Kraamtijd: de eerste 6 weken als vader

Kraamzorg bellen

Bij een thuisbevalling is er al iemand van de kraamzorg aanwezig om de verloskundige te ondersteunen. Bij een bevalling in het ziekenhuis is dit soms het geval, maar het is ook mogelijk dat een verpleegkundige de verloskundige ondersteunt. Als je naar huis gaat, is het zaak om de kraamzorg te bellen. Hierbij overleg je hoe laat je ongeveer thuis bent en de kraamverzorgende zal dan naar jullie toekomen.

Als alles goed is verlopen, kom je thuis met z’n drieën. Dat is even wennen, want je staat er nu alleen voor. Zeker als je ’s nachts thuiskomt. De kraamverzorgende komt namelijk pas in de ochtend. Wat je dan doet? Niet zoveel. Waarschijnlijk slaapt je baby. Dat doet hij als hij net geboren is namelijk 20 uur per dag. En als hij wakker is, dan wil hij eten. Dus dan zorg je dat hij de borst krijgt of een fles.

Kom je overdag thuis, dan stem je met de kraamverzorgende af hoe laat ze komt. Zij zal jullie in alles ondersteunen. Van luiers verschonen tot aankleden. Van voeden tot de was doen. Van je dwingen om te gaan slapen tot beschuit met Muisjes serveren.

De kraamzorg neemt veel zorgtaken op zich, maar het is niet de bedoeling dat je haar gebruikt als een gratis werkster. Juist jij kan deze dagen veel doen. Hoe vaak je ook gecheckt hebt of je alles in huis hebt, je moet waarschijnlijk regelmatig naar de drogist of supermarkt voor kleine boodschappen. Het is vooral belangrijk dat je vrouw uitrust. Zij heeft net een fysieke (en mentale) uitputtingsslag geleverd. Daarnaast kan het ook geen kwaad zelf je rust te pakken.

De eerste nacht van de kraamtijd

Aan het begin van de avond gaat de kraamzorg weg en dan zijn jullie echt samen. Tenzij je mensen op bezoek hebt natuurlijk. Je bent waarschijnlijk doodmoe en gaat vroeg naar bed. Het wordt aangeraden om de baby in een wieg of ledikant op je slaapkamer te laten slapen.

Hoewel iedereen tegen je zegt dat je rustig moet blijven en dat alles heel natuurlijk zal gaan, ben je waarschijnlijk toch wat nerveus. Je bent niet gewend aan dat nieuwe mini-mensje in je kamer. Bedenk vooral: je slaapt de eerste nacht bijna niet, en dat zal de komende weken niet veel anders worden. Je biologische systeem past zich daar gelukkig (moeiteloos) op aan.

Aangifte van geboorte

Vanaf de dag dat je baby geboren is, heb je drie dagen de tijd om aangifte te doen bij de gemeente. Heb je je kind eerst erkend, dan neem je het erkenningsformulier mee. Bij de meeste gemeenten kan je zonder afspraak terecht, maar bij sommige moet je eerst een afspraak maken.

Neem je identiteitsbewijs mee en geef de achternaam en voorna(a)m(en) door. Let op de spelling, want jouw aangifte is definitief. Jij hoeft overigens niet per se aangifte te doen. Je vrouw mag het ook zelf doen of iemand anders die aanwezig was bij de bevalling. Meestal is je vrouw aan het bijkomen en rust deze taak op jouw schouders.

Hoe de baby werkt

Je baby is waarschijnlijk nog een raadsel voor je. En andersom geldt hetzelfde. Je kind is uit zijn comfortzone en moet net als jij wennen aan de nieuwe situatie. De kraamverzorgende geeft je een snelcursus baby verzorgen. Deze is er gemiddeld 49 uur, verdeeld over acht dagen. De dag van de geboorte telt als eerste dag.

Hoe raadselachtig het nieuwe familielid ook is, vanaf nu is er iemand voor wie je volledige verantwoordelijkheid hebt. Je merkt al gauw dat deze dagen goed zijn om te binden met je kind. (Pasgeboren) kinderen hebben drie dingen hard nodig: liefde, voeding en slaap. Er wordt geadviseerd om veel huid-op-huid contact te hebben met je baby. Dit geldt zowel voor jou als je partner.

De kraamverzorgende legt onder andere de volgende dingen uit:

• Hoe je een luier moet verwisselen
• Dat je de luiers even moet bewaren om de ontlasting te checken
• Dat de ontlasting eerst zwart is (of heel donkergroen), daarna geel en dan oranje
• Dat er kristallen of een beetje bloed (bij meisjes) in de urine kunnen zitten en dat dit niet erg is
• Dat de baby onregelmatig ademt en dat dit normaal is
• Dat de baby altijd koude handen en voeten heeft, omdat de aderen nog te dun zijn voor een goede doorbloeding
• Dat je Muisjes beter eerst in een bakje kan doen, en daar de beboterde beschuit in doopt
• Dat baby’s snel onderkoeld kunnen raken
• Dat je de eerste drie dagen de baby bij elke verschoning moet temperaturen
• Dat de baby minstens elke drie uur gevoed moet worden
• Hoeveel de baby moet drinken
• Dat de navelstreng een rottend stukje vlees is dat er na een dag of zeven afvalt
• Hoe en wanneer je de baby in bad doet en hoe warm het water moet zijn
• Dat het haar van je baby uitvalt
• Dat je baby gelig kan worden door de nog niet optimale leverfunctie
• Dat een roze wolk maar weinig voorkomt en het dus niet erg is als een van jullie of jullie allebei wat van slag zijn

De tweede nacht van de kraamtijd

Lijkt de eerste nacht je heftig? Bereid je dan maar voor op de tweede nacht. De tweede nacht daalt bij de baby het besef in dat hij niet meer in de veilige baarmoeder zit. Veel baby’s zijn de tweede nacht dan ook zeer onrustig en huilen veel. Het enige wat jullie kunnen doen is hem troosten en voeden. De tweede nacht is bijna altijd een slapeloze.

