20-wekenecho: waar wordt naar gekeken tijdens dit onderzoek?

Wat is de 20-wekenecho?

De 20-wekenecho, ook wel structureel echoscopisch onderzoek (SEO), is een medisch onderzoek tijdens je zwangerschap. Tijdens dit onderzoek wordt met een echo via je buik gekeken naar de gezondheid en ontwikkeling van je baby. Er wordt gekeken of je baby goed groeit, of hij voldoende vruchtwater heeft en of de placenta er goed uitziet.

Ook wordt je baby onderzocht op lichamelijke afwijkingen. De volgende afwijkingen kunnen op de 20-wekenecho worden gezien:

• Open rug
• Open schedel
• Schisis
• Waterhoofd
• Afwijkingen aan verschillende organen, zoals de hersenen, nieren, blaas, het hart en het maagdarmstelsel
• Afwijkingen aan de botten, de buikwand, het middenrif of de armen en benen

Het counselingsgesprek voor de 20-wekenecho

Voordat de 20-wekenecho wordt uitgevoerd, heb je een uitgebreid gesprek met je verloskundige of gynaecoloog. In dit gesprek krijg je meer informatie over de echo. Zo weet je precies wat de echo is, hoe het onderzoek wordt uitgevoerd, waar de echoscopist allemaal naar kijkt en wat je opties zijn als er afwijkingen gevonden worden.

Verder kan je tijdens het counselingsgesprek vragen stellen en je twijfels bespreken. Daarom is het handig om je goed op het gesprek voor te bereiden. Denk alvast na over vragen die je hebt en waarom je de 20-wekenecho wel of niet zou willen doen. Wil je het van tevoren weten als er een afwijking gevonden wordt? Wil je dan een vervolgonderzoek? En wat als het een ernstige afwijking is? De volgende vragenlijst kan je op weg helpen.

Partner mee

Als je een partner hebt, is het raadzaam om deze mee te nemen naar het counselingsgesprek. Je partner kan zich hierop voorbereiden door ook de vragenlijst in te vullen. Verder kunnen jullie van tevoren samen bespreken wat jullie wensen zijn, mocht er een afwijking gevonden worden.

Schrik niet als jullie mening en wensen van elkaar verschillen. Merk je dat het uitloopt op onenigheid? Bewaar dit gesprek dan voor bij de verloskundige of gynaecoloog. Deze kan het gesprek begeleiden, jullie wensen duidelijk vertalen en jullie ondersteunen in jullie keuze.

Heb je geen partner? Probeer dan iemand anders mee te nemen, bijvoorbeeld je moeder of vader, je broer/zus, een vriendin of een collega. Dan kan je achteraf het gesprek met elkaar bespreken.

Hoe werkt de 20-wekenecho?

De 20-wekenecho is een uitwendig onderzoek dat alleen door een gespecialiseerde echoscopist kan worden uitgevoerd. Er wordt hierbij een echo gemaakt via je blote buik. Meestal kan je direct meekijken op een scherm. De echoscopist zal vertellen wat je ziet.

Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten en is niet schadelijk voor jou of je baby. Als je een tweeling of meerling verwacht, wordt iedere baby afzonderlijk bekeken. De echo duurt dan wat langer.

Het is prettig om iemand mee te nemen naar de 20-wekenecho. Mocht de uitslag niet goed zijn, dan heb je een vertrouwd iemand die jou kan steunen.

Wanneer 20-wekenecho?

De 20-wekenecho vindt plaats tussen week 18 en week 21 van je zwangerschap. De meeste echo’s worden in week 19 gepland.

Uitslag van de 20-wekenecho

Direct na het onderzoek krijg je de uitslag. Het grootste deel van de zwangere vrouwen (95%) krijgt een positieve uitslag. Er is dan geen afwijking gevonden.

Bij 5% van de gevallen is de uitslag van de 20-wekenecho minder goed tot negatief. Je kan de volgende uitslagen krijgen:

• Baby ligt er niet goed voor/overgewicht. In dit geval kan de echoscopist je baby niet goed zien. Hierdoor kunnen eventuele afwijkingen en de groei niet goed beoordeeld worden. Als jij overgewicht hebt, is het soms ook lastiger om je baby te zien. Dit betekent niét dat er iets mis is met je baby. Je wordt gevraagd om een andere keer terug te komen voor een tweede echo.
• Afwijking die overgaat. De echoscopist heeft een kleine afwijking gezien. Deze afwijking gaat vanzelf weer over en heeft waarschijnlijk geen gevolgen voor de ontwikkeling van je baby. Wel krijg je nog een extra echo om te controleren of de afwijking weg is of vermindert.
• Mogelijke afwijking. Het is niet altijd goed te zien of iets wel of geen afwijking is. Je krijgt bij deze uitslag een extra echo of wordt doorverwezen voor een vervolgonderzoek.
• Afwijking gevonden. Als er een afwijking gevonden wordt, word je doorverwezen voor vervolgonderzoek. Je kan zelf bepalen of je dit wel of niet wil doen.

