Ouders en baby met goede hechting liggen op bed gelukkig te zijn met elkaar

Ouder worden gaat niet alleen maar om de geboorte van je baby en zorgen dat het je kleine aan niets ontbreekt. Ook voor jou en je partner breekt bij ieder nieuw kindje een andere relatiefase aan. Bij de eerste word je van partners ineens ouders en ook bij volgende kindjes vinden er verschuivingen in jullie relatie plaats. Uit onderzoek blijkt dat veel stellen het moeilijk vinden om met deze veranderingen om te gaan. Tijd dus voor een cursus Ouderschap!

Samen een baby krijgen en opvoeden is één van de mooiste dingen op aarde. Maar het is niet altijd rozengeur en maneschijn. Dat de relatie met de partner verandert, is een open deur. Het kan helaas ook voorkomen dat door bepaalde veranderingen je relatie onder druk komt te staan.

Vaak voorkomende negatieve veranderingen

De komst van een baby is natuurlijk prachtig, maar het kan een aantal minder prettige veranderingen met zich mee brengen voor ouders:

  • Het stressniveau stijgt vanwege het veeleisende schema dat je kindje met zich meebrengt. De verwachtingen die ouders van elkaar hebben, blijken soms niet helemaal te kloppen.
  • Er kunnen conflicten over de opvoeding van je kindje ontstaan.
  • Het opnieuw organiseren van het gezinsleven vraagt veel van ouders. Jullie moeten nieuwe taken met elkaar afstemmen.
  • Ouders hebben minder tijd, waardoor er vaak ook minder tijd en aandacht voor elkaar is. Terwijl dit juist erg belangrijk is voor de tevredenheid in je relatie.
  • Je slaapt minder goed en bent vermoeider, wat invloed heeft op de manier van communiceren.
  • Je moet elkaar opnieuw leren kennen in je nieuwe rol als vader en moeder. Dit vraagt om afstemming tussen beiden, wat kan zorgen voor spanningen.

Spanningen tussen ouders voelt een baby aan en dit komt zijn veilige hechting niet ten goede. Ouderwelzijn is namelijk direct van invloed op de opvoeding en ontwikkeling van een kindje. Het is natuurlijk heel logisch dat ouders zo nu en dan conflicten hebben, maar het is wel belangrijk dat je dit kan herkennen en oplossen. Zo laat je je baby al van jongs af aan zien hoe dat werkt.

Door op de juiste manier aandacht te besteden aan veranderingen en aan elkaar, voorkom je dat negatieve veranderingen gevolgen hebben voor je relatie en voor je kind. Ontspannen ouders, ontspannen baby.

Cursus Ouderschap

Hogeschool Leiden doet onderzoek naar de veranderende partnerrelatie als er een baby geboren wordt. Op basis van resultaten uit Amerikaans en eigen onderzoek, is een cursus Ouderschap ontwikkeld: OuderTeam.nu. Hierin worden ouders begeleid in hun veranderende partnerrelatie als er een kindje op komst is.

Carolien Gravesteijn, hoofd van het onderzoeksteam, bracht het concept vanuit Amerika naar Nederland en ontwikkelde de Nederlandse cursusvariant.

Wat bereik je met de ouderschapscursus?

Leren over de Cirkels van Veiligheid en Hechting

De ouderschapscursus richt zich deels op educatie. Hoe ontwikkelen kinderen zich? Hoe hechten baby’s zich? Hoe zit het met die Cirkels van Veiligheid en Herstel? Uit onderzoek blijkt dat veel ouders zich er eigenlijk niet van bewust zijn hoe belangrijk het voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van hun kindje is, om op jonge leeftijd al goed met hem in contact te staan.

Cirkel van Veiligheid en Hechting voor baby's
De Cirkel van Veiligheid is de ideale basis waarin baby’s zich kunnen hechten. Enerzijds bieden ouders daarin vrijheid om de wereld te ontdekken, anderzijds een veilige thuisbasis om op terug te vallen. In de cursus leer waar jij en je partner in deze cirkels staan en de invloed hiervan op je kindje.

Met elkaar praten

Naast kennisoverdracht, is de cursus bedoeld om partners met elkaar in gesprek te laten gaan over hun ideeën over ouderschap. Over praktische zaken, zoals hoe de taken nu verdeeld zijn en hoe dat straks wordt? Hoeveel tijd gaan jullie met z’n tweeën doorbrengen en hoe regelen jullie dan de oppas? Hoe gaan jullie reageren als de kleine huilt?

Daarnaast komen ook opvoedkundige onderwerpen aan de orde. Welke waarden willen jullie straks bijvoorbeeld meegeven aan jullie kindje? Welke opvoedstijlen passen bij jullie? Hierbij ga je ook kijken naar waar jullie zelf vandaan komen. Je eigen geschiedenis zegt namelijk heel veel over de verwachtingen die jij van ouderschap hebt.

