Paracetamol en andere pijnstillers tijdens de zwangerschap

Pijnstillers tijdens de zwangerschap

Tijdens je zwangerschap verandert er veel in je lichaam. Dit kan voor verschillende kwaaltjes zorgen. Denk aan hoofdpijn, rugpijn, bekkenpijn of buikpijn. Buiten je zwangerschap zou je voor deze klachten misschien een pijnstiller innemen. Als je zwanger bent, kan je dit het beste zo min mogelijk doen.

Is het toch nodig om een pijnstiller te slikken? Dan is het belangrijk om het juiste medicijn te kiezen. Niet alle pijnstillers kan je namelijk gebruiken als je zwanger bent. Hieronder bespreken we de veiligheid van de meest gebruikte pijnstillers.

Paracetamol als je zwanger bent

Het kan gebeuren dat je veel pijn of (hoge) koorts hebt tijdens je zwangerschap en echt iets nodig hebt hiervoor. Het is goed om bij het gebruik van een medicijn altijd na te denken of het nodig is voor behandeling van je klachten. Twijfel je? Overleg dan met je (huis)arts of verloskundige.

Paracetamol is de eerste keuze als je zwanger bent en een pijnstiller nodig hebt. Je kan het tijdens je hele zwangerschap gebruiken. Het medicijn verlicht pijn en remt koorts.

Er is veel onderzoek gedaan naar paracetamol tijdens de zwangerschap. Daaruit zijn geen duidelijke aanwijzingen gekomen dat het schadelijk is voor je zwangerschap of je ongeboren kindje. Wel is het advies om zo min mogelijk paracetamol te gebruiken als je zwanger bent. Probeer liever eerst de klachten op een andere manier minder te maken, bijvoorbeeld met een warme douche of een massage.

Gebruik van paracetamol tijdens de zwangerschap

Als je paracetamol slikt, gebruik het dan zo min mogelijk. In ieder geval niet meer dan 3 tot 4 keer per dag 1 of 2 tabletten van 500 mg. Gebruik het niet langer dan vijf dagen achter elkaar. Ook is het goed om erop te letten dat de paracetamol geen combinatie is met codeïne. Gebruik deze vorm van paracetamol niet tijdens je zwangerschap. Werkt het niet genoeg? Neem dan contact op met je huisarts.

Koorts behandelen tijdens de zwangerschap

Paracetamol is een goed middel tegen koorts. Het is belangrijk om hoge koorts (boven de 38,5°C) te behandelen tijdens je zwangerschap. Dit kan namelijk nadelige gevolgen hebben voor je ongeboren kind. Soms is het nemen van paracetamol tijdens de zwangerschap dus beter dan een klacht niet behandelen.

Ibuprofen, diclofenac en naproxen als je zwanger bent

Ibuprofen (Advil®, Nurofen®), diclofenac (Voltaren®) en naproxen (Aleve®) zijn ontstekingsremmende pijnstillers. Deze groep medicijnen wordt ook wel NSAID’s genoemd. Ze worden vaak gebruikt als paracetamol onvoldoende helpt. Naast het verzachten van pijn, zorgen deze medicijnen ervoor dat een ontsteking minder wordt.

NSAID’s in het eerste en tweede trimester

Het gebruik van middelen zoals ibuprofen als je zwanger bent, kan je het beste zoveel mogelijk vermijden. Er zijn onderzoeken die laten zien dat gebruik in het eerste en tweede trimester schadelijk kan zijn. Het vergroot mogelijk de kans op een miskraam, hartafwijkingen en het niet goed sluiten van de buikwand van je baby. Gebruik je het maar korte tijd en in een normale hoeveelheid? Dan is het risico hierop heel klein, zegt ook Moeders van Morgen (onderdeel van Bijwerkingencentrum Lareb).

Soms is het nodig om een NSAID te gebruiken. Bijvoorbeeld als je lang erg hevige hoofdpijn hebt en paracetamol niet helpt. Of als je veel klachten hebt van reumatische gewrichtsontstekingen. In het eerste en tweede trimester kan je dan af en toe een NSAID gebruiken.

Doe dit wel zo kort mogelijk en alleen in overleg met je arts. Ibuprofen, diclofenac en naproxen zijn binnen deze NSAID-groep de beste keuze. Over andere NSAID’s zoals meloxicam en indometacine is te weinig informatie bekend over gebruik tijdens de zwangerschap.

NSAID’s in het derde trimester

In het derde trimester wordt het gebruik van ibuprofen en andere NSAID’s sterk afgeraden. Gebruik van NSAID’s in de tweede helft van de zwangerschap kan bijvoorbeeld zorgen voor problemen bij de bevalling. Ze kunnen weeën remmen en het risico op veel bloedverlies tijdens de bevalling groter maken.

Ook kan door NSAID’s een nuttige opening in het hart van je baby, de ductus Botalli, te vroeg sluiten. Deze hoort pas gelijk na de geboorte vanzelf te sluiten. Als hij te vroeg sluit, kan dit de druk in de longen te hoog maken en hartproblemen veroorzaken.

NSAID’s kunnen ook problemen geven met de bloedstolling van je foetus . Daarnaast kan het ervoor zorgen dat hij minder urine maakt. Daardoor kan er te weinig vruchtwater in je buik overblijven.

