Checklist zwangerschap op het werk

Waarom een gesprekshulp?

Uit onderzoek van 24Baby onder 2.463 respondenten, is gebleken dat ruim 90% van de vrouwen niet goed op de hoogte is van haar rechten rondom zwangerschap op de werkvloer. Werkgevers geven hier niet of nauwelijks voorlichting over, vaak omdat zij ook niet precies weten wat de wettelijke bepalingen zijn.

Met behulp van het invulblad kan je het gesprek met je werkgever goed voorbereiden. Zo kan je voor jezelf alvast op een rij zetten wat je geregeld wil hebben. Hierdoor weet je zeker dat je van alle rechten gebruik kan maken.

Je werkgever mag deze rechten namelijk niet weigeren, tenzij aangetoond kan worden dat het bedrijf hierdoor ernstig in de problemen komt. Weigert je baas zonder goede reden, dan is er sprake van zwangerschapsdiscriminatie.

Gesprekshulp zwangerschapsaankondiging

Download de checklist en neem rustig de tijd om hem in te vullen. Beslis vervolgens van welke rechten je graag gebruik wil maken. Zo kom je goed beslagen ten ijs als je met je werkgever in gesprek gaat.

Klik hier om de checklist te vergroten en printen.

Je rechten tijdens de zwangerschap

Tijdens je zwangerschap heb je meer rechten dan je waarschijnlijk denkt. Vanaf het moment dat je vertelt dat je zwanger bent, is je werkgever verplicht deze rechten toe te staan:

• Betaald zwangerschaps- en bevallingsverlof. Je bent verplicht om uiterlijk vier weken voor je uitgerekende datum met zwangerschapsverlof te gaan. Na je bevalling heb je recht op bevallingsverlof. De uitkering die je in deze periode ontvangt, wordt betaald door het UWV. Je werkgever moet dit voor je aanvragen. Het verlof duurt altijd minstens 16 weken.
• Extra pauze tijdens je werkdag. Tijdens je zwangerschap mag je maximaal 1/8 van je werktijd aan extra pauze opnemen. Deze tijd hoeft niet doorbetaald te worden, maar mag ook niet worden geweigerd. Je hoeft deze tijd ook niet later in te halen.
• Een rustplek met bed of bank. Als je hier behoefte aan hebt, moet je baas een afsluitbare rustplek aanbieden, waar je even kan gaan liggen.
• Vrijstelling van overuren. Je werkgever kan je niet verplichten om overuren te maken gedurende je zwangerschap. Kies je ervoor dit toch te doen, dan mag je maximaal 10 uur per dienst werken. Gemeten over een periode van 16 weken mag je gemiddeld niet meer dan 45 uur per week werken.
• Vrijstelling van onregelmatige werktijden. Als je zwanger bent, kan je werkgever je niet verplichten om nachtdiensten of onregelmatige diensten te draaien. Je hebt recht op regelmatige werk- en rusttijden.
• Vrijstelling van gevaarlijk werk. Heb je op je werk te maken met gevaarlijke stoffen, infectiegevaar of straling? Dan is je werkgever verplicht om tijdens je zwangerschap tijdelijk ander werk voor je te vinden. Je mag na je verlof gewoon weer je oude functie oppakken. Mogelijk heeft je tijdelijke functie gevolgen voor je salaris. Dit staat in je cao.
• Vrijstelling van zware fysieke arbeid. Zwaar tillen, langdurig staan of voetpedalen bedienen kunnen een gevaar opleveren voor je zwangerschap. Deze werkzaamheden hoef je niet te doen.
• Medische afspraken onder werktijd. Als je onder werktijd naar de verloskundige of het ziekenhuis moet voor onderzoek, moet die tijd worden doorbetaald. Je baas kan je niet verplichten om deze onderzoeken buiten werktijd te plannen.
• Inzage in de Risico Inventarisatie & Evaluatie. Ieder bedrijf is verplicht om een document op te stellen waarin alle risico’s voor werknemers zijn opgenomen. Hierin staat ook vermeld wat de mogelijke risico’s voor een zwangerschap zijn en hoe je werkgever deze ondervangt.
• Voorlichting over rechten en plichten. Binnen twee weken na jouw zwangerschapsaankondiging, moet je werkgever je informatie verstrekken over je rechten en plichten tijdens je zwangerschap.

Wanneer moet je vertellen dat je zwanger bent?

Officieel hoef je pas drie weken voor de start van je zwangerschapsverlof aan te kondigen dat je in verwachting bent. Zowel voor jou als voor je baas is het prettig om dit al eerder te doen. Goede communicatie kan ervoor zorgen dat je zwangerschap prettiger verloopt en vermindert stress voor beide partijen.

Mag je ontslagen worden als je zwanger bent?

Je mag tijdens je zwangerschap en verlof niet ontslagen worden. Er zijn wel een aantal uitzonderingen op deze regel. Zwangerschap mag echter nooit de reden zijn voor je ontslag. In onderstaande scenario’s mag je werkgever je wel ontslaan.

• Op staande voet
• Het bedrijf gaat failliet
• Het aflopen van een tijdelijk contract
• Je bent uitzendkracht met een uitzendbeding
• Je zit nog in je proeftijd

Soms is het moeilijk om te beoordelen of er in deze scenario’s sprake is van zwangerschapsdiscriminatie. Vaak geven werkgevers bijvoorbeeld een andere reden op voor het ontbinden van een tijdelijk contract, terwijl je zwangerschap wel degelijk een rol speelt. Bij twijfel kan je een verzoek tot beoordeling aanvragen bij het College voor de Rechten van de Mens.

Waar kan ik melding maken van zwangerschapsdiscriminatie?

Helaas komt zwangerschapsdiscriminatie nog vaak voor. Als je werkgever weigert je rechten toe te kennen, kan je hiervan melding maken bij het College voor de Rechten van de Mens. Dit kan ook anoniem, als je dat prettig vindt.