Cerclage

Je staat er liever niet te lang bij stil, maar je kan tijdens je zwangerschap te maken krijgen met een vroeggeboorte. Gelukkig zijn er manieren om de kans op een vroeggeboorte te verkleinen. Dit kan bijvoorbeeld door een cerclage te plaatsen. Wat is een cerclage en wanneer wordt hiervoor gekozen?

Wat is een cerclage?

Een cerclage is een stevige band om de baarmoedermond. Deze band wordt geplaatst als je baarmoedermond te zwak is om een zwangerschap te voldragen. De medische term hiervoor is cervixinsufficiëntie. Bij een zwakke baarmoedermond opent de baarmoedermond zich zonder reden. In de zwangerschap is dit vaak op een te vroeg moment.

Het doel van een cerclage is om een vroeggeboorte te verkleinen. De cerclage ondersteunt of vernauwt de baarmoedermond. Zo blijft deze genoeg gesloten tijdens de zwangerschap. Hierdoor kan je hopelijk je kindje langer dragen.

Waarom wordt een cerclage geplaatst?

Een cerclage wordt geplaatst als je baarmoedermond te zwak is om een zwangerschap te voldragen. Er zijn drie redenen om een cerclage te plaatsen:

  • Een (te) korte baarmoedermond
  • Een vroeggeboorte in het verleden
  • Ontsluiting vroeg in de zwangerschap

Het beste is om een cerclage te plaatsen voordat je zwanger wordt. Soms weet je van een eerdere zwangerschap dat je cervixinsufficiëntie is. Dan kan het dus van tevoren. Bij een eerste zwangerschap weet je dit meestal niet. Je komt er dan pas bij een echo tijdens je zwangerschap achter.

Een (te) korte baarmoedermond

Een korte baarmoedermond kan een reden zijn om voor een cerclage te kiezen. Dit wordt vaak vastgesteld met een echo. Er is geen duidelijke reden waarom de ene vrouw een korte baarmoedermond heeft en de ander niet. Vrouwen met een korte baarmoedermond hebben meer risico op een vroeggeboorte.

Een vroeggeboorte in het verleden

Heb je in het verleden een (extreme) vroeggeboorte gehad waarbij een zwakke baarmoedermond een rol speelde? Dan heb je een verhoogd risico op nog een vroeggeboorte. Je arts kan je dan adviseren om voor de zekerheid een cerclage te plaatsen. Ook bij herhaalde miskramen kan een cerclage nuttig zijn.

Vaak wordt de cerclage voor je zwangerschap of vroeg in de zwangerschap geplaatst. Het beste is om dit te doen voor 16 weken zwangerschap. Als er voor je zwangerschap aanwijzingen zijn dat je baarmoedermond te zwak is, wordt de cerclage geplaatst voordat je zwanger bent.

Ontsluiting vroeg in de zwangerschap

Als je voor 37 weken ontsluiting of weeën krijgt, is de kans op een dreigende vroeggeboorte groot. Om dit te voorkomen wordt er een noodcerclage geplaatst. Als je al ontsluiting hebt, is de kans van slagen van de operatie kleiner. Dit komt doordat de baarmoedermond door de ontsluiting verder open is gegaan, terwijl deze juist gesloten moet blijven.

Cerclage
Een schematisch voorbeeld van een cerclage (het groene bandje)

Hoe wordt een cerclage geplaatst?

Als je een cerclage krijgt, zal de gynaecoloog deze plaatsen. Het gebeurt met een operatie. Dit kan op twee manieren: via de vagina of via de buik. Welke operatie nodig is, hangt van je situatie af.

Een transvaginale cerclage

Deze operatie wordt rond 14 weken zwangerschap gedaan. De plaatsing van de cerclage gebeurt via de vagina. Je krijgt een narcose of een plaatselijke verdoving, zoals de ruggenprik. De operatie zelf duurt ongeveer 20 minuten. Als alles goed gaat, mag je een dag na de operatie weer naar huis. Thuis moet je de eerste weken rustig aan doen.

Transabdominale cerclage

De transabdominale cerclage wordt rond 13-14 weken uitgevoerd onder gehele narcose. Dit is een operatie via je buik. De gynaecoloog maakt een snee in je buik. Zo kan hij of zij de cerclage om de baarmoedermond vastzetten. De transabdominale cerclage is bedoeld voor vrouwen met een hoog risico op een vroeggeboorte, waarbij een operatie via de vagina is mislukt of niet goed mogelijk is. Als de operatie goed gaat, mag je na ongeveer vier dagen naar huis. Het herstel is vergelijkbaar met het herstel na een keizersnede.

Noodcerclage

Er kan voor een noodcerclage gekozen worden als er voor 24 weken ontsluiting is. Je komt er dan tijdens je zwangerschap achter dat je baarmoedermond te zwak. Omdat je al weeën of zelfs ontsluiting hebt, moet er snel iets gebeuren. Deze operatie wordt via de vagina onder narcose gedaan. Een noodcerclage is een gevaarlijke operatie waarbij de slagingskans 5 tot 15 procent is. Na een noodcerclage blijf je nog een tijd in het ziekenhuis om jou en je baby goed in de gaten te houden.

Na de cerclage

De cerclages via de vagina worden rond 36 weken zwangerschap weggehaald zodat je kindje geboren kan worden. Een transabdominale cerclage blijft levenslang zitten en werkt dus ook bij een volgende zwangerschap. Na het plaatsen van een transabdominale cerclage is bevallen met een keizersnede de enige manier om te bevallen. Dit komt doordat de baarmoedermond niet meer ver genoeg open kan voor een vaginale bevalling.

Adviezen na een cerclage

Heb je een cerclage gehad? Dan krijg je verschillende adviezen mee goed te kunnen herstellen van deze operatie. Vaak gaat het om de volgende punten.

  • Volg het advies op van jouw arts. Elk situatie is uniek. Volg daarom altijd het advies op van je arts. Als je ergens over twijfelt of veel klachten hebt na de cerclage, is het goed om contact op te nemen met je arts.
  • Wacht met seks na de operatie. De eerste twee weken na de operatie kan je geen seks hebben. Er is dan nog een verhoogde kans op een infectie.
  • Ga niet in bad. Na de operatie kan je veilig douchen. In bad gaan na de operatie is niet slim. Ook hier ligt infectiegevaar op de loer. Vraag je arts wanneer dit wel weer veilig kan.
  • Doe rustig aan. Het is goed om de eerste weken na de operatie rustig aan te doen. Plan je agenda niet te vol en neem rust.
  • Let op met tillen. Dit advies geldt tijdens je hele zwangerschap, maar is na een cerclage ook belangrijk. Probeer die zware boodschappen te laten staan voor je partner en til zo min mogelijk.
  • Schrik niet van bloedverlies. Na de operatie kan je een paar dagen bloedverlies hebben. Dit is niet schadelijk voor jouw of je baby. Overleg met je arts als je langer dan een week last hebt van bloedverlies.