Ouders knuffelen met hun twee kinderen op bed, wat past bij positief opvoeden

Je hebt vast wel eens gehoord van ‘Positief Opvoeden’ of ‘Triple P’. Deze opvoedmethode gaat ervan uit dat je veel kan bereiken door je kindje positief te benaderen. Dit leidt tot een betere communicatie, minder gedragsproblemen en minder stress. Wat houdt positief opvoeden precies in?

Wat is positief opvoeden?

Positief opvoeden is een term die verwijst naar het opvoedprogramma dat gebaseerd is op de Triple P-methode (Positive Parenting Program). De nadruk ligt op het belonen van positief gedrag en het geven van aandacht aan je kindje. Je leert goed te communiceren met je kleine en je kindje leert om te gaan met zijn emoties en naar je te luisteren. Hierdoor kan hij zich goed ontwikkelen en wordt jullie band sterker.

Triple P is ontwikkeld in Australië en wordt sinds 2004 in Nederland gebruikt. Het is een wetenschappelijk bewezen methode: in meer dan 250 onderzoeken is aangetoond dat positief opvoeden werkt. Zo blijkt dat ouders die samen opvoeden volgens Triple P minder stress ervaren en minder depressief zijn. Daarnaast zou de kans dat je kindje later gedragsproblemen en emotionele problemen ontwikkelt, kleiner zijn.

Basisprincipes van positief opvoeden?

Positief opvoeden gaat uit van 5 basisprincipes:

1. Kinderen hebben een veilige en stimulerende omgeving nodig

Als je kindje goed in zijn vel zit, gaat hij zelf op onderzoek uit. In een stimulerende, maar veilige omgeving verveelt hij zich niet en kan hij zich vrij bewegen. Ook letterlijke veiligheid is van belang: in een veilig ingericht huis, hoef je minder te verbieden en krijgt je kindje het vertrouwen om op ontdekkingstocht te gaan en zelf dingen uit te proberen.

2. Kinderen leren door positieve ondersteuning

Je kindje heeft behoefte aan aandacht en warmte. Als hij te horen krijgt wanneer hij iets goed doet, zal hij zich geliefd voelen en dit gedrag herhalen. Met complimentjes, positieve aandacht en aanmoediging motiveer je je kleine om nieuwe dingen te leren.

3. Een aansprekende discipline gebruiken helpt

Luisteren naar je kindje is belangrijk, maar betekent niet dat je alles maar goed hoeft te vinden. Je kleine heeft behoefte aan heldere grenzen en regels. Hij ontwikkelt zich het beste als de kaders waarbinnen hij zich kan bewegen duidelijk zijn. Het geven van instructies en reageren als je kindje ongewenst gedrag laat zien, hoort daar ook bij.

4. Probeer realistische verwachtingen te hebben.

Je kindje ontwikkelt zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Het is niet erg als hij fouten maakt, dat doe jij net zo goed. Bovendien leert hij daar van. Vraag je te veel van je kleine of wil je hem iets leren waar hij nog niet aan toe is, dan bestaat de kans dat hij ongewenst gedrag gaat vertonen.

5. Zorg goed voor jezelf

Als jij je goed voelt, heb je meer energie voor je kindje. Dat maakt opvoeden leuker en makkelijker. Het kost je minder moeite om geduldig en consequent te zijn en bovendien kan je op de juiste momenten aandacht geven. Tijd voor jezelf nemen is dus positief voor jezelf én je kindje.

Voordelen van positief opvoeden

Door op een positieve wijze op te voeden, kan jouw kindje opgroeien tot een gelukkig en zelfverzekerd persoon. Als jij je prettig en zelfverzekerd voelt over de opvoeding, zit je kindje ook lekker in zijn vel. Opvoeden wordt hierdoor prettiger en levert minder stress op. Je kindje heeft er ook veel aan: hij leert zijn emoties te reguleren en op een juiste manier te uiten, hij leert dat hij zichzelf mag zijn en kan zich in een veilige omgeving ontwikkelen.

