NIPT-test
De NIPT-test is een bloedonderzoek dat wordt gedaan om te achterhalen of je baby een aangeboren chromosoomafwijking heeft, zoals het syndroom van Down. NIPT staat voor Niet Invasieve Prenatale Test. Deze test is beschikbaar voor alle zwangere vrouwen.
Onderzoek
De NIPT-test wordt uitgevoerd om te screenen op de meest voorkomende chromosoomafwijkingen, zoals trisomie 21 (Downsyndroom), trisomie 18 (Edwards syndroom) en trisomie 13 (Patau syndroom). De NIPT-test is een DNA-test die bestaat uit het afnemen van een aantal buisjes bloed van de zwangere vrouw. In het bloed van de moeder zit DNA waar erfelijk materiaal van de baby in aanwezig is. Dit DNA kan geanalyseerd worden om de chromosoomafwijkingen op te sporen.
Voor wie beschikbaar?
In Nederland is de NIPT-test beschikbaar voor alle zwangere vrouwen. De test is de vervanger van de combinatietest. De NIPT-test is preciezer. Ook kiest bijna niemand meer voor de combinatietest. Om deze redenen krijg je de combinatietest niet meer aangeboden. Je kan alleen voor de NIPT kiezen als je meedoet aan de wetenschappelijke studie. Je geeft dan toestemming voor het gebruik van je gegevens voor het wetenschappelijk onderzoek. Er wordt namelijk nog verder onderzoek gedaan naar de resultaten van de test.
Uitslag
De uitslag van de NIPT-test is binnen 10 tot 15 werkdagen bekend. Je krijgt de uitslag schriftelijk of telefonisch. Je kunt er ook voor kiezen om de uitslag te horen in het ziekenhuis. De uitslag kan afwijkend of niet-afwijkend zijn. Er is ook een kleine kans dat de test mislukt.
Niet-afwijkende uitslag
Bij een niet-afwijkende uitslag zijn er geen aanwijzingen dat het kind een trisomie heeft. Deze uitslag is heel betrouwbaar. De kans dat een kind bij een niet-afwijkende uitslag toch een trisomie heeft, is kleiner dan 0,1 procent. Om deze reden is een vervolgtest dan niet meer nodig.
Afwijkende uitslag
Bij een afwijkende uitslag hoeft het niet direct te betekenen dat je kindje een trisomie heeft. In de volgende tabel zie je de betrouwbaarheid weergegeven per afwijkende uitslag:
Deze lage betrouwbaarheid komt doordat er DNA van de moederkoek in jouw bloed zit. Dit erfelijk materiaal is vaak gelijk aan dat van je baby, maar niet altijd. Er kan dus een afwijking in de moederkoek zitten, die niet bij je baby aanwezig is. Om 100 procent zekerheid te krijgen is daarom een vlokkentest of vruchtwaterpunctie nodig.
Mislukte NIPT-test
Bij ongeveer 3 procent van de vrouwen lukt de NIPT-test niet. Dit kan onder andere komen doordat er te weinig DNA van de baby in het afgenomen bloed zit. Je kan er dan voor kiezen de test opnieuw te laten doen of in overleg met de arts kiezen voor een vlokkentest of vruchtwaterpunctie.
Nevenbevindingen NIPT
Bij de NIPT wordt in principe alleen gekeken naar de chromosomen 13, 18 en 21. De rest van de chromosomen wordt afgedekt en deze onderzoekt het laboratorium niet. Maar je kan ook kiezen voor de ‘NIPT met nevenbevindingen’. Nevenbevindingen zijn chromosoomafwijkingen die gevonden worden, anders dan de drie afwijkingen waar de NIPT standaard op test. Het laboratorium bekijkt dan alle chromosomen, behalve de geslachtschromosomen.
Nevenbevindingen kunnen ontdekt worden bij je baby, de placenta of in zeldzame gevallen bij jouzelf. Er zijn ernstige en minder ernstige nevenbevindingen. Om te achterhalen wat een nevenbevinding betekent, is verder onderzoek nodig. Meestal is dit een vruchtwaterpunctie of vlokkentest.
NIPT vs vlokkentest en vruchtwaterpunctie
De NIPT-test is veiliger dan de vlokkentest of vruchtwaterpunctie. Bij de vruchtwaterpunctie en vlokkentest bestaat er een kleine kans op een miskraam (dit is bij 0,3 procent tot 0,5 procent van de testen het geval). De NIPT-test kan niet leiden tot een miskraam. Een nadeel is dat deze test minder betrouwbaar is. Ook krijg je bij een afwijkende uitslag toch nog het advies om een vlokkentest of vruchtwaterpunctie te doen.
Geeft de NIPT informatie over het geslacht?
Over het geslacht wordt bij de NIPT niets gezegd. Omdat de NIPT een DNA onderzoek is, kán het geslacht wel worden vastgesteld. In Nederland is het echter niet toegestaan om de geslachtschromosomen te onderzoeken. De test is niet hiervoor ontwikkeld.
Wordt de NIPT vergoed door je zorgverzekering?
Een uitgebreid adviesgesprek over prenatale screening, zoals de NIPT, wordt vergoed uit de basisverzekering.
De NIPT zelf wordt niet vergoed zonder medische redenen. Je betaalt daarvoor €175. Het is in 2022 niet mogelijk om je hiervoor aanvullend te verzekeren. Vanaf 1 april 2023 hoef je geen eigen bijdrage meer te betalen voor de NIPT. Vanaf dan krijgt iedereen deze test vergoed.
De NIPT-test wordt nu al wel vergoed voor vrouwen bij wie een verhoogd risico op een kind met een chromosoomafwijking bekend is. Ook als je eerder een kind met het Down-, Edwards- of Patau-syndroom hebt gehad, heb je recht op een vergoeding. De kosten van de NIPT (€175) gaan wel ten koste van je eigen risico.
Let op: dit is de tijd van het jaar dat je kan overstappen van zorgverzekering. Tijdens je zwangerschap heb je andere zorgkosten. Daarom is het verstandig om nu goed naar je zorgverzekering te kijken. Lees hier alles over in het artikel zorgverzekering en je zwangerschap. Je kan zorgverzekeringen bijvoorbeeld vergelijken bij Independer.
