Ontsluiting: wat is het precies en hoe verloopt het?

Wat is ontsluiting?

Ontsluiting is het openen van de baarmoedermond tijdens je bevalling, zodat je baby erdoor past. Gedurende de bevalling krijg je weeën, die ervoor zorgen dat je baarmoederhals langzaam inkort en je baarmoedermond verweekt en oprekt. Ontsluiten gebeurt tijdens de eerste drie fases van je bevalling.

Het verschilt per bevalling hoelang dit duurt. Meestal duurt het ontsluiten langer bij je eerste kindje, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Gemiddeld duurt een eerste bevalling ongeveer 10-16 uur, maar dit kan per persoon sterk verschillen.

Stadia van ontsluiting

Voor je kan bevallen, moet je baarmoedermond oprekken tot 10 centimeter doorsnede. Er worden drie stadia van ontsluiting onderscheiden. Als je al deze stadia hebt doorlopen, heb je volledige ontsluiting. Hierna begint de volgende fase van je bevalling: de uitdrijvingsfase. Hieronder wordt de ontsluiting uitgelegd per centimeter.

1 cm ontsluiting

In de eerste fase van je bevalling (de latente fase) komt je baarmoedermond gunstiger te liggen. Onder invloed van het hormoon prostaglandine wordt hij weker en korter. Dit noem je verstrijken. De weeën zijn in deze fase nog goed te doen. Ze komen nog onregelmatig, zijn licht en er zit veel tijd tussen. Je kan jezelf afleiden door een beetje rond te wandelen of kleine dingen in huis te doen.

2 cm ontsluiting

Bij 2 centimeter is je baarmoedermond zo groot als een druif. De weeën komen ongeveer om de 5-10 minuten en duren zo’n 45 seconden. De eerste centimeters van je ontsluiting kunnen ongemerkt ontstaan. Vaak heb je dan wel al wat oefenweeën gehad. Bij een eerste kindje kan de latente fase lang duren.

3 cm ontsluiting

Als je 3 centimeter ontsluiting hebt, is je baarmoedermond zo groot als een plakje banaan. De weeën worden iets krachtiger en pijnlijker en duren ook langer. Tijdens de ontsluitingsfase komt je verloskundige regelmatig langs om te controleren hoe de bevalling vordert. Om de weeën goed op te vangen, kan het helpen om regelmatig van houding te veranderen of te bewegen.

4 cm ontsluiting

Met 4 centimeter beginnen de weeën meer toe te nemen. Waar sommige vrouwen de weeën in het begin nog verwarren met harde buiken, is dat nu bijna niet meer mogelijk. Het wordt steeds moeilijker om je nog op iets anders te concentreren. Een warme douche kan helpen om de pijn van de weeën iets af te zwakken.

5 cm ontsluiting

Bij 5 centimeter neemt de intensiteit van de weeën toe. Je hebt nu je volledige concentratie nodig om ze op te vangen. Doorgaans komen de weeën nu elke drie minuten en houden ze ongeveer 1,5 minuut aan. Gemiddeld vordert je ontsluiting nu met 1 centimeter per uur.

6 cm ontsluiting

Na 6 centimeter is je baarmoedermond zo groot als een tomaat. Veel vrouwen keren zich in zichzelf en sluiten zich af voor gesprekken. Je hersenen maken vanaf het begin van je bevalling het hormoon oxytocine aan, waardoor je de pijn iets beter kan verdragen. Je kan hierdoor een beetje slaperig zijn tussen de weeën door.

7 cm ontsluiting

Wanneer je 7 centimeter ontsluiting hebt, neemt de intensiteit van de weeën behoorlijk toe. Het kan lang duren voor je deze fase bereikt. Gemiddeld duurt dit ongeveer 10 uur, maar het kan ook langer duren. Vermoeidheid kan in deze fase dan ook een rol spelen, waardoor je het gevoel kan krijgen dat je niet meer kan. Als je hier eerder nog niet voor had gekozen, wil je in deze fase misschien alsnog een vorm van pijnbestrijding. Je kan er ook voor kiezen om zonder pijnbestrijding verder te gaan.

8 cm ontsluiting

Rond de 8 centimeter is je baarmoedermond zo groot als een appel. Je bent inmiddels weer in een nieuw stadium terecht gekomen. De weeën komen nu erg kort op elkaar. Om de twee minuten krijg je een wee van ongeveer 90 seconden. Je kan last krijgen van misselijkheid. De meeste vrouwen ervaren dit stadium als de heftigste van de bevalling.

9 cm ontsluiting

De laatste twee centimeter verlopen meestal sneller dan de eerste acht. Je krijgt persdrang, het gevoel dat je moet poepen. Je bent er bijna, maar je verloskundige zal je toch instrueren om de persweeën weg te zuchten. Pas als je volledige ontsluiting hebt, mag je meepersen.

10 cm ontsluiting

10 centimeter betekent dat je baarmoeder volledig geopend is. Je baarmoedermond is nu zo groot als een mango. Bij de volgende perswee mag je meepersen. De ontsluitingsfase is dan afgerond, en je gaat over naar de volgende fase van de bevalling: de uitdrijvingsfase.

Volledige ontsluiting

Met 10 centimeter heb je volledige ontsluiting. Dat betekent dat je kindje goed door je baarmoedermond past. Het is belangrijk dat je pas gaat persen als je dit stadium hebt bereikt. Ga je eerder persen, dan loop je het risico op uitscheuren. Daarnaast kan het nadelig zijn voor je baby om te snel geboren te worden. Probeer dus goed te luisteren naar de instructies van je verloskundige.

Niet-vorderende ontsluiting

Wanneer het ontsluiten erg langzaam verloopt, is er sprake van een niet-vorderende ontsluiting. Er bestaat hiervoor geen eenduidig beeld, je verloskundige of gynaecoloog bepaalt of je bevalling zorgwekkend langzaam gaat. Hierbij wordt gekeken naar de kans op complicaties, maar ook naar jouw ervaring.

Soms moet er medisch worden ingegrepen, bijvoorbeeld door het toedienen van oxytocine of een keizersnede. Dit hoeft niet altijd. Er zijn ook een aantal dingen die je zelf kan proberen:

• Bewegen. Regelmatig van houding veranderen en rondlopen kan helpen om de weeën op te vangen en de bevalling sneller te laten verlopen.
• Een warm bad. In een warm bad of onder de douche kan je wellicht beter ontspannen.
• Pijnbestrijding. Hevige pijn of angst kan je bevalling vertragen. Er zijn verschillende natuurlijke vormen van pijnbestrijding die je kan proberen. Daarnaast kan je kiezen voor een ruggenprik.

Bron hoofdfoto: VI-Photography