8 fabels en feiten over borstvoeding

Tijdens je zwangerschap bereidt je lichaam zich voor op het geven van borstvoeding na de bevalling. Onder invloed van zwangerschapshormonen neemt het klierweefsel in je borsten toe. Misschien heb je dit zelf ook gemerkt tijdens je zwangerschap: je borsten voelen gespannen en pijnlijk aan en ze kunnen 1 tot 2 cupmaten groeien. Als je na de bevalling geen borstvoeding geeft, neemt het klierweefsel snel weer af, met soms wat slappere borsten als gevolg.

Maak je geen zorgen: meestal komt de stevigheid in je borsten terug als je menstruatiecyclus weer een normaal ritme heeft en je hormoonhuishouding in zijn oude staat terugkeert. Ook neemt het vetweefsel toe, waardoor je borsten weer wat opvulling krijgen.

Doorgaans krijg je dezelfde cup als voor je zwangerschap. Als je borstvoeding geeft, komt dit proces opgang wanneer je stopt met borstvoeding geven, of als je al langere tijd borstvoeding geeft. Uiteraard speelt natuurlijke aanleg ook een rol bij het wel of niet krijgen van hangborsten.

Tijdens de periode waarin je borstvoeding geeft, maakt je lichaam het hormoon prolactine aan. Dit hormoon stimuleert de aanmaak van moedermelk en onderdrukt je eisprong. Hierdoor blijft je menstruatie meestal langer weg dan wanneer je geen borstvoeding geeft.

Toch weet je nooit precies wanneer de eisprong plaatsvindt, en wanneer je dus weer vruchtbaar bent. Ook een kleine bloeding kan een aanwijzing zijn dat je vruchtbaar bent. Borstvoeding geven is dus geen betrouwbaar anticonceptiemiddel, ook als je uitsluitend borstvoeding geeft kan je ongesteld worden en een eisprong hebben. Vertrouw er dus niet op dat je niet zwanger kan worden zolang je borstvoeding geeft.

Tijdens je zwangerschap maakt je lichaam extra klierweefsel aan in je borsten om voldoende melk voor je baby te kunnen produceren. Wanneer je baby borstvoeding krijgt, zorgen hormonen in jouw lijf ervoor dat de melk wordt geproduceerd (prolactine) en dat de melk toeschiet (oxytocine). Wel zijn er verschillen tussen moeders: de ene moeder heeft een grotere ‘opslagcapaciteit’ dan de andere moeder. Maar: dit is niet gerelateerd aan je cupmaat.

Wist je trouwens dat het maagje van een pasgeboren baby maar zo groot is als een druif? Na een maand heeft deze het formaat van een ei. Je hoeft je dus geen zorgen te maken of je genoeg melk aanmaakt.

Tijdens de zwangerschap ben je wat aangekomen in gewicht. Een deel hiervan ben je direct na de bevalling weer kwijt: de placenta, het vruchtwater en natuurlijk je baby.

Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat je het overige gewicht ook sneller kwijt bent wanneer je borstvoeding geeft. Er is nog geen eenduidig inzicht hoe borstvoeding geven het gewicht precies beïnvloed, maar dat het je gewicht beïnvloed is bewezen.

Als je borstvoeding geeft, mag je alles gewoon blijven eten, mits je bepaalde producten met mate nuttigt. Zo kan je beter niet te veel cafeïnehoudende dranken nemen (max. 2 koppen koffie per dag) en raadt het Voedingscentrum het gebruik van aloë, senna, kava kava, venkel en anijs af.

Ook zijn er enkele producten die mogelijk darmkrampjes bij je baby kunnen veroorzaken. Heb je het idee dat je baby op sommige voedingsmiddelen die je eet of drinkt reageert met darmkrampjes, laat die producten dan tijdelijk weg uit je dieet.

De reactie op de producten wordt overigens niet veroorzaakt door de producten zelf, maar doordat de darmpjes van je baby nog in ontwikkeling zijn. Na 3 maanden zijn de darmkrampjes meestal over. Vermoed je dat je baby een allergie heeft? Bespreek dit dan met de jeugd- of huisarts.

Borstvoeding geven hoort geen pijn te doen. Als je wel pijn hebt, is het verstandig om een lactatiekundige te raadplegen. Vaak kan je met een paar adviezen pijnloos borstvoeding geven. Heb je na een periode van pijnloos voeden ineens wel pijn? Dan heb je misschien een schimmelinfectie, zoals spruw. Dit is eenvoudig weer te verhelpen. Raadpleeg hiervoor een lactatiekundige.

Bij een gezond, gevarieerd dieet, haal je voldoende calcium uit je voeding. Calcium zit niet alleen in (koe)melk, maar kan je ook uit andere voedingsmiddelen halen, zoals kaas, groene kool, broccoli, spinazie, sesamzaadjes en amandelen.

Wel kan je wat extra energie (calorieën) en vocht gebruiken als je borstvoeding geeft. Het aanmaken van melk kost namelijk energie en je verliest vocht aan de moedermelk. De meeste moeders hebben extra trek en zijn dorstiger. Extra eten en/of drinken is niet ‘noodzakelijk’. Hierbij moet je vooral afgaan op je eigen gevoel. Het is natuurlijk geen vrijbrief om de voorraadkast te plunderen en een paar repen chocola op te snoepen… Je kan het beste iets extra’s nemen uit de Schijf van Vijf.

Of je na een borstvergroting of -verkleining nog borstvoeding kan geven, hangt ervan af of de operatie in of rond de tepelhof is gedaan. Als dat zo is, zijn de zenuwbanen die voor de toeschietreflex en melkproductie zorgen aangetast of beschadigd. Hierdoor komt het signaal voor melkproductie en het toeschieten van melk niet goed aan in je hersenen. Dit maakt borstvoeding geven erg lastig of zelfs onmogelijk.

Bij een borstvergroting is de kans op beschadiging in of rond de tepelhof kleiner en kan je meestal nog borstvoeding geven. Bij een borstverkleining wordt de tepelhof en het omliggende weefsel vrijwel altijd verplaatst of aangepast. Hierdoor is borstvoeding geven vaak slechts deels of helemaal niet mogelijk. Wil je het toch proberen of verwacht je problemen? Laat je dan begeleiden door een lactatiekundige. Zij kan beoordelen of het mogelijk is en kan je helpen om op een goede, prettige manier borstvoeding te geven.