Flauwvallen en zwanger: kan het kwaad?

Wat is flauwvallen?

Flauwvallen gebeurt wanneer er even te weinig bloed met zuurstof erin naar je hersenen stroomt. Je hersenen krijgen dan tijdelijk te weinig zuurstof. Hierdoor kan je licht in je hoofd worden en flauwvallen. Je kan daarbij kort bewusteloos zijn.

Wanneer je ligt, zijn je hart en hoofd op dezelfde hoogte. Je hart hoeft dan minder moeite te doen om bloed terug te pompen naar je hersenen. Ze krijgen daardoor al snel weer genoeg zuurstof. Flauwvallen duurt dan ook meestal maar heel kort. Binnen een tot twee minuten kom je weer bij.

Doe je je geen pijn en ben je binnen een paar minuten weer bij bewustzijn? Dan kan flauwvallen geen kwaad voor jou of je kindje. Het komt vaker voor tijdens de zwangerschap en heeft meestal een onschuldige oorzaak.

Oorzaken van flauwvallen als je zwanger bent

Flauwvallen kan tijdens je zwangerschap wat vaker voorkomen. Dit heeft de volgende oorzaken:

Lage bloeddruk

Flauwvallen als je zwanger bent kan het gevolg zijn van een lage bloeddruk. Je baarmoeder groeit tijdens je zwangerschap flink. Dit zorgt voor druk op je bloedvaten, vooral wanneer je ligt. Hierdoor kunnen je bloedvaten minder makkelijk bloed rondpompen, wat voor een lage bloeddruk kan zorgen.

Daarnaast kunnen zwangerschapshormonen de oorzaak zijn van een lage bloeddruk. Door deze hormonen worden je bloedvaten een beetje wijder en slapper, wat de druk in de bloedvaten lager maakt.

Ook gaat er veel bloed naar je baby en je placenta. Je lichaam maakt onder andere in de placenta veel nieuwe bloedvaten aan, waar ook bloed doorheen moet stromen. Hierdoor krijg jij zelf wat minder bloed. Je bloeddruk kan hierdoor lager zijn, waardoor je makkelijker kan flauwvallen als je zwanger bent. Je lichaam vangt dit op door extra bloed aan te maken, maar dit gaat niet ineens.

Bloedarmoede

Bloedarmoede kan ervoor zorgen dat je sneller flauwvalt tijdens je zwangerschap. Bij bloedarmoede zitten er te weinig rode bloedcellen in je bloed of ze werken niet goed. Hierdoor vervoert je bloed minder zuurstof door je lichaam. Dit kan klachten geven zoals vermoeidheid, kortademigheid, duizeligheid en flauwvallen.

Hyperventilatie

Tijdens je zwangerschap kan je last krijgen van kortademigheid. Dit komt door progesteron. Het hormoon geeft je hersenen een seintje dat je meer zuurstof nodig hebt. Hierdoor ga je sneller ademen. Ook de groei van je baarmoeder kan voor kortademigheid zorgen. Je longen krijgen namelijk steeds minder ruimte om uit te zetten.

Is de kortademigheid zo erg dat het voor hyperventilatie zorgt? Dan kan dit leiden tot flauwvallen. Om hyperventilatie te voorkomen of te stoppen, helpt het vaak om ademhalingsoefeningen te doen. Bijvoorbeeld drie seconden inademen en zes seconden uitademen. Hierdoor word je ademhaling waarschijnlijk snel weer rustiger.

Andere oorzaken

Naast bovenstaande oorzaken kan flauwvallen als je zwanger bent ook een andere oorzaak hebben. Denk aan een te lage bloedsuikerspiegel, te snel opstaan of het erg warm hebben. Ook sommige medicijnen, ziektes en hartproblemen kunnen ervoor zorgen dat je sneller flauwvalt.

Wat te doen bij flauwvallen als je zwanger bent?

Wanneer je gaat flauwvallen, merk je dit vaak van tevoren aan je lichaam. Je kan last krijgen van de volgende klachten:

• Gapen
• Zweten
• Misselijkheid
• Bleek worden
• Oorsuizen
• Hartkloppingen
• Een klam gevoel
• Licht in je hoofd worden
• Zwarte vlekken voor je ogen

Heb je last van bovenstaande klachten en ben je bang dat je flauw gaat vallen? Zoek dan een veilige plek en ga op je linkerzij liggen. Dit zorgt ervoor dat je bloed beter naar je hoofd kan stromen. Hierdoor neemt het gevoel van flauwvallen sneller af.

Wanneer liggen niet mogelijk is, kan je ook gaan zitten met je hoofd zo ver mogelijk tussen je knieën. Het helpt om hierbij met je handen tegendruk tegen je hoofd te geven en je hoofd hier tegenin te drukken. Hierdoor span je je spieren aan, wat je bloed sneller naar je hoofd terugbrengt.