Tips bij positief opvoeden

Voor de aanpak van specifieke opvoedproblemen kan het helpen om de cursus ‘Positief Opvoeden’ te volgen. Wil jij een positieve manier van opvoeden hanteren? Dan kan je de volgende tips in het dagelijks leven toepassen:

  • Maak tijd vrij voor je kindje. Als je kindje naar je toekomt om iets te vertellen of te laten zien, stop dan waar je mee bezig bent en geef hem gerichte aandacht. Het is fijn om regelmatig even contact te maken en samen een momentje te delen.
  • Neem gevoelens serieus. Erken of benoem de emoties van je kindje. ‘Ik snap dat je boos bent.’ Zo leert hij dat zijn gevoel er mag zijn en niet hoeft te worden weggestopt.
  • Gebruik niet te vaak het woordje ‘niet’. Vertel je kleine wat hij wél mag doen. In plaats van ‘Niet zo vervelend doen’ zeg je bijvoorbeeld ‘Ga maar gewoon lekker eten’. Zo formuleer je het positief en snapt hij beter wat er van hem wordt verwacht.
  • Geef keuzes. Laat je kindje meebeslissen. ‘Wil je eerst je jas of eerst je schoenen aan?’ Hij krijgt dan het gevoel controle te hebben over de situatie en luistert in het vervolg beter.
  • Bekijk de oorsprong van ongewenst gedrag. Waarom gedraagt je kindje zich zoals hij doet? Is hij misschien moe, bang of verdrietig? Als je goed naar je kleine kijkt, snap je beter waarom hij iets doet. Probeer in te spelen op zijn bedoelingen en niet de nadruk te leggen op zijn gedrag.
  • Blijf kalm. Zorg dat je, als je iets uitlegt, altijd op ooghoogte van je kindje zit. Maak eerst contact voordat je begint te praten en gebruik een rustige en duidelijke stem. Wat je tegen hem zegt, blijft zo beter hangen dan wanneer je echt boos bent.
  • Grijp niet te snel in. Laat je kindje eerst zelf een oplossing bedenken voor een probleem voordat je je ermee bemoeit. Zo leert hij zelf verantwoordelijkheid nemen en wordt hij zelfstandiger. Als hij zijn jas niet aan wil, zeg je bijvoorbeeld: ‘Maar het is heel koud buiten. Als je geen jas aan doet, word je ziek. Hoe zou jij dit aanpakken?’
  • Beloon goed gedrag. Geef regelmatig complimenten, knuffels en kusjes als je kindje iets goed doet. Benoem dit gedrag ook. Zeg bijvoorbeeld. ‘Ik zie dat je heel lief alleen zit te spelen. Goed zeg!’

Hulp bij opvoeden

Opvoeden is niet altijd makkelijk. Soms kom je er alleen niet uit en kan hulp van buitenaf net die handvaten geven die je nodig hebt. Opvoedhulp kan op verschillende manieren:

  • Cursus Positief Opvoeden. Je kan een cursus Triple P volgen bij een zorgprofessional of online. Via 8 modules krijg je hulp bij veelvoorkomende opvoedthema’s. Ook ontvang je op maat gemaakte tips en stappenplannen die op de normen en waarden van jullie gezin aansluiten.
  • Opvoedondersteuning via het CJG. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) heeft pedagogen in huis, die je kunnen ondersteunen en adviezen kunnen geven bij de opvoeding. Ook organiseert het CJG soms lezingen of voorlichtingsavonden.
  • Opvoedpoli. Instanties zoals het CJG kunnen je ook doorverwijzen naar de opvoedpoli. Deze organisatie biedt verschillende vormen van opvoedondersteuning aan, van gezinscoaching tot therapieën op het gebied van ADHD of autisme.

Wil je meer weten over deze opvoedmethode, bezoek dan eens de officiële site van Positief Opvoeden of Triple P Nederland.