Beter ouderwelzijn

Carolien hoopt dat een ouderschapscursus stellen zodanig helpt, dat het aantal echtscheidingen door ouderschapsproblemen afneemt.

Uit onderzoek blijkt in ieder geval dat de effecten van een ouderschapscursus enorm zijn:

  • Moeders hebben minder depressieve klachten en ervaren minder angst.
  • Ouders ervaren beiden minder stress en hun welzijn verbetert.
  • Het slaapgedrag van de baby verbetert.
  • De sociaal-emotionele vaardigheden van de baby zijn op lange termijn beter.
  • De samenwerkingsrelatie en partnerrelatie verbetert. Zo ontstaat er meer warmte en een hechtere band tussen de ouders.

Hoe ziet de cursus eruit?

De cursus is een luchtige, preventieve voorbereiding op het ouderschap, met ruimte voor humor, filmpjes en oefeningen. Volgens Carolien moet het juist geen therapeutisch verhaal worden, maar toegankelijk zijn, net als de zwangerschapsgym.

Daarom bestaat de cursus voor het grootste gedeelte uit digitale modules. Er zijn 4 bijeenkomsten die begeleid worden door een gecertificeerde begeleider; 2 vóór de bevalling en 2 na de bevalling. Tussen de bijeenkomsten door vullen jij en je partner apart van elkaar vragenlijsten in. Samen kunnen jullie het dan over de overeenkomsten en verschillen hebben en nader tot elkaar komen.

En… aandacht voor de papa’s!

Leuk aan de cursus is dat de papa’s evenveel inbreng hebben. Veel zwangerschapscursussen richten zich vooral op de mama, waarbij de papa dan meekomt ter ondersteuning. Deze cursus richt zich echt op de samenwerking tussen ouders. De toekomstige papa wordt dus veel meer betrokken en is veel aan het woord. De ervaring is dat vaders het erg leuk vinden om zo actief mee te doen en dat levert verrassende situaties op!

Zo was er een stel die een vragenlijst apart van elkaar had ingevuld en daarna besprak. Zij: “Hè, ben je dat echt van plan?” Hij: “Ja, ik heb er geen ervaring mee, maar ik zou dat echt leuk vinden.” Hij verraste haar positief.

Er komen dingen op tafel, die je zonder zo’n cursus niet van elkaar te weten zou komen omdat je het er niet zo snel over hebt. Je bent meer open naar elkaar over het ouderschap en de cursus creëert meer begrip en ruimte voor de mening of beleving van de ander.

Tips en oefeningen

Tot slot nog wat tips en oefeningen van de expert, waar je direct thuis mee aan de slag kan:

  • Onthoud actief de geluksmomenten en succesjes. We zijn gauw geneigd om de keren dat ‘het mis ging’ te onthouden.
  • Deel die goede momenten met elkaar. Geef elkaar een compliment als je iets leuks opvalt. Dit doen we veel te weinig.
  • Maak af en toe tijd voor een luister-spreekoefening. Om de beurt houden jullie een minuut lang je mond, terwijl de ander aan het woord is. Het schijnt dat vooral vrouwen dit lastig vinden…
  • Schrijf beiden eens op wat jouw 5 sterke punten zijn als ouder, en wat jij de 5 sterke punten van de ander als ouder vindt. Voorbeelden van sterke punten zijn: tijd voor jezelf nemen, boodschappen doen, sociale contacten onderhouden, geldzaken regelen, dagelijkse verzorging van de baby, het huishouden doen, tijd voor elkaar maken, enzovoorts. Vergelijk daarna jullie antwoorden. Zo komen jullie tot inzicht wat jullie sterke punten zijn als ouderteam!

Het Ouderteam.nu onderzoek

Voor de pilot van OuderTeam.nu zoekt Hogeschool Leiden stellen die binnenkort een kindje verwachten en willen meedoen aan onderzoek naar de samenwerkingsrelatie tussen partners wanneer zij ouders worden.

De studie

Het lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding van Hogeschool Leiden onderzoekt of de cursus bij Nederlandse ouders net zo effectief is als bij Amerikaanse ouders. Daarvoor vragen zij jullie om op 3 verschillende momenten een vragenlijst in te vullen. Ook zoeken ze stellen die het leuk vinden om op deze momenten deel te nemen aan een interview.

Met jullie deelname helpen jullie andere (toekomstige) ouders. Na afloop van het onderzoek krijgen jullie mooie kortingen op fotoalbums en de resultaten van het onderzoek aangeboden.

Meedoen?

Ga voor meer informatie naar ouderteam of stuur een mailtje naar ouderteam@hsleiden.nl. Direct aanmeldingen voor het onderzoeksprogramma van OuderTeam.nu kan via deze link.

Carolien Gravesteijn

Dit artikel is geschreven in samenwerking met Carolien Gravesteijn. Zij is lector Ouderschap & Ouderbegeleiding aan Hogeschool Leiden, en ontwikkelaar van de ouderschapscursus OuderTeam.nu.

Cursus ouderschap volgen?