Vergiftiging: wat te doen als je kindje iets giftigs binnenkrijgt?

Wat is vergiftiging?

Vergiftiging betekent dat je een stof binnenkrijgt die schadelijk is voor je lichaam. De meeste ziekenhuisopnamen door vergiftiging komen voor onder kinderen tussen de één en vijf jaar oud. Je kindje is hier dus extra kwetsbaar voor. Dit komt doordat een kleine hoeveelheid van een giftige stof al gevaarlijk kan zijn voor zijn kleine lichaam. Daarnaast is je baby of peuter op deze leeftijd erg onderzoekend en stopt hij van alles in zijn mond. Dit kan ook een schadelijke stof zijn.

In ieder huishouden vindt je deze stoffen. Denk aan medicijnen, vitaminepillen, schoonmaakmiddelen, waspoeder, sigaretten, insectenverdelgers, shampoo en bepaalde planten. Deze hebben vaak vrolijke kleuren of lijken op snoepjes, waardoor je kindje ze sneller wil proeven.

Wanneer je kindje een giftige stof inneemt of inademt, kan hij ernstig ziek worden. Als een vergiftiging niet goed behandeld wordt, kan het zelfs levensbedreigend zijn. Het is daarom belangrijk dat je schadelijke stoffen bij je kleine uit de buurt houdt. Gaat het toch mis? Reageer dan zo snel mogelijk en bel 112 bij ernstige klachten, zoals bewusteloosheid, grote wonden, benauwdheid en suf worden. Bel bij milde klachten de huisarts.

Vergiftiging via de huid of de ogen

Niet alle schadelijke stoffen hoeven doorgeslikt te worden om problemen te geven. Chemische schoonmaakmiddelen zoals gootsteenontstopper en bepaalde zuren zoals accuzuur zijn hier voorbeelden van. Zelfs inademen hiervan kan soms tot klachten als benauwdheid leiden.

Als je kindje zo’n product op zijn huid of in zijn ogen krijgt, is het belangrijk om kleding direct te verwijderen en de besmette plek te spoelen met lauwwarm water. Spoel minstens een half uur en zorg dat je kindje niet in aanraking komt met het spoelwater, maar alleen met schoon water. Bel ondertussen je huisarts voor advies.

Wat te doen bij vergiftiging?

Vermoed je dat je kindje een giftige stof heeft binnengekregen? Probeer dan rustig te blijven. Dit lijkt misschien onmogelijk, maar het helpt je om helder na te denken. Blijf bij je kind en controleer of hij nog bij bewustzijn is en regelmatig ademhaalt. Volg de volgende stappen:

1. Kijk of je kan zien wat je kind heeft ingenomen en hoeveel
2. Noteer het (vermoedelijke) tijdstip van inname
3. Verwijder eventuele resten uit de mond van je kind
4. Bel je huisarts bij milde klachten of 112 bij heftigere klachten
5. Volg de aanwijzingen van de hulpverlener op

Het is belangrijk dat je je kindje geen drinken geeft. Dit kan de effecten van het gif versterken. Geef je kindje alleen iets als de medewerker van de noodhulp je dit vertelt. Laat je kleine ook niet overgeven, tenzij dit spontaan gebeurt of je instructies krijgt dit te doen. Een bijtende stof die via braken nogmaals langs de slokdarm en keel komt, kan extra schade geven. Ook bestaat er een risico op verstikking.

Het verschilt per giftige stof wat je het beste kan doen. Luister dus goed naar de aanwijzingen van de hulpverlener.

Naar het ziekenhuis

Vaak is het na een vergiftiging nodig dat je kindje naar het ziekenhuis gaat voor behandeling of controle. Weet je waardoor je kind is vergiftigd? Neem dan de verpakking mee. Als er nog wat van de giftige stof in de verpakking zit, neem je die ook mee. Heeft je kleine overgegeven? Neem dan ook het braaksel mee. Dit kan handig zijn om vast te stellen om welke stof het gaat. Je kan het meenemen in een afgesloten bakje.

Hoe herken je vergiftiging bij je kind?

Een vergiftiging ziet er niet altijd hetzelfde uit. Verschillende giftige stoffen veroorzaken verschillende reacties in het lichaam. De volgende symptomen kunnen wijzen op een vergiftiging bij je kindje.

Medicijnen, planten, alcohol en tabak

Heeft je kindje een van deze stoffen binnengekregen? Dan kan hij de volgende verschijnselen hebben:

• Plotseling misselijk of ziek zijn
• Bewusteloos raken
• Suf zijn en niet goed reageren

Schoonmaakmiddelen (bijtend)

Krijgt je kleine een bijtend schoonmaakmiddel binnen, zoals ontkalkingsmiddel, toiletreiniger of ammonia? Wees dan alert op de volgende signalen:

• Brandwonden in en rondom de mond
• Moeilijk slikken
• Plotselinge, hevige pijn
• Rode huid rondom de mond en/ of de handen
• Bloed uit de mond

Schoonmaakmiddelen (petroleumachtig)

Petroleumachtige schoonmaakmiddelen zijn bijvoorbeeld wasbenzine en terpentine. Krijgt je kindje dit binnen, dan kan het product in zijn longen terechtkomen. Dit leidt tot de volgende klachten:

• Misselijkheid
• Moeite met ademhalen
• Piepende ademhaling
• Bloed ophoesten
• Moeilijk slikken

Wasmiddel en afwasmiddel

Als je kind (af)wasmiddel heeft binnengekregen, kan dat leiden tot de volgende symptomen.

