Spelenderwijs de ontwikkeling stimuleren van je baby

Baby's leren al voordat ze worden geboren. In hun eerste jaar leren ze meer dan in welke andere periode in hun leven. Vooral de eerste 1.000 dagen in het leven van een baby vormen de basis voor zijn toekomstige leervermogen.

Zo tegen de eerste verjaardag heeft het hersenvolume van je baby zich verdubbeld, als direct gevolg van de triljoenen verbindingen tussen de hersencellen onderling. Daarom is het zo belangrijk om, bij iedere kans die je krijgt, een rijke verscheidenheid aan (zintuiglijke) ervaringen aan te bieden.

Zintuiglijke ontwikkeling

Baby’s leren door elke nieuwe ervaring. Zij gebruiken hierbij al hun zintuigen (oren, ogen, neus, mond en huid). Af vanaf de geboorte hebben baby’s honger naar kennis. Zij zijn ontzettend slim, nieuwsgierig en leergierig. Net zoals baby’s voeding, zorg, slaap en liefde nodig hebben, willen zij ook in hun behoefte om te leren worden voorzien. Geef baby’s dan ook volop de tijd en ruimte om te leren.

Dit hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Gedurende de dag dienen zich veel natuurlijke leer- en speelmomenten aan. Lees hieronder hoe je spelenderwijs de ontwikkeling van jouw kindje kan stimuleren. Realiseer je wel dat ieder kind anders is en zich op zijn eigen tempo ontwikkelt. Leer vooral te kijken naar de signalen die jouw kindje afgeeft en reageer hier op.

Zingen

Zingen is een natuurlijke combinatie van klanken en ritme. Liedjes en versjes bieden een krachtige stimulans op het gebied van taalontwikkeling en het is nooit te vroeg om hiermee te beginnen. Al begrijpen baby’s de woorden nog niet, ze zullen zonder twijfel letten op de klanken, bewegingen en gezichtsuitdrukkingen.

Baby’s luisteren steeds opnieuw met veel plezier naar bekende liedjes. Liedjes en versjes met een repetitief karakter zoals ‘Een, twee, drie, vier, hoedje van papier’ helpen baby’s op een leuke manier met het leren van nieuwe woorden. Door te klappen en/of bepaalde bewegingen worden ze aangemoedigd om mee te doen en bepaalde acties om de beurt uit te voeren.

Ouders zingen voor hun baby

Naast deze voordelen voor de taalontwikkeling, is samen zingen ook een sociale activiteit. Niet alle ouders vinden het even gemakkelijk veel tegen hun baby te praten, zingen is dan soms makkelijker. Baby’s houden van gezongen teksten en zullen deze door de rijm beter kunnen onthouden dan gesproken teksten.

Muziek

Het is algemeen bekend dat baby’s tot rust komen van bekende (wiege)liedjes en klassieke muziek met een langzaam ritme. Ook het geluid van een wasmachine of stofzuiger kan kalmerend werken omdat deze geluiden lijken op de geluiden die ze in de baarmoeder hebben gehoord. Het ritmische geluid van de menselijke hartslag heeft echter het grootste kalmerende effect op baby’s.

Vanaf ongeveer zeven maanden zullen de meeste baby’s ritmisch bewegen op muziek waaruit duidelijk gevoel voor ritme en zich herhalende bewegingen zijn op te maken. Aan het einde van het eerste jaar beginnen ze vaak met het klappen van de handjes en het stampen van de voetjes in een tempo en op een manier die overeenkomt met het ritme van de muziek en de stemming die uit het liedje spreekt.

Muzikale ervaringen hebben een enorme invloed op alles wat met het leerproces en de ontwikkeling te maken heeft. Liedjes en actieve versjes ontwikkelen de taalvaardigheden en helpen kinderen met het maken van vriendjes en met het vermogen om contact met anderen te zoeken. Het bespelen van een instrument moedigt kinderen aan om hun emoties te laten zien, frustraties en spanning te uiten en te experimenteren met klankpatronen.

Spelen

Samen spelen is een geweldige manier om de ontwikkeling van baby’s te stimuleren. Niet alleen is spelen een manier van interactie, samen beleven baby en ouder plezier, maar ook is het een belangrijke bron van ontwikkeling. Met spel kan de motorische ontwikkeling van baby’s ondersteund worden.

Zo kunnen ouders samen met hun baby op een mat gaan liggen, in buikligging, en een bal over de grond rollen. Baby’s zullen de bal met hun ogen volgen (goed voor de ontwikkeling van de oogspieren) en tegelijkertijd oefenen zij met het liggen op hun buik (goed voor het versterken van nek, rug en buikspieren, noodzakelijk om later te gaan kruipen).

Ook kiekeboe spelletjes zijn, naast leuk, ook erg leerzaam voor baby’s. Zo leren zij dat personen en voorwerpen die verdwijnen ook weer terugkomen. Een belangrijke fase in de ontwikkelingspsychologie die geoefend kan worden.

Bellen blazen is een ander voorbeeld van een simpel, effectief en bovenal leuk spel dat ouders samen met hun baby kunnen doen. Baby’s genieten van de gekleurde, zwevende bellen. Doordat de bellen langzaam bewegen, zullen zij deze goed kunnen volgen.

Ouders spelen met hun baby en blazen bellen

Ontwikkeling spelenderwijs stimuleren

Hieronder een aantal activiteiten die ontwikkeling stimuleren:

  • Praat zoveel mogelijk met/tegen jouw baby. Laat stiltes vallen zodat jouw baby kan reageren. Zo leert je baby dat je zo kan communiceren.
  • Benoem wat je met jouw baby gaat doen. Bijvoorbeeld: “Ik ga je nu uitkleden en dan gaan we lekker in bad.” Of, “ik weet dat je dit nooit leuk vindt, maar ik moet je nu echt even aankleden. Eerst je hoofdje erdoor en daarna je armen. En klaar!” Zo weet de baby wat hem te wachten staat. En wordt tegelijkertijd de taalontwikkeling van de baby gestimuleerd.
  • Zing samen liedjes, versjes, rijmpjes.
  • Laat je baby zelf muziek maken met een rammelaar. Jullie kunnen zo experimenteren met zacht, hard, snel en langzaam. Samen muziek maken is niet alleen erg gezellig, maar voor baby’s een gezonde uitlaatklep om frustratie te verminderen.
  • Kiekeboe spelletjes, verstop jezelf of je baby onder een doorzichtige sjaal en kom weer tevoorschijn.
  • Rollen met een bal of zwaaien met een sjaal. Mooie activiteiten om de oogspierontwikkeling van je kleintje te stimuleren. Je baby zal het prachtig vinden om de voorwerpen te volgen.

Natalie van Gelder

Moeder van 3 kinderen (7, 4 en 3 maanden), orthopedagoge en Directeur van Baby Sensory Nederland. Bij Baby Sensory kunnen ouders met hun baby lessen volgen om de ontwikkeling van hun baby te stimuleren. Interesse in Baby Sensory? Meld je aan voor een gratis proefles bij jou in de buurt.