Opvang door een gastouder: hoe werkt het?

Wat is een gastouder?

Een gastouder is iemand die tegen betaling op een kleine groep kinderen past. Dit is een professionele vorm van kinderopvang, meestal bij de gastouder thuis. Hij of zij mag maximaal zes kinderen tegelijk opvangen en moet aan bepaalde eisen voldoen. Zo moet een gastouder minimaal 18 jaar zijn, Nederlands spreken, een relevant diploma bezitten en een EHBO-certificaat hebben behaald.

Een gastouder mag maximaal zes kinderen tegelijk opvangen. Het precieze aantal hangt af van de leeftijden van de kinderen. Zo mag een gastouder vijf kinderen opvangen die jonger zijn dan 4 jaar. Bij kinderen jonger dan 2 jaar mogen het er vier zijn. Ze mag twee kinderen jonger dan 1 jaar opvangen. Hierbij tellen de eigen kinderen (jonger dan 10 jaar) ook mee.

Wat doet een gastouder?

Een gastouder vangt je kindje op in zijn of haar eigen huis terwijl jij en je partner werken. Hij of zij doet alles wat jij ook zou doen: je kindje verzorgen, hem eten geven, samen spelen en hem overdag naar bed brengen. Vaak komen dezelfde activiteiten voorbij als bij het kinderdagverblijf. Denk bijvoorbeeld aan knutselen, liedjes zingen, buiten spelen en voorlezen.

Het is ook mogelijk dat de gastouder bij jou thuis komt werken. Dit heet ‘gastouder aan huis’. De locatie moet hierbij wel altijd hetzelfde zijn (je kan niet wisselen tussen woningen van verschillende ouders). Het huis waar je gastouder werkt, wordt namelijk gecontroleerd door de GGD. Er moet genoeg speelruimte zijn, er mag niet worden gerookt en de slaapruimte moet geschikt zijn voor kinderen van verschillende leeftijden.

Verschil met een kinderdagverblijf

Deze vorm van opvang verschilt van kinderopvang bij een kinderdagverblijf. Het grootste verschil is dat de opvang bij een gastouder kleinschaliger is. Er worden minder kinderen opgevangen dan bij een kinderdagverblijf.

Ook staat het vast wie er op je kindje past. Bij een kinderdagverblijf kunnen de pedagogisch leidsters wisselen, maar een gastouder is altijd dezelfde persoon. Daarnaast betaal je voor deze opvang per uur en niet per dagdeel, zoals bij een kinderdagverblijf wel het geval is.

Voor- en nadelen van gastouderopvang

Gastouderopvang heeft zowel voordelen als nadelen. Je kan bijvoorbeeld denken aan de volgende punten:

Voordelen

• Persoonlijke aandacht. De groepen zijn klein. Dat betekent dat er veel tijd en individuele aandacht is voor je kindje. Hij leert samen spelen met andere kinderen en krijgt belangrijke sociale vaardigheden mee. Ondertussen wordt hij niet bedolven onder de drukte van de groep.
• Huiselijke sfeer. Je kindje wordt opgevangen in een fijne, vertrouwde omgeving en ziet iedere dag hetzelfde gezicht.
• Eigen keuze. Je bepaalt zelf wie er op je kindje past en op wat voor locatie hij wordt opgevangen. Tijdens je zoektocht kan je meerdere gastouders bezoeken. Je kan dan rustig kijken met wie je een goede klik hebt.
• Flexibele tijden. Je bent niet gebonden aan vast openingstijden. Met je gastouder kan je bespreken wat je wensen en voorkeuren zijn voor het wegbrengen en ophalen. Sommige gastouderbureaus bieden zelfs opvang aan in de avonden of weekenden.
• Vriendelijke prijs. Gastouderopvang is meestal voordeliger dan andere vormen van kinderopvang. Je betaalt alleen voor de uren dat je kind wordt opgevangen en bijvoorbeeld niet tijdens vakanties en feestdagen.

Nadelen

• Minder kinderen. Als je kindje ouder wordt, heeft hij steeds meer behoefte aan spelen met leeftijdsgenootjes. Bij een gastouder bestaat de kans dat hij niet genoeg wordt uitgedaagd, omdat er vooral jongere kindjes zijn.
• Zieke gastouder. Als de gastouder ziek is, heb je geen opvang voor je kindje meer. Een gastouder die meer dan vier kinderen tegelijk opvangt, moet een achterwacht hebben. Dit is iemand die in geval van nood de zorg voor de kinderen kan overnemen. Een nadeel daarvan is dat diegene niet aan dezelfde eisen hoeft te voldoen als de gastouder. Het is voor een achterwacht bijvoorbeeld niet verplicht om een relevant diploma te hebben.
• Lastig in vakantieperiodes. Als de gastouder op vakantie gaat, moet je zelf andere opvang regelen voor je kindje. Dit is anders bij een kinderdagverblijf, waar een leidster die op vakantie gaat automatisch wordt vervangen.
• Je kindje is niet ‘thuis’. Sommige ouders vinden het onprettig dat hun kindje bij iemand anders in huis is. Zij kiezen eerder voor opvang bij een kinderdagverblijf of een nanny in huis, zodat voor hun kind duidelijk is wat ‘thuis’ is.
• Minder toezicht. Er is minder sociale controle dan bij een kinderdagverblijf. Er geldt geen vier-ogen principe: de regel dat er altijd een tweede volwassene aanwezig is om mee te kijken. Er hangen ook geen camera’s bij de deur. In de gaten houden wie er binnenkomt is dus niet mogelijk.

Kosten

Een gastouder bepaalt zelf het uurtarief. Meestal betaal je tussen de 5,25 euro en de 6,75 euro per kind per uur. Maar het tarief kan ook hoger liggen, omdat de gastouder bijvoorbeeld veel ervaring heeft of een hogere opleiding heeft genoten. Daarnaast worden soms extra activiteiten aangeboden, zoals een ontwikkelingsprogramma. Daar betaal je dan een meerprijs voor.

Gastouderopvang en kinderopvangtoeslag

Gastouderopvang is een geregistreerde vorm van kinderopvang. Als ouders kan je daarom kinderopvangtoeslag krijgen. Je kan dit opvragen bij de Belastingdienst binnen drie maanden nadat je kindje met de opvang is begonnen. Het maximale uurtarief waarover je kinderopvangtoeslag krijgt, is bij gastouderopvang wel lager dan bij een kinderdagverblijf.

Gastouder zoeken

Als je op zoek wil gaan naar een geschikte gastouder, kan je terecht bij een gastouderbureau. Iedere gastouder moet bij een gastouderbureau ingeschreven staan. Deze organisatie bewaakt de kwaliteit van gastouderopvang. Het zorgt ervoor dat een gastouder over de juiste documenten beschikt en maakt alles in orde zodat de opvang goed kan verlopen.

Ook biedt een gastouderbureau scholing aan, zodat een gastouder zich kan blijven ontwikkelen op pedagogisch gebied. Tot slot controleert iemand van het bureau regelmatig of de opvanglocatie nog voldoet aan de eisen. Een gastouderbureau rekent meestal bemiddelingskosten. Dit kan zowel een eenmalig als een maandelijks bedrag zijn.