Roken tijdens je zwangerschap: wat zijn de gevolgen?

Roken en een kinderwens

Roken vermindert de vruchtbaarheid bij zowel vrouwen als mannen. Rokende vrouwen hebben per cyclus 10% tot 40% minder kans om zwanger te raken dan niet-rokende vrouwen. Mannen die roken hebben minder zaadcellen. Daarnaast zijn hun zaadcellen minder beweeglijk dan die van een niet-roker. Dit vermindert de kans op een bevruchting.

Heb je een kinderwens en wil je stoppen met roken? Stop dan ongeveer drie maanden voor je zwanger wil raken met roken. Zo heeft je lichaam de kans om alle afvalstoffen uit je lichaam op te ruimen en te wennen aan het niet-roken.

Roken tijdens de zwangerschap

Sigaretten bevatten schadelijke stoffen zoals koolmonoxide, nicotine en metalen. Deze stoffen kunnen zorgen voor beschadigde longen, hartklachten en een verminderde conditie. Daarnaast vergroten ze het risico op kanker.

Ook voor je ongeboren kind brengt roken gezondheidsrisico’s met zich mee. De organen van je baby zijn tijdens je zwangerschap volop in ontwikkeling. Hierdoor zijn ze nog niet goed in staat schadelijke stoffen af te breken. Deze blijven langer in zijn bloed aanwezig, waardoor ze meer schade kunnen aanrichten. Rook je tijdens de zwangerschap? Dan zorgt dit voor een hoger risico op de volgende problemen:

• Miskraam of doodgeboorte. Door te roken vernauwen je bloedvaten. Hierdoor kunnen zuurstof en voedingsstoffen minder makkelijk worden uitgewisseld in de placenta. Dit geeft een grotere kans op een miskraam.
• Loslating van de placenta. Door te roken wordt de kans op een loslatende placenta groter. Dit kan leiden tot hevig bloedverlies en tot een premature of dysmature baby. In ernstige gevallen kan loslating van de placenta leiden tot overlijden van de baby.
• Vroeggeboorte. Rokende vrouwen hebben 27% kans dat hun baby te vroeg geboren wordt. Mogelijk is een verhoogd risico op infecties van de baarmoeder hier de oorzaak van.
• Verminderde groei. Wanneer je tijdens de zwangerschap rookt, vermindert dat de doorstroming van de placenta en kan je baby minder goed groeien. Je kindje komt hierdoor zwakker en met een te laag geboortegewicht ter wereld.
• Wiegendood. Door te roken tijdens de zwangerschap wordt de kans op wiegendood twee keer zo groot als wanneer je niet rookt. Dit geldt ook voor meeroken.
• Verslaving aan nicotine van de baby. Wanneer je tijdens je zwangerschap rookt, kan je baby verslaafd raken aan nicotine. Dit kan zorgen voor een onrustige en huilerige baby.
• Aangeboren afwijkingen aan mond, voeten, longen en het hart. Wanneer je tijdens je zwangerschap rookt, vergroot dit onder meer de kans op een hazenlip, een klompvoet, een verminderde longfunctie en hartafwijkingen bij je kind.
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Blootstelling aan sigarettenrook zorgt ervoor dat de eicel zich langzamer door de eileider verplaatst. Dit kan resulteren in een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
• Problemen op de lange termijn. Roken tijdens je zwangerschap kan ook op de lange termijn problemen veroorzaken. De kans is groter dat je baby oorinfecties, longproblemen, verkoudheden of obesitas krijgt. Ook kan het roken voor hersenbeschadiging zorgen, wat ADHD, leerproblemen en een lagere intelligentie kan veroorzaken.

Meeroken en derdehands rook

Ook meeroken is schadelijk voor zowel jouw gezondheid als die van je kleine. Het is bewezen dat dit kan leiden tot onder andere een laag geboortegewicht, wiegendood en luchtweginfecties. Rookt je partner? Vraag hem of haar om niet in jouw omgeving te roken. Nog beter is het wanneer je partner helemaal stopt. Je huisarts kan hem of haar daarbij op weg helpen.

Met derdehands rook worden stoffen bedoeld die tijdens en na het roken in de omgeving van de roker neerdalen. Deze schadelijke stoffen kunnen zorgen voor longproblemen bij je kind. Je kan ze door middel van inademing, aanraking of door ze ‘op te eten’ binnenkrijgen. Baby’s en kinderen hebben hier een groter risico op, omdat zij rondkruipen en dingen in hun mond stoppen of aanraken.

Ook wanneer je buiten rookt, kan derdehands rook binnenshuis terechtkomen. Wanneer deze langere tijd in huis blijft hangen, kunnen nieuwe, nog schadelijkere stoffen ontstaan. Voor de veiligheid van je kind is het daarom het best om helemaal te stoppen met roken.