Als een NSAID echt nodig is

Kan je niet zonder NSAID’s tijdens je zwangerschap, bijvoorbeeld door een reumatische ziekte? Dan houdt je gynaecoloog of verloskundige je baby en de hoeveelheid vruchtwater goed in de gaten.

Aspirine tijdens je zwangerschap

De werkzame stof in aspirine is acetylsalicylzuur. Dit stofje verdunt het bloed en voorkomt het ontstaan van bloedstolsels. In lage hoeveelheden (80 tot 100 mg) wordt aspirine dan ook gebruikt als bloedverdunner, bijvoorbeeld bij hartpatiënten. In hoge hoeveelheden (300 tot 600 mg) wordt het soms nog gebruikt als pijnstiller.

Een ‘aspirientje’ nemen als je pijn hebt, klinkt misschien onschuldig. Maar dat is het niet als je in verwachting bent. Het kan dezelfde nadelen hebben als NSAID’s. Het advies is daarom aspirine niet als pijnstiller te gebruiken tijdens je zwangerschap.

Soms geven gynaecologen en verloskundigen aspirine juist wel aan zwangere vrouwen. Het kan in lage hoeveelheden (maximaal 160 mg per dag) namelijk de kans op een hoge bloeddruk en zwangerschapsvergiftiging verlagen. Dit is vooral zo wanneer je hier extra risico op hebt. Gebruik dit middel daarom alleen als je gynaecoloog het aangeraden heeft.

Wat als ik toch pijnstillers gebruikt heb?

Heb je een keer een pijnstiller tijdens je zwangerschap gepakt en maak je je zorgen om je ongeboren kindje? Als je paracetamol hebt gebruikt, is er niks aan de hand. Bij een normaal gebruik is dit niet schadelijk voor jezelf of je ongeboren kindje.

Heb je een keer ibuprofen of een vergelijkbaar medicijn gebruikt? Ook dan hoef je je niet gelijk zorgen te maken. De vervelende gevolgen ontstaan vooral als je deze medicijnen vaak gebruikt. In het eerste en tweede trimester is het niet erg als je af en toe een NSAID hebt geslikt.

Heb je regelmatig aspirine (als pijnstiller) of een NSAID geslikt in de tweede helft van je zwangerschap? Neem dan contact op met je arts of verloskundige. Als je verloskundige ervan weet, kan ze je zwangerschap en de ontwikkeling van je baby extra goed in de gaten houden.

Pijnstillers tijdens borstvoeding

Na je bevalling vraag je je waarschijnlijk af welke pijnstillers je kan gebruiken als je borstvoeding geeft.

Paracetamol

Ook in de borstvoedingsperiode is paracetamol de eerste keus pijnstiller. Houd je je aan de maximale hoeveelheid per dag? Dan is de hoeveelheid paracetamol die je kind via de melk binnenkrijgt klein.

Ibuprofen en diclofenac

Ibuprofen en diclofenac kunnen tijdens de borstvoedingsperiode gebruikt worden, zolang het voor korte tijd is. Deze medicijnen komen in heel minimale hoeveelheden in de moedermelk terecht. Van deze twee middelen kan je het beste ibuprofen gebruiken. Hier is namelijk de meeste ervaring mee.

Naproxen

Naproxen kan je beter niet gebruiken als je borstvoeding geeft. Hiervan komt vrij veel in de moedermelk terecht. Ook wordt het langzamer afgebroken. Hierdoor komt je baby er langer mee in aanraking.

Aspirine

Aspirine komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk. Daarom kan je deze pijnstiller soms gebruiken in de periode dat je borstvoeding geeft. Bij af en toe gebruik in kleine hoeveelheden heeft het geen nadelen voor je kindje. Regelmatig gebruik van veel aspirine wordt wel afgeraden.

Overzicht pijnstillers tijdens zwangerschap en borstvoedingsperiode

Hieronder zie je een overzicht van de meest gebruikte pijnstillers en wanneer je ze kan gebruiken. Het gaat hier om normale hoeveelheden (zoals ze in de bijsluiter staan). Ook gaat het om gebruik voor korte tijd. Twijfel je? Overleg dan altijd met je arts, verloskundige of gynaecoloog.

Pijn verminderen zonder medicijnen

Het beste is om pijnstillers tijdens je zwangerschap alleen te gebruiken als het echt nodig is. Bij veel klachten kan je eerst andere manieren proberen om de pijn minder erg te maken. De volgende tips kunnen je hierbij helpen.

• Zoek rust en ontspanning. Bij sommige pijnklachten, zoals hoofdpijn, buikpijn of spierpijn, kan het helpen als je een uurtje op bed gaat liggen of iets doet waarvan je ontspant.
• Neem een warme douche of een bad. Warmte ontspant je spieren en kan daardoor sommige pijnklachten minder maken. Een kruik of hittepitkussen kan ook helpen.
• Laat je masseren. Heb je last van hoofdpijn, spierpijn of rugpijn? Dan kan een massage deze pijn mogelijk wegnemen.
• Ga op zoek naar afleiding. Pijnklachten kunnen erg op de voorgrond staan. Het kan helpen om iets leuks te doen, zodat je afleiding hebt. Dan gaan je klachten soms meer naar de achtergrond.
• Zoek de buitenlucht op. Frisse lucht en beweging kunnen wonderen doen voor veel kwaaltjes. Daarnaast is dit sowieso goed voor je gezondheid, dus dit kan je altijd proberen.