Kraamtranen

Een dag of vier na de bevalling kan je geliefde ineens onbedaarlijk beginnen te huilen. Dit kan de hele dag of zelfs enkele dagen aanhouden. Het overkomt vrijwel elke net bevallen vrouw en is heel normaal. Deze kraamtranen, ook wel ‘baby blues’ genoemd, vormen een soort diepgaand besef van alles wat er is gebeurd.

Heb je het idee dat het bij jouw vrouw langer duurt dan een paar dagen? Dan is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts. Sommige vrouwen krijgen na de bevalling namelijk een postnatale depressie.

Geboortekaartjes

Ergens deze week geef je de drukker de definitieve gegevens door die je op het geboortekaartje wil hebben. Dat zijn de namen en de geboortedatum, maar vaak ook het gewicht, de lengte en de tijd dat je kind geboren is. Sommige ouders plaatsen er ook een persoonlijke tekstje of gedichtje bij.

Officieel hoor je het geboortekaartje op de tweede dag na de geboorte te versturen. Dit vormt meteen een uitnodiging tot kraambezoek. In de praktijk doet iedereen het op een moment dat henzelf het beste uitkomt. Wanneer jullie besluiten dat je aan kraambezoek toe bent, is dit een goed moment om de geboortekaartjes te versturen.

Hielprik

Tussen de vierde en achtste dag na de geboorte wordt de hielprik gezet. In sommige gemeenten komt hiervoor iemand van de GGD (onaangekondigd) langs, in andere gemeenten doet de verloskundige dit. De hielprik is niet echt een prik, maar een minuscuul sneetje in de hiel, waaruit een druppeltje bloed wordt afgenomen. Dit bloed wordt onderzocht op de aanwezigheid van een aantal zeldzame erfelijke ziektes.

Naast de hielprik wordt een gehoortest gedaan. Je kind krijgt twee koptelefoonoortjes in de oren waar een trilling doorheen wordt gezonden. Het binnenoor reageert daarop en koppelt een trilling terug. Zo kan gemeten worden of het gehoor in orde is. Als je kind dan later niet luistert, weet je in ieder geval dat dit geen fysieke oorzaak heeft.

Kraamvisite

Jullie kunnen zelf bepalen wanneer je kraambezoek wil ontvangen. Heeft je geliefde een zware bevalling achter de rug, dan is het raadzaam om niet meteen al je vrienden over de vloer te hebben. De meeste jonge ouders zien graag snel hun eigen ouders en wat naaste familie en vrienden. Er zijn eigenlijk geen regels voor. Doe hierin vooral wat jullie zelf willen.

Kraambezoek kondigt zichzelf doorgaans aan. Het is een ongeschreven regel dat deze visite maximaal een uurtje blijft. Met subtiele hints kan je dit duidelijk maken. Bedenk dat je vrouw moet aansterken en veel rust nodig heeft. Dat laatste geldt ook voor jou.

Ouderlijk gezag aanvragen

Ben je niet getrouwd of geregistreerd partner, dan moet je ouderlijk gezag aanvragen om officiële voogdij over je kind te krijgen. Dit kan je doen zodra je kind is ingeschreven bij de gemeente. Gezag aanvragen kan je eenvoudig doen via www.rechtspraak.nl.

Vraag je geen ouderlijk gezag aan en komt je geliefde onverhoopt te overlijden, dan ligt het gezag niet automatisch bij jou, maar bij de wettelijke erfgenamen van je geliefde. Dat zijn doorgaans haar ouders. Juridisch gezien heb je dan dus niets over je kind te zeggen. Het is dus belangrijk dat je dit op tijd regelt.

Consultatiebureau

Zo’n twee weken na de geboorte van je kind belt het consultatiebureau om langs te komen. Kort daarna komt een jeugdverpleegkundige langs voor een intakegesprek. Ze bespreekt met jullie wat voor soort gezin jullie zijn, hoe de zwangerschap ging en of er bepaalde ziektes in de familie voorkomen. Je krijgt informatie over wat ze doen bij het bureau en over inentingen. Je krijgt de zogenaamde ‘groeigids’ waarin de ontwikkeling van je kind stap voor stap wordt uitgelegd.

Pas na een maand ga je voor het eerst met je kind langs bij het consultatiebureau. Hoewel het gros van de jonge ouders dit doet, is het niet verplicht. Bij de eerste afspraak op het consultatiebureau wordt je kind gemeten en gewogen. Daarnaast testen ze je kind op een aantal reflexen. Ze vertellen over de groei en ontwikkeling en geven voedingsadviezen.
Het eerste jaar ga je een keer of acht naar het consultatiebureau. Bij vier van de bezoeken krijgt je kind vaccinaties tegen kinderziektes