Besnijdenis of circumcisie, wat is dat precies?

Wat is een besnijdenis?

Een besnijdenis of circumcisie is het operatief verwijderen van de voorhuid bij jongens. Dit kan zowel om medische als culturele of religieuze redenen gebeuren. Het besnijden van baby’s gebeurt meestal op religieuze gronden. Er zijn ook ouders die hun zoontje laten besnijden vanuit hygiënische overwegingen.

Ingreep

Bij jonge kinderen vindt de circumcisie plaats onder algehele narcose. Als de ingreep plaatsvindt in een besnijdeniskliniek kan deze ook onder plaatselijke verdoving worden uitgevoerd. Een uroloog verwijdert de voorhuid door middel van een snede. De eikel komt dan helemaal of voor een deel bloot te liggen. De wond wordt gehecht of geplakt en de penis wordt verbonden met gaasjes. De operatie duurt ongeveer 15 minuten.

Na de operatie moet je kindje ongeveer twee weken herstellen. Er kan wat irritatie optreden en de wond moet genezen. Je kindje mag gedurende 14 dagen niet in bad, maar wel onder de douche. Zorg dat je de wond goed schoonhoudt. Mogelijk moet je vaker dan normaal de luier verschonen, om infecties te voorkomen. Je arts zal je hierover informeren.

Er kunnen complicaties optreden, zoals nabloedingen, infecties of koorts. Dit is echter zeldzaam. Hangerigheid en vaker huilen zijn wel veelvoorkomende gevolgen van de operatie. Dit gaat meestal binnen een paar weken weer over, als de wond helemaal genezen is. De eerste paar uur na de ingreep kan je kindje nog wat moeite hebben met plassen. Als hij binnen 12 uur na de operatie nog niet heeft geplast, is het verstandig contact op te nemen met je arts.

Redenen voor besnijdenis

Er zijn verschillende overtuigingen die een rol kunnen spelen bij de keuze voor circumcisie. Dit zijn de drie hoofdredenen voor ouders om hun kindje te laten besnijden:

Circumcisie om medische redenen

Circumcisie op medische grond gebeurt meestal op latere leeftijd. Dit heeft dan meestal te maken met een te nauwe voorhuid, een probleem dat bij baby’s en peuters nog geen rol speelt. Bij hen is het normaal dat de eikel en de voorhuid nog een geheel vormen. Ze raken in de loop van de eerste levensjaren los van elkaar. Bij baby’s en peuters kunnen aangeboren problemen met de urinewegen een argument zijn voor besnijdenis. Als er een medische noodzaak is voor de ingreep, wordt deze vergoed vanuit de basisverzekering.

Circumcisie om religieuze redenen

Sommige religies, zoals het jodendom en de islam, schrijven voor dat jongens besneden moeten worden. Vaak moet dit op jonge leeftijd gebeuren en is er een ritueel omheen. Voor hen is de ingreep een feestelijke gebeurtenis. Veelal wordt deze ingreep niet in het ziekenhuis, maar in een speciale besnijdeniskliniek uitgevoerd. Circumcisies uit religieuze overtuiging worden meestal niet vergoed door de zorgverzekering.

Circumcisie om hygiënische redenen

Hygiëne is een vaakgebruikt argument voor besnijdenis. Er kan zich dan immers geen vuil ophopen onder de voorhuid, waardoor de penis beter schoon te houden is. Artsen raden besnijdenis om hygienische redenen echter af. Er is onvoldoende bewijs dat een circumcisie de hygiëne verbetert. Ook een onbesneden penis kan goed schoongehouden worden met de juiste wasmethode. Bovendien brengt een operatie altijd risico’s met zich mee. Het is dus beter om je kindje een goede doucheroutine aan te leren.

Mogelijke gevolgen van besnijdenis

Wanneer de operatie zonder complicaties verloopt, zal je kindje weinig lichamelijke gevolgen ondervinden van de besnijdenis. Op latere leeftijd kan een circumcisie wel gevolgen hebben, maar deze treden niet bij iedereen op:

• Minder gevoel bij geslachtsgemeenschap. Sommige mannen geven aan dat hun besnijdenis de gevoeligheid van de penis heeft verminderd. Dit heeft gevolgen voor het plezier dat zij aan seks beleven. Er zijn ook mannen die de verminderde gevoeligheid als iets positiefs ervaren en het juist als een argument voor besnijdenis noemen.
• Meer moeite met zelfbevrediging. Het komt voor dat besneden jongens tijdens het masturberen glijmiddel nodig hebben. Dat kan vervelend zijn. Dit is echter niet altijd het geval en wordt ook niet altijd als iets negatiefs ervaren.
• Psychologische gevolgen. Er zijn jongens en mannen die zich verminkt voelen door de besnijdenis. Zij nemen het hun ouders kwalijk dat ze niet zelf de keuze mochten maken over hun lichaam.
• Vernauwingen aan de plasbuis. Als gevolg van de operatie kunnen vervormingen van de plasbuis ontstaan. Dit kan problemen veroorzaken met de blaas en urinewegen.
• Complicaties bij de ingreep. Zoals bij alle operaties, bestaat ook bij een besnijdenis de kans op complicaties. Infecties, bloedvergiftiging en zelfs sterfte kunnen een gevolg zijn van zulke complicaties.

De Nederlandse artsenfederatie (KNMG) en mensenrechtenbewegingen zien circumcisie als een inbreuk op de lichamelijke integriteit van kinderen. Als er geen religieuze of medische noodzaak is tot besnijdenis, wordt in Nederland dus afgeraden om je kindje deze ingreep te laten ondergaan.

Vrouwenbesnijdenis

Naast de besnijdenis van jongens, bestaan er culturen waarin vrouwenbesnijdenis voorkomt. Hierbij wordt de clitoris verwijderd en soms ook de schaamlippen. Deze vorm van besnijden is in Nederland verboden, omdat het ingrijpende gevolgen heeft voor het leven van meisjes. Op alle vormen van besnijdenis bij meisjes staat een gevangenisstraf van twaalf jaar.