Ziek kind en relatie: ouder houdt hand van zieke baby vast en denkt erover na hoe haar zieke kindje haar relatie beinvloedt

Als je kindje ziek geboren wordt of na de geboorte ziek wordt, is dat enorm schrikken. Een spannende en zware tijd breekt aan voor jullie. Wat doet dit met je relatie? En hoe zorg je ervoor dat je hier samen goed doorheen komt?

Petra Deij, deskundige relatietherapeut
Geschreven door de redactie van 24Baby
Laatste update 26 april 2022
Medisch beoordeeld door
Petra Deij, Relatie- en gezinstherapeut
Petra Deij, deskundige relatietherapeut
Medisch beoordeeld door
Petra Deij, Relatie- en gezinstherapeut

Wat gebeurt er in je relatie als je kind (ernstig) ziek is?

Een ziek kind zorgt bij jullie allebei voor onrust en stress. Wanneer het om een ‘gewone’ griep gaat, duurt dit gelukkig maar kort. Je bent gauw gerustgesteld, omdat er niks ernstigs aan de hand is.

Wanneer je kindje wel ernstig ziek is, blijf je je gestrest voelen. Je komt in een ‘overleefstand’ terecht. Hierin raak je gemakkelijk overprikkeld door de angst en zorgen. Dit kan bepaalde patronen in gang zetten die jullie uit elkaar kunnen drijven.

Reacties op stress

In de natuur zien we dat stress bij dieren verschillende reacties opwekt: vechten, vluchten of ‘bevriezen’. Dit gebeurt in zekere mate ook bij mensen.

Na slecht nieuws van de artsen zit de een erbovenop. Deze gaat van alles regelen en zoveel mogelijk informatie bij elkaar zoeken (vechten). Bij de ander komt dit nieuws amper binnen, deze persoon gaat het liefst over tot de orde van de dag (vluchten). Ten slotte kan de stress er ook voor zorgen dat je even helemaal niet weet hoe je moet reageren (bevriezen).

Wanneer jouw reactie verschilt van die van jouw partner, kan dit voor onbegrip en wrijving zorgen. Aan de andere kant kan een stressvolle situatie als deze jullie ook juist dichter tot elkaar brengen.

Relatieproblemen door een ziek kind

Een ziek kindje is één van de grootste stressfactoren voor je relatie. Als je elkaar regelmatig niet begrijpt en er vaak miscommunicaties optreden, kan dit tot relatieproblemen leiden. Zo’n 42% van de stellen die te maken krijgen met een ernstig ziek of zorgintensief kind, krijgt relatieproblemen. Het kan moeilijk zijn om daaruit te komen, maar dit is gelukkig wel mogelijk. Weten wat de valkuilen zijn, kan helpen.

Valkuilen voor je relatie

Als je allebei onder spanning staat, heeft dit zijn weerslag op jullie partnerrelatie. Op verschillende vlakken kunnen problemen ontstaan. Het kan helpen om te weten waar de struikelblokken liggen.

Communicatie vanuit stress

Stress beïnvloedt de manier waarop je communiceert. Normaalgesproken zorgt je hersenschors ervoor dat je niet alles eruit gooit zoals het in je opkomt. Je hersenschors stelt je reacties bij. Wanneer je onder zware stress staat, slaat je brein deze stap over. Je reageert direct vanuit het emotionele deel van je brein. Hierdoor kunnen je reacties rauw en hard overkomen, wat bij je partner verkeerd kan overkomen.

Reageren jij en je partner verschillend op de situatie? Ook dit kan voor miscommunicatie zorgen. Wanneer je partner vanuit een vluchtmodus reageert, zal hij je waarschijnlijk proberen gerust te stellen (‘het valt allemaal wel mee’). Dit kan op jou overkomen alsof hij de situatie niet serieus neemt. Zo vul je voor elkaar in hoe de ander erover denkt. Dit kan tot een verkeerde uitleg van elkaars woorden leiden. Jullie hebben dan geen effectieve communicatie en kunnen hierdoor botsen.

Onzekerheid over het ouderschap

Een gezond kind krijgen, leidt al tot gevoelens van onzekerheid. Het ouderschap is nieuw voor je en je moet hier je weg nog in vinden. Bij een ziek kind is deze onzekerheid nog een stuk heviger. Je kindje heeft op dat moment niet genoeg aan jullie zorg en heeft ook de zorg van het ziekenhuis nodig.

Het is niet vreemd als je hierdoor aan je eigen oudervaardigheden gaat twijfelen. Of aan die van elkaar. Mogen jullie met je kindje naar huis? Dan kan het lastig zijn om de zorg voor jullie kind aan elkaar toe te vertrouwen. Je kind is immers zo kwetsbaar. Ook dit kan voor botsingen tussen jullie zorgen. Tijdens je verblijf in het ziekenhuis helpen de verpleegkundigen op de afdeling je gelukkig zoveel mogelijk om vertrouwen te krijgen in je rol als ouder.

