Vruchtzak: het omhulsel van je baby in de buik

Wat is de vruchtzak?

De vruchtzak is een soort ‘zak’ in de baarmoeder, gevuld met vruchtwater. Hierin groeit en ontwikkelt je baby zich. De vruchtzak bestaat uit twee vliezen. Het binnenste vlies is het amnion. Het buitenste vlies wordt het chorion genoemd. Deze vliezen zitten dicht tegen elkaar aan en vormen zo de stevige ‘zak’ waarin je kindje groeit. De vruchtvliezen zijn vrij stevig, je kan er niet zomaar doorheen prikken. De vruchtzak wordt ook weleens amnion of amnionholte genoemd.

In de tweede week na de bevruchting begint het amnion zich te ontwikkelen. Binnen deze vruchtvliezen groeit niet alleen het embryo, maar ook de placenta.

De dooierzak

In het begin van je zwangerschap is ook de dooierzak een onderdeel van het amnion. Ook deze ontstaat ongeveer twee weken na de bevruchting. De dooierzak zorgt ervoor dat het embryo alle voedingsstoffen krijgt die hij nodig heeft. Ook maakt hij rode bloedcellen aan en helpt hij bij het vormen van de navelstreng. De dooierzak voert deze taken uit totdat de placenta af is, rond 12 weken. Dan verdwijnt de dooierzak en neemt de placenta het over.

Functie van het amnion

Het amnion heeft verschillende functies:

• Bescherming. De belangrijkste taak is het beschermen van je baby. De vliezen sluiten je baby helemaal af van de buitenwereld. Zo kunnen er geen ziekteverwekkers of andere schadelijke stoffen bij hem komen.
• Vruchtwater. De stevige vliezen zorgen ervoor dat je baby omgeven wordt met vruchtwater. Het amnion maakt dit vruchtwater aan. Later doet je baby dit zelf. De vruchtzak voorkomt dat er vruchtwater weglekt.

Vruchtzak bij meerlingen

Bij een eenling zwangerschap heeft je baby een vruchtzak met één amnion en één chorion. Bij tweelingen ligt dit net wat anders. Twee-eiige tweelingen hebben allebei een eigen vruchtzak. Dit betekent dat ze een eigen amnion en chorion hebben. Sommige eeneiige tweelingen hebben dit ook. Toch hebben de meeste eeneiige tweelingen alleen een eigen amnion. Ze delen wel het buitenste vlies, het chorion.

Heel soms zitten tweelingen helemaal samen in één vruchtzak. Ze delen dan het binnenste en het buitenste vlies. Zie voor meer informatie hierover het artikel over tweelingzwangerschap.

Vruchtzak op echo’s

Rond 4 of 5 weken zwangerschap kan je de vruchtzak al op een echo zien. Het ziet er dan uit als een rond blaasje van twee tot drie millimeter. In dit vroege stadium van je zwangerschap groeit hij met één millimeter per dag.

Vruchtzak tijdens de geboorte

Hoe groter je baby groeit, hoe meer druk er op de vruchtvliezen komt te staan. Ze rekken op en worden steeds dunner. Bij ongeveer 10 procent van de vrouwen begint de bevalling met het breken van de vliezen. Hierbij scheurt de vruchtzak open en verlies je vruchtwater.

Waarschijnlijk breken de vliezen uiteindelijk doordat de druk aan het eind van je zwangerschap te hoog wordt. Dit gebeurt door de groei van je baby en door hormonen en enzymen. Ook weeën kunnen ervoor zorgen dat het amnion scheurt.

Niet altijd breken de vliezen spontaan. Als je overtijd bent met bevallen kan de verloskundige je vliezen breken. Dit gebeurt met een klein haakje. Bij 60 tot 80 procent van de vrouwen brengt dit de bevalling op gang. Om dit te kunnen doen, moet je wel al een beetje ontsluiting hebben.

Geboren in de vruchtzak

Het komt weleens voor dat een baby wordt geboren terwijl hij nog in de vruchtzak zit. In onderstaand filmpje is dat te zien. Dit is heel zeldzaam, het gebeurt bij 1 op de 80.000 geboortes. Meestal gaat het hierbij om kinderen die te vroeg geboren worden. Heel soms laten artsen het amnion met opzet heel, bijvoorbeeld om een kwetsbaar kindje te beschermen.

Vruchtzak miskraam

Helaas zet niet elke zwangerschap door. Zo’n 10 procent van de vrouwen krijgt te maken met een miskraam. Wanneer je een miskraam hebt, merk je dit meestal door bloedverlies en pijn. Bij het bloed zitten stolsels en stukjes weefsel van het baarmoederslijmvlies.

Het vruchtzakje zit daar vaak ook tussen. Je herkent deze aan een met vocht gevuld blaasje. Daaromheen zit een vliezig omhulsel, waar roze vlokken baarmoederslijmlies aan vast kunnen zitten. Na het verliezen van het vruchtzakje nemen de pijn en het bloedverlies meestal af.

Een lege vruchtzak

Soms komt het voor dat de vruchtzak leeg is. Een lege vruchtzak is een vorm van een miskraam. Er groeit dan geen embryo in de vruchtzak. Dit wordt ook wel een blighted ovum genoemd. De eicel (ovum) is dan nooit uitgegroeid tot een embryo. Meestal komt dit door een toevallige fout in de chromosomen. Het is niet erfelijk. Bij een volgende zwangerschap is de kans groot dat het wel goed gaat.

Bron hoofdfoto: Jada Brasil