Diastase tijdens de zwangerschap: wat kan je doen?
Dat je buik flink groeit tijdens de zwangerschap, is voor niemand een verrassing. Maar wist je ook dat je buikspieren moeten wijken om nog meer ruimte voor je kindje te maken? Dit wordt (rectus) diastase genoemd. Wat zijn de mogelijke gevolgen hiervan? En hoe kan je klachten van diastase voorkomen of verminderen?
Wat is diastase?
Een diastase is het uitwijken van de rechte buikspieren. Bovenop de buik liggen de rechte buikspieren. Deze zijn met elkaar verbonden via een bindweefsel-peesplaat. Deze peesplaat loopt vanaf de onderkant van je borstbeen tot aan je schaambot en is onder normale omstandigheden ongeveer 1 cm breed.
Door alle zwangerschapshormonen wordt het bindweefsel tussen je buikspieren soepeler. In combinatie met de druk van je groeiende buik kunnen de buikspieren tot wel 2,5 cm uit elkaar wijken. Dit is normaal en gebeurt bij iedere zwangere vrouw. Op deze manier krijgt de baby in je buik alle ruimte om goed te groeien.
Download onze app
#1 zwangerschaps- en baby-app
Oorzaken diastase
Meestal ontstaat diastase rond het tweede trimester van je zwangerschap. Het gaat vaak om een kleine wijking van de buikspieren. Toch zijn er verschillende situaties die voor een grotere wijking kunnen zorgen. Bijvoorbeeld omdat er meer ruimte gemaakt moet worden voor de baby. Het gaat om deze factoren:
- Zwanger van een meerling
- Zwanger van een grote baby
- Veel vruchtwater hebben
- Al vaker zwanger geweest
- Zwanger op latere leeftijd
- Overgewicht tijdens de zwangerschap
- Al eerder bevallen zijn met een keizersnede
- Genetische factoren
Na de eerste zwangerschap hebben veel vrouwen een lichte vorm van diastase. De diastase herstelt zich na de bevalling langzaam vanzelf. Bij volgende zwangerschappen is de kans op diastase steeds groter en duurt het herstel langer.
Test jezelf
Met deze test kan je erachter komen of je last hebt van diastase:
- Ga op je rug liggen.
- Trek je knieën op en houd je voeten plat op de grond.
- Laat je armen langs je lijf rusten met de handpalmen naar beneden.
- Til je hoofd een beetje op en wijs met je kin richting je borst.
- Voel dan boven en onder de navel naar wijking tussen de buikspieren.
Als je tijdens het heffen van je hoofd ook een lichte bolling bovenop je buik ziet, heb je waarschijnlijk diastase. Test jezelf regelmatig tijdens en na de zwangerschap. Is de wijking groter dan twee tot drie vingers breed? Dan is het slim om de huisarts ernaar te laten kijken.
Gevolgen van diastase
Meestal zorgt diastase niet voor problemen. Je buik herstelt vaak vanzelf na de geboorte. Toch kunnen er een paar klachten ontstaan door de verslapte buikspieren:
- Houdingsproblemen
- Bekkenbodemklachten
- Moeite met buigen/bukken
- Rugklachten
- Last bij niezen, hoesten en persen
- Cosmetische problemen (je buik is niet meer de oude)
Wat te doen bij diastase?
Diastase herstelt in de meeste gevallen vanzelf. Het belangrijkste bij het herstel is om niet te veel in één keer te willen. Het sluiten van de buikwand kost tijd en kan zeker een paar maanden duren.
Train niet je rechte buikspieren zolang de buikwand niet gesloten is. Dit kan de diastase erger maken. Wel kan je de schuine buikspieren en de dwarse buikspieren trainen. De schuine buikspieren helpen je om te draaien en te buigen. De dwarse buikspieren zijn belangrijk bij het in- en uitademen.
Oefeningen tijdens de zwangerschap
Om klachten van diastase te voorkomen of minder te maken, kan je tijdens de zwangerschap al oefeningen doen. Het is wel belangrijk om hier voorzichtig mee om te gaan. Als je de verkeerde oefeningen doet, kan dit juist diastase veroorzaken. Onder begeleiding van bijvoorbeeld een ZwangerFIT®-coach kan je op een veilige manier de schuine buikspieren trainen. Houd je grenzen in de gaten en rust goed uit. Op deze manier ontwikkel je geen blijvende schade aan je buikspieren.
Oefeningen na de bevalling
Het is belangrijk dat je buikspieren na de bevalling genoeg rust krijgen. Toch kan je in je kraamtijd voorzichtig beginnen met het sterker maken van je dwarse buikspieren en je schuine buikspieren. Dit kan helpen om de diastase minder te maken.
Vanaf dag vier na de bevalling kan je voorzichtig de dwarse buikspier gaan trainen. Hiervoor trek je je onderbuik iets in en span je de spier een aantal tellen aan. Blijf doorademen tijdens het aanspannen en ontspan dan weer. Deze oefening gaat het makkelijkst als je op je zij of rug ligt met je knieën opgetrokken.
Je schuine buikspieren mag je vanaf dag tien na je bevalling voorzichtig sterker gaan maken. Deze train je door op je linkerzij te gaan liggen en je knieën wat op te trekken. Leg je rechterhand voor je buik op de grond en duw rustig naar beneden. Je voelt nu je schuine buikspieren aanspannen. Houd dit een paar seconden vast en laat dan weer los. Ga op je andere zij liggen en herhaal de oefening.
Een sluitlaken dragen
Ook kan het helpen om na de bevalling een sluitlaken te dragen. Door het laken om je buik te dragen, worden je rechte buikspieren naar elkaar toegetrokken. Zo worden je spieren ondersteund en kunnen ze beter herstellen. Met het sluitlaken om kan je zelfs lichte buikspieroefeningen doen. Zo kan langzaam de buikwand weer sluiten.
Wat als de diastase blijft?
Merk je na ongeveer twee maanden geen verbetering en/of zorgt de diastase voor klachten? Dan kan je een fysiotherapeut of een bekkentherapeut om advies vragen. Deze kunnen je advies geven, helpen bij het doen van oefeningen en je begeleiden bij het herstel.
Diastase operatie
Bij een diastase van meer dan 2,5 cm herstelt de buik zich niet meer vanzelf. Deze moet dan geopereerd worden. De diastase is in dat geval vergelijkbaar met een navelbreuk. Zelfs stevig getrainde buikspieren kunnen de wijking dan niet meer opvangen.