De placenta (moederkoek)
Als je zwanger bent, groeit er niet alleen een kleine baby in je buik. Er is een heel systeem dat de groei van je baby mogelijk maakt en in stand houdt. Eén van de belangrijkste onderdelen daarvan is de placenta, ook wel de moederkoek genoemd. Tijdens de zwangerschap heeft de placenta verschillende functies om je zwangerschap te ondersteunen en je baby gezond te houden.
De placenta kan zich op elke plek in je baarmoeder bevinden, afhankelijk van waar de innesteling plaatsvond. Zo lang de placenta de baarmoedermond niet afsluit, maakt het niet uit waar deze zit.
Functies van de placenta
In de eerste weken van je zwangerschap ontwikkelt de moederkoek zich om de groei van de foetus te kunnen ondersteunen. Vanaf ongeveer 12 weken is de placenta volledig ontwikkeld en vervult het al haar functies:
- De placenta vormt een scheiding tussen de bloedsomloop van jou en je baby
- Het dient als verbinding tussen moeder en kind
- De placenta produceert hormonen
Scheiding tussen moeder en kind
De placenta dient als een barrière tussen moeder en kind. Vroeger dacht men dat de bloedsomloop van moeder en foetus met elkaar in verbinding stonden. Tegenwoordig weten we dat jouw bloedsomloop en die van je baby gescheiden zijn.
Daarom bestaat de placenta uit twee delen: een moederlijk deel en een kinderlijk deel. Het moederlijke deel heeft zich ontwikkeld aan het baarmoederslijmvlies waar het embryo zich ingenesteld heeft. Het kinderlijke deel heeft zich ontwikkeld uit een deel van het embryo. Er zit een membraan tussen de twee. Zo blijven de bloedbanen gescheiden.
Dat moet, omdat jouw bloedgroep en die van je baby kunnen verschillen. Als jij bijvoorbeeld bloedgroep A hebt en je man bloedgroep AB, dan kan je baby bloedgroep B krijgen. Bloedgroep A en B zijn niet met elkaar te verenigen, en dus zou het gezondheidsproblemen opleveren als jouw bloedsomloop en die van je baby verbonden waren.
Een andere manier waarop de placenta een barrière vormt tussen jou en je kind is door schadelijke stoffen te filteren. Sommige stoffen, zoals nicotine en alcohol, worden hier echter niet door tegengehouden.
Verbinding tussen moeder en kind
De placenta vormt niet alleen een scheiding tussen moeder en kind, maar ook een verbinding. De verbinding heeft als hoofddoel om zuurstof en voedingsstoffen bij de foetus te kunnen krijgen, zodat deze zich goed kan ontwikkelen. De placenta is dan ook van levensbelang voor de baby.
Het membraan tussen het moederlijk en kinderlijk deel van de placenta voorkomt dat de bloedsomloop van jou en je baby met elkaar in contact treden, maar laat wel de voedingsstoffen door die belangrijk zijn voor de ontwikkeling van je baby. Via de navelstreng worden de voedingsstoffen naar de baby gebracht. De andere kant op worden afvalstoffen en koolzuur van je baby uitgestoten en via de placenta kunnen de afvalstoffen door jouw lichaam worden opgeruimd.
De hormonale werking van de placenta
Naast de controle over de verbinding tussen jou en je baby heeft de placenta ook nog een hormonale werking. De belangrijkste hormonen die door de placenta worden geproduceerd zijn progesteron, oestrogeen, HPL en hCG.
Progesteron voorkomt dat de baarmoeder zich kan samentrekken, zodat je baby niet te vroeg geboren wordt. Oestrogeen zorgt dat de eierstokken niet actief zijn, dat de melkproductie toeneemt en dat de baarmoeder sterker wordt en groeit. HPL zorgt dat het voor jou lichaamsvreemde deel van de opmaak van je baby (papa’s genen!) niet wordt afgestoten. Het zwangerschapshormoon hCG is vooral actief voordat de placenta volledig ontwikkeld is, maar wordt ook door de moederkoek zelf geproduceerd en stimuleert de groei van het embryo.
Al deze hormonen vormen een delicaat evenwicht om de zwangerschap in stand te kunnen houden en de groei van je baby te stimuleren en te ondersteunen.
Nageboorte van de moederkoek
Na de geboorte van je kind verliest de placenta haar functie. Je lichaam stoot dan ook zo’n 10 minuten tot een half uur na de geboorte van je baby de moederkoek uit. Dit heet de nageboorte. Er blijft een wond achter in de baarmoeder waar de placenta vast heeft gezeten. Deze blijft nog enige tijd bloeden na de bevalling (een paar dagen tot een paar weken).
Bron hoofdfoto: VI-Photography