Vervolgonderzoek

Als er bij de 20-wekenecho een afwijking wordt gevonden, kan je vervolgonderzoek laten doen. Je verloskundige zal je dan doorverwijzen naar het ziekenhuis voor een geavanceerd ultrageluid onderzoek (GUO). Een GUO is een uitgebreider onderzoek dan de normale 20-wekenecho. Er wordt dan extra goed gekeken naar de afwijking waarop je baby een verhoogd risico heeft.

Soms krijg je als vervolgonderzoek een vruchtwaterpunctie of wordt er bloed afgenomen. Deze komen minder vaak voor.

Betrouwbaarheid 20-wekenecho

Een 20-wekenecho is niet 100% betrouwbaar. Er is een kans dat de uitslag bij de 20-wekenecho positief is, maar dat je baby toch een afwijking heeft bij de geboorte. Hoe groot deze kans is, hangt af van het type en de grootte van de afwijking. Hoe kleiner de afwijking, hoe groter de kans dat de echoscopist de afwijking niet ziet.

Andersom kan ook voorkomen. De echoscopist kan vermoeden dat er een afwijking is, die er na de geboorte niet blijkt te zijn.

Daarnaast zijn niet alle soorten afwijkingen zichtbaar op de echo. Zo zijn er afwijkingen die pas later in de zwangerschap zichtbaar worden of die helemaal niet met een echo kunnen worden vastgesteld, zoals geestelijke stoornissen.

Geslachtsbepaling

De 20-wekenecho is niet bedoeld om het geslacht van je baby te bepalen. Toch is het vaak wel zichtbaar. Als je het geslacht wil weten, kan je dit aan de echoscopist vragen. Je kan ook vragen of deze het op een briefje schrijft, zodat het een verrassing blijft voor de gender reveal.

Een echoscopist is niet verplicht om het geslacht te bekijken. Ook is het geslacht niet altijd goed te zien op de echo, bijvoorbeeld als je baby er niet goed voor ligt. Lukt het tijdens de 20-wekenecho niet om het geslacht te laten bepalen en wil je het graag weten? Dan kan je ervoor kiezen om een pretecho te laten maken.

Voor- en nadelen van 20-wekenecho

De 20-wekenecho is niet verplicht. Je mag zelf kiezen of je deze echo wel of niet wil laten doen. Er zijn een aantal voor- en nadelen waar je over na kan denken:

Voordelen

• Het kan je geruststellen. Als er tijdens de echo geen afwijkingen worden gezien, kan dat je geruststellen. Het is fijn om je baby weer even te zien en je krijgt meestal een echofoto mee.
• Fijn als afwijking bekend is. Bij een aantal afwijkingen is het voor je kind beter als deze voor de bevalling bekend zijn. In dat geval kan de zorg voor, tijdens en na de geboorte worden voorbereid. In uitzonderlijke gevallen kan je kind zelfs al in de baarmoeder worden behandeld.
• Je bent op tijd op de hoogte bij een gevonden afwijking. Je kan je voorbereiden op wat gaat komen en welke zorg je kindje nodig heeft. Ook is het bij een ernstige afwijking die jij niet met het leven verenigbaar vindt nog mogelijk om de zwangerschap af te breken. Abortus is wettelijk gezien toegestaan to 24 weken zwangerschap.

Nadelen

• Niet 100% betrouwbaar. De 20-wekenecho is niet 100% betrouwbaar. Een gunstige uitslag is helaas geen garantie voor een gezond kindje. Andersom kan er een afwijking gezien worden, maar na de geboorte blijken dat deze afwijking er niet is.
• Het kan je ongerust maken. Als de echoscopist denkt dat je kindje een afwijking heeft, maar dit niet zeker weet, is een vervolgonderzoek nodig. Dit kan voor veel onrust zorgen.

Wordt de 20-wekenecho vergoed door je zorgverzekering?

De 20-wekenecho zit in het basispakket van je zorgverzekering en wordt dus vergoed. Dit geldt ook voor het counselingsgesprek. Je hoeft voor de echo ook geen eigen risico te betalen.

Let op: dit is de tijd van het jaar dat je kan overstappen van zorgverzekering. Tijdens je zwangerschap heb je andere zorgkosten. Daarom is het verstandig om nu goed naar je zorgverzekering te kijken. Lees hier alles over in het artikel zorgverzekering en je zwangerschap. Je kan zorgverzekeringen bijvoorbeeld vergelijken bij Independer.