Misverstanden over roken tijdens de zwangerschap

Er zijn nog steeds veel misverstanden over roken tijdens de zwangerschap. Zo hoor je vaak het argument dat de stress die stoppen met roken met zich meebrengt, schadelijker voor de baby is dan doorroken. In onderstaande video van het Trimbos-instituut wordt onder andere dit misverstand toegelicht.

Mag ik tijdens mijn zwangerschap een e-sigaret gebruiken?

Er werd gedacht dat het gebruik van een e-sigaret (ook wel ‘vapen’) minder schadelijk is dan het roken van een gewone sigaret. Toch blijkt uit onderzoek van het RIVM dat ook in een e-sigaret schadelijke stoffen zitten. Tijdens het vapen komen vloeistofdampen vrij. Hierin zitten schadelijke stoffen zoals nicotine, smaakstoffen en metalen, die gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Het inhaleren ervan kan schade toebrengen aan je luchtwegen en zorgen voor hartkloppingen. Ook verhoogt vapen het risico op kanker.

Recent onderzoek laat daarnaast zien dat het gebruik van een e-sigaret kan leiden tot een ernstige longaandoening. Op basis van deze nog niet eerder ontdekte longziekte raden Europese longartsenverenigingen het gebruik van e-sigaretten af.

Niet alleen jij, maar ook je baby loopt gezondheidsrisico’s door het gebruik van een e-sigaret. De ongezonde stoffen kunnen via je bloedbaan bij je baby terechtkomen. Vapen tijdens je zwangerschap verhoogt daardoor de kans op onder andere een vroeggeboorte en een miskraam. Gebruik dus geen e-sigaret als je zwanger bent. Zo voorkom je dat je ongeboren baby blootgesteld wordt aan schadelijke stoffen.

Roken na de geboorte

Wanneer je baby na zijn geboorte met jou of je partner meerookt, brengt dit verschillende gezondheidsrisico’s met zich mee. Rook dus nooit in de omgeving van je baby of kind. Een baby die meerookt, heeft een verhoogd risico op:

• Wiegendood
• Luchtweginfecties, astmatische klachten en oorontstekingen
• Gedragsproblemen (zoals ADHD)
• Ernstige vormen van kanker zoals leukemie en hersentumoren

Tips om te stoppen met roken

In welke fase van je zwangerschap je ook zit, het heeft altijd zin om te stoppen met roken. Hoe minder je rookt tijdens je zwangerschap, hoe meer profijt je baby hiervan heeft. Hierbij speelt ook de hoeveelheid sigaretten die je rookt een rol. Hoe meer sigaretten je opsteekt, hoe schadelijker het roken is voor je kindje.

Stoppen met roken is niet eenvoudig, maar zie je zwangerschap als het perfecte moment. Je smaak verandert, je gewoontes veranderen en nog nooit had je zo’n goede motivatie. Als toekomstige moeder wil je immers je kind zo gezond mogelijk op de wereld zetten.

Zie je ertegenop om je sigaretten vaarwel te zeggen? De volgende tips kunnen een steun in de rug zijn.

• Vraag je huisarts of verloskundige om hulp. Deze kan je op weg helpen en advies geven. Soms maakt je huisarts of verloskundige een plan met je. Hierdoor wordt de kans van slagen groter.
• Denk aan de voordelen van stoppen. Je voelt je fitter, hebt minder kans op problemen tijdens je zwangerschap en tijdens en na de geboorte. Ook ziet je huid er beter uit en bespaar je geld.
• Gebruik bij voorkeur geen nicotinepleisters. De nicotine die hierin zit is schadelijk voor de gezondheid van je baby. Ook blijf je door de nicotine langer verslaafd en val je makkelijker terug.
• Zoek begeleiding. Een persoonlijke begeleider kan je extra ondersteuning geven tijdens het stoppen. Ook een online zelfhulpprogramma of een stoppen-met-rokenapp kunnen je helpen. Een stoppen-met-rokenprogramma wordt vergoed vanuit de basisverzekering.
• Zorg voor afleiding. De momenten waarop je nu naar een sigaret grijpt, zijn de momenten waarop je het tijdens het stoppen moeilijk krijgt. Zorg ervoor dat je van tevoren iets om handen hebt op die momenten. Speel een spelletje op je telefoon, lak je nagels of eet een (suikervrije) lolly. Zo kan je voorkomen dat je een sigaret opsteekt.
• Vraag steun aan mensen in je omgeving. Heb je vrienden of familieleden die roken? Vraag hen om geen sigaretten op te steken waar jij bij bent. Dit voorkomt dat je in de verleiding komt om ook een sigaret te roken.