les volgen.

Als je kindje naar een van deze scholen gaat, krijgt hij les van specialisten op het gebied van zijn hulpvraag. Zo zijn er prikkelarme ruimtes, kleinere groepen en meer persoonlijke begeleiding. Ook wordt er meer rust en structuur gegeven dan op een reguliere basissschool.

Speciaal onderwijs of speciaal basisonderwijs

Heeft je kindje een lichte handicap of lichte gedragsproblemen? Dan kan hij meestal goed terecht in het speciaal basisonderwijs. Je kleine gaat dan naar een gewone basisschool, waar hij extra begeleiding krijgt.

Via een samenwerkingsverband tussen alle basisscholen in een regio is er de mogelijkheid om extra hulpmiddelen en begeleiding aan te vragen. Daarmee is het vaak mogelijk om de eindtoets goed te maken. Je kindje kan daarna doorstromen naar een gewone middelbare school. Lukt dit niet? Dan is er het speciaal voortgezet onderwijs.

Als de handicap of gedragsproblemen ernstiger zijn, gaat je kindje naar het speciaal onderwijs. Hier is veel extra begeleiding en kan hij langer over zijn school doen. Hij volgt in principe dezelfde lesstof als andere scholen, maar kan tot zijn veertiende op een speciale basisschool blijven. Daarna kan hij doorstromen naar de gewone middelbare school of het speciaal voortgezet onderwijs.

Voor wie is er passend onderwijs?

Vermoed je dat je kind mogelijk extra begeleiding nodig heeft? Bespreek dit dan eens met het consultatiebureau, de huisarts of de huidige school van je kind. Als zij besluiten dat meer hulp zinvol is, wordt er een zogenoemde indicatie aangevraagd. Deskundigen gaan daarnaar kijken en geven je dan een advies. Je hoort dan of je kind het beste naar het speciaal basisonderwijs kan of toch het speciaal onderwijs.

Kosten speciaal onderwijs

De kosten voor het speciaal onderwijs liggen hoger dan van regulier onderwijs. Dit komt omdat er meer personeel en hulpmiddelen nodig zijn. De precieze kosten verschillen per school, maar liggen meestal rond de €6.000 per jaar.

Met de juiste indicatie kan je bij de gemeente een vergoeding aanvragen voor de kosten. Deze vallen onder de zogeheten ESB-regeling. Als je kind door zijn hulpvraag niet op een reguliere school terechtkan, krijg je deze subsidie om de kosten van het speciaal onderwijs te helpen dragen.