Verschillende behoeften

Ligt je kind langdurig in het ziekenhuis of blijkt hij ernstig ziek? Dan kom je in een overleefstand terecht. Alles draait om je kindje. Om deze situatie vol te kunnen houden, heeft iedereen wat anders nodig. Jij kan bijvoorbeeld behoefte hebben aan afleiding en goedbedoeld voorstellen om samen uit eten te gaan.

Heeft je partner deze behoefte niet, dan kan deze dit verkeerd opvatten (‘uit eten, nu? We moeten bij ons kind zijn!’). Gebeuren deze momenten van wrijving vaak, dan kan het de verbinding tussen jullie verstoren.

Verschillende manier van verwerken

Soms gaat het in de eerste hevige periode goed, maar raak je elkaar later pas kwijt. Jullie moeten het gebeurde verwerken. Dit proces loopt nog door wanneer je kind weer thuis of zelfs genezen is.

Iedereen verwerkt verdriet en heftige gebeurtenissen op een andere manier. Zo is het mogelijk dat jij er nog veel over wil praten en dat je partner het juist af wil sluiten. Tegelijkertijd gaat alle aandacht waarschijnlijk naar je kind. Het is gemakkelijk om elkaar zo uit het oog te verliezen.

Tip

Tip voor je omgeving

Bied ouders van een ziek kindje duidelijke hulp aan. Zeg bijvoorbeeld: ‘zal ik voor jullie koken?’ in plaats van ‘kan ik iets voor jullie doen?’. Ouders zijn met hun hoofd vooral bij hun kind en kunnen zelf niet altijd duidelijke hulp bedenken.

Hoe blijf je één team met een ziek kindje?

Met een ziek kind staat je relatie even op een laag pitje. Dit is heel begrijpelijk. Hoewel een ziek kind je relatie onder druk kan zetten, is het ook heel goed mogelijk dat jullie hier samen doorheen komen.

Iedereen gaat op een andere manier om met een stressvolle situatie als deze. Daarom is het lastig om algemene tips te geven. Wat voor de een werkt, kan voor de ander juist averechts werken. Toch kan het helpen om de volgende tips in het achterhoofd te houden.

  • Accepteer jullie verschillen. Hoe moeilijk het ook lijkt, probeer te accepteren dat je partner er anders in kan staan dan jij. Praat hierover met elkaar. Dat jullie anders omgaan met de situatie, betekent niet automatisch dat jullie geen team meer zijn.
  • Bespreek elkaars behoeften. De kans is groot dat jullie verschillende dingen nodig hebben om deze periode vol te houden. Bespreek dit met elkaar en kijk hoe je elkaar kan helpen. Probeer hierbij niet te oordelen over wat de ander nodig heeft.
  • Blijf je gevoelens delen. Check af en toe hoe de ander zich voelt bij de situatie en welke zorgen je partner heeft. Zo blijf je op de hoogte van wat er in het hoofd van je partner omgaat en blijven jullie met elkaar verbonden.
  • Maak af en toe tijd voor gezamenlijke ontspanning. Ontspanning kan de druk even van de ketel halen. Bespreek met elkaar waar je voorkeur naar uit gaat en wat jullie samen kunnen doen.
  • Accepteer hulp van je omgeving. Hoewel jullie waarschijnlijk veel in het ziekenhuis zijn, gaat het leven daarbuiten door. Ook je huishouden. Biedt iemand hulp aan, neem dit dan aan. Vraag bijvoorbeeld of hij of zij voor je kookt, boodschappen doet of een stofzuiger door je huis haalt. Dit geeft je rust en tijd om even bij te komen.
  • Zoek lotgenoten. Jullie zijn niet de enige die dit meemaken. Hebben jullie behoefte om te praten met gelijkgestemden? Zoek dan eens via een patiëntenvereniging naar lotgenotencontact. Ook andere ouders van zieke kinderen kampen mogelijk met hobbels in hun relatie.
  • Zoek professionele hulp. Merk je dat jullie er samen niet uitkomen? Aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken. Een psycholoog, relatietherapeut of maatschappelijk werker kan vaak met enkele gesprekken al helpen om je relatie weer op het goede spoor te zetten. Vaak krijg je vanuit de pasgeborenenafdeling ook dit soort hulp aangeboden.
  • Bedenk dat jullie hetzelfde doel hebben. Welke verschillen er ook tussen jullie zijn, jullie hebben een ding gemeen: je wilt allebei het beste voor je kind. Het kan helpen om dit in je achterhoofd te houden.

Download onze app

#1 zwangerschaps- en baby-app