13 wekenecho: een vroege gezondheidscheck voor je baby
Sinds 1 september 2021 komt er een extra echo bij de mogelijkheden die je hebt voor prenatale screening. Dit is besloten op advies van de Gezondheidsraad. Deze echo gebeurt bij 13 weken zwangerschap, tussen de termijnecho en de 20 wekenecho. Wat houdt deze 13 wekenecho precies in en waarom wordt hij ingevoerd?
Wat is de 13 wekenecho?
De 13 wekenecho is een extra vorm van prenatale screening bij je verloskundige. Het is een medisch onderzoek waarbij met een echo gekeken wordt naar mogelijke lichamelijke afwijkingen bij je ongeboren kindje. Zoals de naam al zegt, vindt deze controle plaats rond 13 weken zwangerschap.
Deze echo geeft al vroeg een beeld van hoe de organen zich ontwikkelen en hoe je baby groeit. Er is nog niet zoveel te zien als bij de 20 wekenecho. Maar sommige, vaak ernstige, afwijkingen zijn wel al te zien. Deze kunnen door de 13 wekenecho eerder worden ontdekt.
Sinds 1 september 2021 krijg je de 13 wekenecho standaard aangeboden tijdens je zwangerschap. Het is een vorm van prenatale screening, net als de NIPT en de 20 wekenecho.
Download onze app
#1 zwangerschaps- en baby-app
Waarom een 13 wekenecho?
Een deel van de afwijkingen die bij de 20-wekenecho worden gevonden, kan al eerder worden opgespoord. Door al met 13 weken een keer te kijken of er ernstige afwijkingen zijn bij je baby, heb je meer tijd om te beslissen hoe je hiermee omgaat. Zo is er meer tijd voor aanvullend onderzoek of eventuele ingrepen. Ook kan je rustig bedenken of je de zwangerschap wil voortzetten of niet.
De 13 wekenecho is een goede aanvulling op de NIPT. Bij dit onderzoek kunnen de chromosoomafwijkingen downsyndroom, edwardssyndroom en patausyndroom worden opgespoord in het bloed. Op een echo zijn andere afwijkingen zichtbaar dan in het bloed. De 13 wekenecho en 20 wekenecho zijn onderzoeken naar lichamelijke afwijkingen.
Met de komst van de 13 wekenecho krijgt je verloskundige al vroeg in de zwangerschap een beter beeld van de gezondheid en de ontwikkeling van je baby.
Noot van de redactie: Vanaf 1 oktober 2021 wordt de combinatietest niet meer aangeboden als prenatale screening. Omdat de NIPT betrouwbaarder is, vervangt deze de combinatietest.
Uitslag 13 wekenecho
De verloskundige vertelt je gelijk wat ze ziet op de 13 wekenecho. Als alles er goed uitziet, geeft dit je alvast een gerustgesteld gevoel. Je hoeft dan niet tot 20 weken te wachten voordat je iets hoort over de gezondheid van je baby.
Toch kan je ook met deze echo niet honderd procent zeker weten of je kind helemaal gezond is. Er kan bij een goede uitslag toch een afwijking zijn, die bijvoorbeeld nog niet goed te zien is bij 13 weken. Omgekeerd kan ook: bij een aanwijzing voor een afwijking, kan na meer onderzoek blijken dat er toch geen probleem is.
Dit geldt ook voor de 20 wekenecho. Wel is je baby bij de 20 wekenecho wat groter. Hierdoor zijn meer details te zien.
Vanaf wanneer is de 13 wekenecho beschikbaar?
De 13 wekenecho is sinds 1 september 2021 beschikbaar. Hij wordt uitgevoerd in een onderzoek setting. Dat houdt in dat je alleen kan kiezen voor deze echo als je meedoet aan de wetenschappelijke IMITAS studie. Deze studie kijkt of de voordelen van de 13 wekenecho groter zijn dan de nadelen.
Een groot voordeel is dat je al vroeg in je zwangerschap kan weten of je kind een ernstige afwijking heeft. Een nadeel is dat een vroege echo misschien voor extra onrust en onzekerheid kan zorgen.
Als je mee gaat doen aan dit wetenschappelijk onderzoek, vraagt je verloskundige of gynaecoloog je om een toestemmingsformulier te tekenen. Je geeft dan toestemming dat je medische gegevens gebruikt mogen worden.
Kosten 13 wekenecho
De kosten voor de extra echo worden vergoed vanuit de Rijksbegroting. Als je gebruik maakt van de zorg in Nederland hoef je niks voor de 13 wekenecho te betalen. Het is niet verplicht om het prenatale onderzoek te laten uitvoeren, je mag er ook voor kiezen om het over te slaan.
Let op: dit is de tijd van het jaar dat je kan overstappen van zorgverzekering. Tijdens je zwangerschap heb je andere zorgkosten, zoals voor echo’s en andere prenatale screenings. Daarom is het verstandig om nu goed naar je zorgverzekering te kijken. Lees hier alles over in het artikel zorgverzekering en je zwangerschap. Je kan zorgverzekeringen bijvoorbeeld vergelijken bij Independer.
Welke echo’s zijn er nog meer?
Naast de nieuwe 13 wekenecho krijg je nog de termijnecho, 20 wekenecho en soms de groeiecho aangeboden.
De termijnecho krijg je bij een van je eerste bezoeken aan de verloskundige. Dit is geen vorm van prenatale screening. Deze echo gebeurt tussen week 8 en 10 van je zwangerschap. Hierop is vaak nog niet zoveel te zien. Wel wordt vastgesteld of het hartje van je baby klopt. Daarnaast kan je uitgerekende datum exact worden berekend.
Bij de 20-wekenecho kunnen ernstige afwijkingen worden gezien, zoals hartafwijkingen, een waterhoofd of een open ruggetje. Ook kan het geslacht van je kindje worden bepaald.
Na 20 weken krijg je meestal geen echo’s meer, tenzij hiervoor een medische reden is. Bij sommige verloskundigenpraktijken krijg je wel standaard een groeiecho aangeboden tussen 26 en 34 weken zwangerschap.
Je kan er zelf ook altijd voor kiezen om een pretecho te laten maken.
Meer weten?
Wil je meer weten over de 13 wekenecho? Bekijk dan de pagina van het RIVM over dit echo-onderzoek.
Auteur Fabienne Janssen Lok