Stabiele zijligging

Heb je vaak last van flauwvallen als je zwanger bent? Vertel dit dan aan mensen in je omgeving, zodat ze hier rekening mee kunnen houden. Vraag ze om je op je linkerzij in de stabiele zijligging te leggen wanneer je flauwvalt. Dit zorgt ervoor dat je bloed zo goed mogelijk naar de placenta blijft stromen.

Wanneer naar de huisarts of verloskundige?

Af en toe duizelig of licht in je hoofd zijn tijdens je zwangerschap is normaal. Maar heb je regelmatig last van flauwvallen als je zwanger bent? Neem dan contact op met je verloskundige, gynaecoloog of huisarts. Deze kan onderzoeken of er iets serieus aan de hand is, zoals een hartprobleem of epilepsie. Ook kan je bloed onderzocht worden om te zien of je bloedarmoede hebt. Dit is goed te behandelen met medicijnen.

Neem altijd contact op met je huisarts als het flauwvallen samengaat met de volgende klachten:

• Vlak voor je flauwvalt heb je hartkloppingen of pijn op de borst.
• Je maakt schokkende bewegingen tijdens het flauwvallen.
• Je verliest urine bij het flauwvallen.
• Bij het flauwvallen bijt je op je tong.
• Je valt flauw terwijl je ligt.
• Je valt flauw zonder dat je het aan voelt komen.
• Je bent langer dan twee minuten bewusteloos.
• Je valt flauw tijdens inspanning.
• Na het flauwvallen ben je in de war.
• Je bent flauwgevallen en er komen hartafwijkingen in je familie voor.
• Je maakt je zorgen om het flauwvallen.

Tips om flauwvallen als je zwanger bent te voorkomen

Flauwvallen is vervelend en kan behoorlijk schrikken zijn. De volgende tips kunnen helpen om flauwvallen als je zwanger bent te voorkomen:

• Eet regelmatig. Wanneer je regelmatig wat eet, voorkom je dat je suikerspiegel daalt. Een te lage suikerspiegel kan flauwvallen veroorzaken. Zorg dus voor een regelmatig voedingspatroon en eet iets wanneer je last hebt van een flauw gevoel.
• Krijg genoeg ijzer binnen. Krijg je te weinig ijzer binnen? Dan kan dit voor bloedarmoede zorgen. Eet daarom regelmatig producten waar veel ijzer in zit, zoals noten, bladgroenten, eieren, peulvruchten, rundvlees of volkoren producten.
• Drink genoeg. Wanneer je weinig drinkt, zit er minder vocht in je bloed. Dit zorgt vaak voor een lagere bloeddruk en kan ervoor zorgen dat je flauwvalt. Daarom is het belangrijk om iedere dag 1,5 tot 2 liter vocht binnen te krijgen.
• Drink iets zouts. Wanneer je genoeg zout in je bloed hebt, trekt dit vocht in je bloedvaten aan. Hierdoor stijgt je bloeddruk. Daarom kan bouillon of iets anders zouts drinken helpen. Doe dit wel met mate, want te veel zout kan juist voor een te hoge bloeddruk zorgen.
• Zorg voor frisse lucht. Heb je het gevoel dat je flauw gaat vallen? Zet dan een raam open of ga even naar buiten. Door frisse lucht is de kans groot dat het gevoel om flauw te vallen wegtrekt.
• Voorkom oververhitting. Ook warmte kan ervoor zorgen dat je flauwvalt. Voorkom dat je het te warm krijgt door bijvoorbeeld niet te lang in de zon te liggen. Kleed je ook niet te warm. Ben je een bezoek aan de sauna niet gewend? Dan kan je die tijdens je zwangerschap beter overslaan.
• Sta rustig op. Wanneer je te snel opstaat, kan je bloeddruk niet altijd even snel meekomen. Het bloed zit dan nog vooral onderin je lichaam en nog te weinig in je hersenen. Dit kan zorgen voor flauwvallen als je zwanger bent. Ga daarom eerst even op de bedrand zitten voordat je opstaat. Zo krijgt je bloed de tijd om weer omhoog te stromen.
• Voorkom lang stilstaan. Sta je lang achter elkaar stil? Dan zakt er veel bloed naar je voeten en krijgen je hersenen minder bloed. Door regelmatig te bewegen, kan je dit voorkomen. Het bloed wordt dan gemakkelijker teruggepompt naar je hart en je hoofd.
• Lig niet te lang op je rug. Vanaf het tweede trimester neemt je baarmoeder snel in omvang toe. Wanneer je op je rug ligt, kan je baarmoeder daardoor een belangrijke ader voor een deel dichtdrukken. Als dit gebeurt, gaat je bloed langzamer stromen en kan je flauwvallen.
• Span je spieren aan. Voel je ondanks bovenstaande tips dat je flauw gaat vallen? Span dan je spieren aan en houd ze dertig seconden aangespannen. Dit kan voorkomen dat je buiten bewustzijn raakt.