• Moeilijk ademhalen
• Buikpijn
• Blaren in en rond de mond

Let op: Vaatwasblokjes zijn schadelijker dan de meeste vloeibare afwasmiddelen. Heeft je kind hier iets van binnengekregen? Vermeld dit dan specifiek als je 112 of je huisarts belt.

Behandeling van vergiftiging

Hoe een vergiftiging wordt behandeld, is afhankelijk van de ernst en de schadelijke stof die je kind heeft binnengekregen. In het ziekenhuis bekijkt de arts welke behandeling het beste is.

Vitale functies beoordelen

Voordat een arts de vergiftiging behandelt, zorgt hij ervoor dat de vitale functies van je kindje in orde zijn. Hiermee wordt bedoeld dat zijn luchtweg vrij is om te ademhalen, dat hij goed zelfstandig kan ademhalen en dat zijn hart goed klopt. Is dit niet het geval, dan wordt dit met spoed aangepakt. Pas als dit stabiel is, wordt verder gekeken naar een specifieke behandeling van de vergiftiging.

Vaststellen van de ernst

Vaak is het niet direct duidelijk wat je kindje heeft ingenomen en hoeveel. De arts probeert dit te achterhalen. Hiervoor zal hij vragen aan jou stellen. Daarnaast kan het braaksel van je kind worden onderzocht en wordt er waarschijnlijk bloedonderzoek gedaan. Hoe ernstig een vergiftiging is, hangt af van:

• De soort stof
• De hoeveelheid die je kind heeft binnengekregen
• Zijn gewicht
• Of hij net heeft gegeten of gedronken voor inname van de stof

Medicatie

Bij sommige schadelijke producten is het mogelijk om je kindje te behandelen met actieve kool (Norit). Dit zijn tabletten die de gifstoffen uit het lichaam helpen zuiveren. Het bindt aan sommige gifstoffen en voorkomt zo dat het gif via de darmwand wordt opgenomen in het bloed. Je kind krijgt deze toegediend met water of limonade zonder prik.

Het is verstandig om zelf Norit in huis te hebben, zodat je dit zo snel mogelijk kan toedienen als het nodig is. Geef dit alleen zelf aan je kindje wanneer een hulpverlener je dit adviseert of wanneer de Gifwijzer dit aangeeft.

Maag leegpompen

Het kan nodig zijn om de maag van je kindje leeg te pompen. Hierbij wordt via een slangetje in de keel de maaginhoud naar buiten gebracht. Op die manier kunnen de schadelijke stoffen het lijf snel verlaten. Dit is meestal alleen zinvol binnen een uur na de vergiftiging.

Observatie

Afhankelijk van de ernst van de vergiftiging moet je kindje soms een paar dagen in het ziekenhuis blijven. Hier kan de arts hem goed in de gaten houden terwijl de gifstoffen langzaam uit zijn lichaam verdwijnen.

Gevolgen van vergiftiging

Het binnenkrijgen van giftige stoffen kan levensbedreigend zijn voor je kindje. In ernstige gevallen kan er blijvende schade ontstaan aan de organen. Zo kan de lever van je kindje beschadigd raken. Ook de nieren zijn gevoelig voor vergiftiging. Dat komt omdat deze organen als functie hebben om je lichaam te zuiveren van schadelijke stoffen. Zij krijgen ineens een grote hoeveelheid van een giftig product te verwerken. De lever en nieren moeten dus heel hard werken en kunnen uitgeput of beschadigd raken.

Gelukkig loopt een vergiftiging meestal goed af, als je kindje op tijd naar het ziekenhuis kan. De kans dat je kleine er op de lange termijn gevolgen van ondervindt is klein. Wel zal hij zich nog een tijd wat minder lekker voelen.

Vergiftiging voorkomen

Om de kans te verkleinen dat je kindje in aanraking komt met giftige stoffen, kan je een aantal maatregelen nemen:

• Maak je huis babyproof. Bewaar medicijnen, cosmetica en schoonmaakmiddelen in een hoge, afgesloten kast of plaats een kinderslot op de kast.
• Houd de grond leeg. Laat geen tassen met cosmetica of medicijnen op de grond liggen, ook niet als je bezoek hebt.
• Verwar eten niet met schadelijke stoffen. Leg medicijnen en andere gevaarlijke producten nooit op een bord of kopje dat je ook gebruikt tijdens het eten.
• Gebruik de oorspronkelijke verpakking. Bewaar medicijnen, schoonmaakmiddelen en cosmetica altijd in hun oorspronkelijke verpakking. Bewaar bijvoorbeeld geen terpentine in een limonadefles. Gaat het toch mis, dan kan zo je direct zien welke stoffen je kindje heeft binnengekregen.
• Doe een plantencheck. Neem de planten in huis en in je tuin eens kritisch onder de loep. Zijn hier giftige planten bij? Vervang ze dan voor onschadelijke varianten of zorg ervoor dat ze ver buiten bereik van je kind staan.
• Maak veilig schoon. Zet schoonmaakmiddelen en emmers sop tijdens het schoonmaken buiten bereik van je kind. Ruim ze na gebruik direct op.
• Leef je in in je kind. Maak eens een rondje door je huis op kinderhoogte. Kruip op je knieën rond en kijk welke schadelijke stoffen je tegenkomt. Berg deze vervolgens op een veilige plek op.
• Betrek je kindje erbij. Leer je kindje zoveel mogelijk om niet zomaar iets in zijn mond te stoppen.
• Blijf opletten. Houd je kind altijd goed in de gaten.

EHBO bij vergiftiging

Als ouder hoop je natuurlijk dat je kind nooit een giftige stof binnenkrijgt. Het kan een gerust gevoel geven om een EHBO-cursus te volgen. Als je weet wat je moet doen, kan je rustig blijven en direct de juiste hulp bieden.